Tomasz Kiesewetter

Tomasz Kiesewetter
	; Tomasz Kiesewetter (przed 1952)
Data i miejsce urodzenia	8 września 1911 ; Sosnowiec
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1992 ; Łódź
Gatunki	muzyka poważna, muzyka filmowa, muzyka teatralna
Zawód	kompozytor, dyrygent, pedagog
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tomasz Kiesewetter (ur. 8 września 1911 w Sosnowcu, zm. 29 listopada 1992 w Łodzi) – polski kompozytor muzyki poważnej, filmowej i teatralnej, dyrygent i pedagog.

Życiorys

W 1936 ukończył Konserwatorium Warszawskie, gdzie studiował kompozycję pod kierunkiem Piotra Rytla, dyrygenturę w klasie Waleriana Bierdiajewa oraz grę na fortepianie u Zofii Rabcewiczowej i Margerity Trombini-Kazuro^[1]^[2].

W latach 1936–1938 był asystentem Bierdiajewa w klasie dyrygentury, orkiestry i chóru. W tym czasie dyrygował orkiestrami symfonicznymi w Warszawie, Krakowie, Wilnie, Berlinie, Sztokholmie. W 1938 przebywał w Salzburgu na kursie dyrygentury w Mozarteum, w latach 1938–1939 kierował chórem im. Stanisława Moniuszki oraz zespołami orkiestrowymi Polskiego Radia w Łodzi, gdzie wykładał w Konserwatorium Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej (późniejsza Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi^[3]^[1].

W czasie wojny działał w ruchu oporu, biorąc czynny udział w walce przeciwko niemieckim okupantom^[4].

Po wojnie został wykładowcą w łódzkiej PWSM (obecnie Akademii Muzycznej), gdzie jako profesor nadzwyczajny (od 1959) prowadził zajęcia z kompozycji, dyrygentury, instrumentacji i czytania partytur^[4]^[3].

W latach 1945–1970 dyrygował Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej, Ludowego Instytutu Muzycznego w Łodzi, Polskiego Radia w Łodzi oraz orkiestrą łódzkiej PWSM^[3]^[4]. Przez wiele lat pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Łodzi^[4].

18 maja 1946 dyrygował Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej, która akompaniowała Grażynie Bacewicz podczas prawykonania jej II Koncertu skrzypcowego skomponowanego rok wcześniej^[5].

Zmarł w listopadzie 1992, pochowany w alei zasłużonych na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi (kwatera XI-43-2).

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy (1985)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
Złoty Krzyż Zasługi (1954)
Medal 40-lecia Polski Ludowej
Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955)^[6]
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Honorowa Odznaka Miasta Łodzi

Źródło:^[7].

Nagrody

1950 – Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia za prace kompozytorskie, oparte na pieśni ludowej, specjalnie za II Suitę Polską i za II Symfonię^[8]

1955 – nagroda na II Festiwalu Muzyki Polskiej za Suitę nr 1 Tańce polskie na orkiestrę symfoniczną (1947)
1967 – Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki
1968 – nagroda na konkursie chóralnym w Łodzi za pieśń Siedem strof o słowikach (1968) na chór mieszany
1974 – Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki
1975 – nagroda na XVI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za muzykę do Operetki Witolda Gombrowicza
1981 – Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki

Twórczość

Muzyka poważna

Utwory orkiestrowe

Menuetto na małą orkiestrę symfoniczną (1933)
Concerto grosso na orkiestrę (1934)
Tempo di marcia na orkiestrę symfoniczną (1934)
Przygody żeglarza Sindbada, poemat symfoniczny (1936)
Suita nr 1 Tańce polskie [wersja I] na orkiestrę symfoniczną (1947)
Symfonia nr 1 B-dur (1948)
Krzesany w stylu góralskim na orkiestrę (1949)
Walc na orkiestrę (1949)
Koncert na altówkę i orkiestrę D-dur (1950)
Suita nr 2 Suita taneczna na orkiestrę symfoniczną (1950)
Suita nr 3 Suita w stylu dawnych baletów na małą orkiestrę symfoniczną (1951)
Uwertura olimpijska na orkiestrę (1952)
Symfonia nr 2 D-dur (1952)
Suita nr 1 Tańce polskie [wersja II] na wielką orkiestrę dętą (1952)
Suita nr 4 Notatki z podróży na orkiestrę (1953)
Igraszki z diabłem, polka na małą orkiestrę symfoniczną (1955)
Suita nr 1 Tańce polskie [wersja III] na orkiestrę mandolinową (1955)
Wesoły tramwajarz, galop na orkiestrę (1957)
Symfonia nr 3 (1958)
Caballero, ole! na orkiestrę symfoniczną (1960)
Suita nr 5 Zagłoba Swatem na orkiestrę (1961)
Koncert w dawnym stylu na organy i orkiestrę smyczkową (1961)
Suita nr 6 Cyrk na wielką orkiestrę symfoniczną (1966)
Bajka o żołnierzu tułaczu [wersja I], uwertura na orkiestrę dętą (1967)
Baśń o szklanej górze, uwertura na 4 akordeony, kontrabas i perkusję (1968)
Nokturn na wielką orkiestrę dętą (1970)
Opowieść o dziurawym bębnie, uwertura na orkiestrę (1971)
Koncert organowy nr 2 (1979)
Mozartowski koncert wiolonczelowy (1991)

