Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Tulosesus pellucidus |
Nazwa systematyczna | |
Tulosesus pellucidus (P. Karst.) D. Wächt. & A. Melzer Mycol. Progr. 19(11): 1212 (2020) |
Tulosesus pellucidus (P. Karst.) D. Wächt. & A. Melzer – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tulosesus, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1883 r. Petter Adolf Karsten jako Coprinus pellucidus[1]. W wyniku przeprowadzonych w pierwszej dekadzie początku XXI wieku badań filogenetycznych okazało się, że rodzaj Coprinus jest polifiletyczny i został rozbity na kilka rodzajów. W 2001 r. Leif Redhead, Rytas J. Vilgalys i Jean-Marc Moncalvo przenieśli go do rodzaju Coprinellus, a w 2020 D. Wächt. i Andreas Melzer do rodzaju Tulosesus[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Kapelusz
- O wymiarach dochodzących do 5 × 3 mm, ale zwykle mniejszy, po dojrzeniu osiągający średnicę do 7 mm. Jest białawy, z blado żółto-brązowym środkiem[3].
- Blaszki
- Wolne, początkowo białawe, potem czarniawe. Liczba blaszek od 12 do 20, międzyblaszek od 0 do 1[3].
- Trzon
- Wysokość 15–70 mm, grubość 0,1–0,5 mm, cylindryczny. Powierzchnia biaława lub hialinowa, słabo owłosiona[3].
- Cechy mikroskopowe
- Zarodniki 6,3–9,4 × 3,2–4,2 µm, śr. L = 7,3–7,9, śr. B = 3,6–3,9 um, Q = 1,80–2,20, śr. Q = 1,95–2,10, podłużne do jajowatych, często nieco cylindryczne, o lekko ściętych wierzchołkach. Pora rostkowa centralna o szerokości 1,3 µm. Podstawki 10–26 5–7 µm, 4-zarodnikowe. Brak pseudoparafiz. Cheilocystydy 20–30 × 15–23 µm, prawie kuliste. Brak pleurocystyd. Pileocystydy 25–50 × 7–12 µm, baryłkowate ze zwężającą się szyjką, o szerokości 3–4 µm na wierzchołku. Brak sklerocystyd. Brak sprzążek[3].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Podano występowanie Tulosesus pellucidus w licznych krajach Europy oraz na pojedynczych stanowiskach w Ameryce Północnej i Australii[4]. Brak go w Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski z 2003 r.[5] Według B. Gierczyka przez mykologów prawdopodobnie jest pomijany ze względu na niewielkie rozmiary. Jego pierwsze dwa stanowiska w Polsce podał B. Gierczyk. Kilka owocników znalazł 11 listopada 2009 r. na zwietrzałym końskim łajnie wzdłuż ścieżki w mieszanym lesie w Puszczy Noteckiej. Na dwóch stanowiskach znalazł ten gatunek także w bukowym lesie w dolinie górnej Solinki w Bieszczadzkim Parku Narodowym na łajnie jeleni[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Saprotrof. Grzyb koprofilny występujący na odchodach zwierząt[7][3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-07-07] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-07-07] (ang.).
- ↑ a b c d e Coprinus pellucidus P. Karst. – (NL: Bleek mestdwergje, 026.52.0) [online] [dostęp 2020-11-05] (ang.).
- ↑ Występowanie Coprinellus pellucidus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-07-07] .
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ B. Gierczyk i inni, Rare species of Lepiota and related genera, „Acta Mycologica”, 46, 2011, s. 27–73, 137–178 (ang.).
- ↑ a b Występowanie Coprinellus pellucidus w Polsce (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-07-07] .