Trudziczkowate

Combretum constrictum
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	trudziczkowate
Nazwa systematyczna
Combretaceae R. Br. Prodr.: 351. 27 Mar 1810[3]
Typ nomenklatoryczny
Combretum Loefl.[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Trudziczkowate (Combretaceae) – rodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego od 11 do 20 rodzajów obejmujących około 500 gatunków (z czego 250 reprezentuje rodzaj Combretum, a 200 – Terminalia)^[4]. Należą tu drzewa i liany rosnące zazwyczaj w lasach monsunowych oraz krzewy spotykane głównie na sawannach. Rośliny z trzech rodzajów (Lumnitzera, Conocarpus i Laguncularia) tworzą namorzyny. Największe zróżnicowanie rodzajów jest w subsaharyjskiej Afryce, poza tym liczni przedstawiciele spotykani są w Azji Południowo-Wschodniej oraz w tropikalnej części Ameryki Południowej i Środkowej^[4]. Dane kopalne świadczą o dawniej szerszym rozprzestrzenieniu rodziny, w tym o występowaniu w Europie podczas trzeciorzędu^[5].

Pokrój

Drzewa osiągające do 50 m wysokości, liany do 30 m długości oraz różnej wielkości krzewy. Rodzaj Laguncularia tworzy korzenie oddechowe^[4].

Liście

Zwykle naprzeciwległe, czasem skrętoległe. Pojedyncze, zwykle z jednokomórkowymi włoskami i wielokomórkowymi gruczołkami. Od spodu w kątach nerwów włoski tworzą skupienia (domacja). Blaszka jest zazwyczaj całobrzega, ogonka brak lub jest krótki^[4].

Kwiaty

Zwykle drobne i zebrane w groniaste kwiatostany. Promieniste, obupłciowe i pozbawione płatków korony. Zalążnia dolna, jednokomorowa, utworzona z 4–5 owocolistków zawiera zwisające na długich osadkach 2 lub 6 zalążki. Zrośnięta jest z kubeczkowatym dnem kwiatowym. Działek kielicha jest od 4 do 5. Pręciki występują zwykle w dwóch oddalonych od siebie okółkach w liczbie dwukrotnie wyższej od liczby działek kielicha^[6][5].

Owoce

Jednonasienne niełupki^[6], przypominające orzechy, pestkowce lub skrzydlaki. W przypadku roślin rosnących w namorzynach – dojrzewają na roślinie macierzystej^[4][5].

Pozycja według APWeb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina bazalna dla rzędu mirtowców (Myrtales)^[2].

Podział rodziny^[7][6][8]

Ze względu na wyraźną odrębność rośliny z rodzaju Strephonema wyodrębniane są do osobnej podrodziny, a czasem nawet rodziny (Strephonemataceae). Rośliny te występują w zachodniej Afryce i wyróżniają się słupkiem wpółdolnym i nasionami zawierającymi duże, półkuliste liścienie^[4][2].

Podrodzina: Combretoideae Beilschmied

• Calycopteris Lamarck
• Combretum Loefl.
• Conocarpus L. – sęczowina, szyszcze
• Dansiea Byrnes
• Finetia Gagnepain
• Guiera Adans. ex Juss.
• Laguncularia C.F.Gaertn.
• Lumnitzera Willd. – lumnicera
• Macropteranthes F.Muell.
• Terminalia L. – migdałecznik, wyżyca, katappa

Podrodzina Strephonematoideae Engler & Diels

• Strephonema Hook.f.

Rośliny zawierają garbniki, śluzy i saponiny wyciekające z pnia po nacięciu i twardniejące, używane czasem jako zamiennik gumy arabskiej. Znaczna zawartość garbników i saponin jest przyczyną wykorzystywania niektórych gatunków do ich przemysłowego pozyskania oraz do celów leczniczych^[5]. Liczne gatunki z rodzaju Torminalia dostarczają cenionego drewna. Niektóre pnącza o efektownych kwiatach sadzone są jako rośliny ozdobne (np. Combretum indicum (d. Quisqualis indica) i Combretum grandiflorum). Nasiona migdałecznika właściwego są jadalne^[4].