Utwory sceniczne

Stańczyk (Królewski błazen), balet w 3 aktach w 4 obrazach (1954)
Bal samotnych, operetka w 3 aktach (1963)
Porwanie, teatrada muzyczna w dawnym stylu na kanwie ballady Antoniego Edwarda Odyńca (1964)

Utwory wokalne

Stabat Mater, oratorium na sopran, chór żeński i organy (1944)
Trzy pieśni w stylu ludowym na głos i fortepian (1949)
Tryptyk na baryton lub głos średni z towarzyszeniem orkiestry lub fortepianu (1968)
Siedem strof o słowikach na chór mieszany (1968)
Orkiestro, zaśpiewaj o sobie, kantata na solistów, chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną (1969)
Messa a quatro tromboni (1984)

Utwory kameralne

Kwartet smyczkowy nr 1 D-dur (1933)
Kwintet na instrumenty dęte B-dur (1951)
Kwartet smyczkowy nr 2 C-dur (1953)

Utwory na instrumenty solowe

Fugi na organy (1934)
Trzy mazurki na fortepian (1953)
Sonatina na fortepian (1959)
Espana na fortepian solo z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej (1960)
Sonatina na klarnet z fortepianem (1968)
L'Improvisatione na harfę (1970)
Preludium i toccata C-dur na organy (1991)
Suite des danses excentriques na dwa fortepiany (1992)

Muzyka teatralna

(na podstawie Encyklopedii Teatru Polskiego^[9])

1947 – Celestyna (Fernando de Rojas)
1947 – Burza (William Szekspir)
1948 – Igraszki z diabłem (Jan Drda)
1948 – Lew na placu (Ilja Erenburg)
1949 – Pies ogrodnika (Lope de Vega)
1949 – Dwa teatry (Jerzy Szaniawski)
1949 – Na dnie (Maksim Gorki)
1950 – Wieczór Trzech Króli (William Szekspir)
1951 – Chory z urojenia (Molier)
1951 – Sługa dwóch panów (Carlo Goldoni)
1952 – Intryga i miłość (Friedrich Schiller)
1955 – Zbójcy (Friedrich Schiller)
1956 – Święto Winkelrida (Jerzy Andrzejewski)
1957 – Dramat księżycowy (Roman Brandstaetter)
1957 – Kram z piosenkami (Leon Schiller)
1958 – Dwaj panowie z Werony (William Szekspir)

1959 – Młynek do kawy (Konstanty Ildefons Gałczyński)
1960 – Strach i nędza III Rzeszy (Bertolt Brecht)
1961 – Żaby (Arystofanes)
1961 – Ondyna (Jean Giraudoux)
1962 – Kubuś Puchatek (A.A. Milne)
1965 – Pobożna Marta (Tirso de Molina)
1970 – Morderstwo w Monkswell (Agatha Christie)
1974 – Ciężkie czasy (Michał Bałucki)
1974 – Wesele Figara (Pierre Beaumarchais)
1975 – Operetka (Witold Gombrowicz)
1978 – Zemsta (Aleksander Fredro)
1980 – Historia Parysa, królewicza trojańskiego (Henryk Jurkowski)
1982 – Damy i huzary (Aleksander Fredro)
1983 – Lekarz mimo woli (Molier)
1989 – Rewizor (Nikołaj Gogol)

Muzyka filmowa

(na podstawie Filmu Polskiego^[10])

1946 – Byliśmy na wczasach – film dokumentalny
1946 – Symbol C – film dokumentalny
1947 – Rybactwo morskie – film dokumentalny
1947 – Wrocław miasto studentów – film dokumentalny
1951 – Walka trwa – film dokumentalny
1951 – Gromada – film fabularny
1953 – Trzy opowieści – film dokumentalny
1953 – Przygody Gucia pingwina – film animowany
1956 – Szkice węglem – film dokumentalny
1962 – Kwiaty z Zalipia – film dokumentalny
1962 – Ballada o królewnie Lilianie – film animowany

Przypisy

↑ ^a ^b Tomasz Kiesewetter. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. kwiecień 2004. [dostęp 2017-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-29)]. (pol.).
↑ Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 438. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Jasińska 1997 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d Tomasz Kiesewetter, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
↑ MałgorzataM. Gąsiorowska MałgorzataM., Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 454, ISBN 978-83-224-0547-5 .
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 529
↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-14].
↑ Tomasz Kiesewetter, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2017-12-30] [zarchiwizowane z adresu] .
↑ Tomasz Kiesewetter. [w:] Film Polski [on-line]. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)]. (pol.).

Bibliografia

Danuta Jasińska: Kiesewetter Tomasz. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). T. 5: klł część biograficzna. PWN, 1997. ISBN 978-83-224-3303-4. (pol.).

Linki zewnętrzne

Tomasz Kiesewetter w bazie filmpolski.pl
Tomasz Kiesewetter w bazie Filmweb
Tomasz Kiesewetter w bazie IMDb (ang.)

[polmic.pl-1] Tomasz Kiesewetter. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. kwiecień 2004. [dostęp 2017-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-29)]. (pol.).

[Encyklopedia_muzyki-2] Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 438. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).

[CITEREFJasińska1997-3] Jasińska 1997 ↓.

[Culture-4] Tomasz Kiesewetter, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .

[5] MałgorzataM. Gąsiorowska MałgorzataM., Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 454, ISBN 978-83-224-0547-5 .

[6] M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[7] Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 529

[8] Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-14].

[ETP-9] Tomasz Kiesewetter, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2017-12-30] [zarchiwizowane z adresu] .

[Film_Polski-10] Tomasz Kiesewetter. [w:] Film Polski [on-line]. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]