| diverticulum Meckeli | |
 Uchyłek Meckela | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
Q43 |
|---|---|
Uchyłek Meckela, uchyłek jelita krętego[a] (łac. diverticulum Meckeli s. ilei, ang. Meckel's diverticulum) – jest to wrodzony uchyłek prawdziwy jelita krętego, pozostałość przewodu żółtkowo-jelitowego.
Budowa i lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]Uchyłek Meckela jest uchyłkiem prawdziwym, czyli tworzą go wszystkie warstwy ściany jelita. Jest to pozostałość przewodu żółtkowego, który jest strukturą płodową. Uchyłek cechuje się różną długością, zwykle 0,5-13 cm, choć rzadko może osiągać nawet 50 cm[1]. Występuje w końcowym odcinku jelita krętego w odległości około 30–100 cm od ujścia jelita krętego do jelita ślepego w miejscu zastawki krętniczo-kątniczej. Uchyłek zwykle jest wyścielony błoną śluzową jelita cienkiego, jednak może zawierać ektopową błonę śluzową żołądka, dwunastnicy, jelita grubego lub zawierać utkanie trzustki[2].
Epidemiologia
[edytuj | edytuj kod]W literaturze często podaje się 2% częstość występowania w populacji ogólnej, jednak przegląd 244 prac wskazuje na występowanie uchyłka Meckela u 1,4% populacji[3][1][4]. Uchyłek trzykrotnie częściej występuje u mężczyzn[2] (w różnych pracach stwierdzano wartości 1,5-4:1)[1].
Objawy
[edytuj | edytuj kod]
W 60-85% przypadków uchyłek Meckela nie daje jakichkolwiek objawów i jest przypadkowo stwierdzany podczas laparotomii, badań obrazowych lub sekcyjnie[2][1][5][6].
- Zapalenie uchyłka Meckela
Stanowi około 10-20% wszystkich powikłań związanych z uchyłkiem Meckela. Klinicznie naśladuje zapalenie wyrostka robaczkowego, jednak ból nie przemieszcza się do prawego dołu biodrowego[4].
- Niedrożność jelit
Jest to stosunkowo częste powikłanie. Niedrożność jelita jest spowodowana kilkoma przyczynami. Uchyłek może stanowić czoło wgłobienia jelita i doprowadzić do niedrożności jelita. Przyczyną niedrożności może być również skręt jelita wokół przymocowanego do ściany jamy brzusznej uchyłka Meckela. Uchyłek może uwięznąć w przepuklinie pachwinowej (przepuklina Littrégo) lub przepuklinie wewnętrznej[4].
- Owrzodzenie i krwawienie z przewodu pokarmowego
Krwawienie z przewodu pokarmowego z uchyłka Meckela stanowi około 50% wszystkich powikłań ze strony tego uchyłka. Często jest związane z występowaniem ektopowej błony śluzowej żołądka, która produkując kwas solny uszkadza śluzówkę uchyłka lub jelita i jest przyczyną owrzodzenia[7].
Rozpoznanie
[edytuj | edytuj kod]
Rozpoznanie uchyłka Meckela jest trudne, ponieważ nie daje charakterystycznych objawów i naśladuje znacznie częstsze choroby, szczególnie chorobę wrzodową, zapalenie wyrostka robaczkowego, nieżyt żołądkowo-jelitowy, kolka żółciowa i zapalenie uchyłków[4]. Rozpoznanie jest rzadko stawiane przed zabiegiem chirurgicznym i rozpoznanie uchyłka Meckela zwykle ustala się śródoperacyjnie. Badania obrazowe mogą pomóc odróżnić uchyłek od innych struktur, jednak stosunkowo często obraz jest interpretowany jako jelito lub wyrostek robaczkowy[1]. Scyntygrafia za pomocą 99mTc może być przydatna w wykrywaniu uchyłka Meckela z ektopową błoną śluzową żołądka[1].
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Objawowe uchyłki i powikłania są leczone operacyjnie za pomocą prostej diwertikulotomii lub odcinkowej resekcji jelita. Wykonywane są operacje laparoskopowe. Usuwanie bezobjawowych uchyłków Meckela jest kontrowersyjne. Większość autorów zaleca usunięcie uchyłka, ponieważ ryzyko powikłań w ciągu życia jest znacząco wyższe niż ryzyko operacyjne, a część nie zaleca operacji u osób bezobjawowych[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy przypadek uchyłku opisał Lavater w 1699, ale nazwa, która się przyjęła, pochodzi od innego anatoma, Johanna Friedricha Meckela młodszego (1781–1833).
Klasyfikacja ICD10
[edytuj | edytuj kod]| kod ICD10 | nazwa choroby |
|---|---|
| ICD-10: Q43 | Inne wrodzone wady rozwojowe jelit |
| ICD-10: Q43.0 | Uchyłek Meckela |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W polskiej literaturze chirurgicznej nazywany też uchyłkiem Meckla
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Ricardo Ricardo, David Lindsey, David P. Bahner. Review of the Incidence and Management of Meckel’s Diverticulum. „Austin J Surg.”, 2014. [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ a b c Noszczyk 2007 ↓, s. 868.
- ↑ A. Zani, S. Eaton, CM. Rees, A. Pierro. Incidentally detected Meckel diverticulum: to resect or not to resect?. „Ann Surg”. 247 (2), s. 276-81, Feb 2008. DOI: 10.1097/SLA.0b013e31815aaaf8. PMID: 18216533.
- ↑ a b c d AA. Malik, KA. Wani, AR. Khaja. Meckel's diverticulum-Revisited. „Saudi J Gastroenterol”. 16 (1). s. 3-7. DOI: 10.4103/1319-3767.58760. PMID: 20065566.
- ↑ JJ. Park, BG. Wolff, MK. Tollefson, EE. Walsh i inni. Meckel diverticulum: the Mayo Clinic experience with 1476 patients (1950-2002). „Ann Surg”. 241 (3), s. 529-33, Mar 2005. PMID: 15729078.
- ↑ KA. Ruscher, JN. Fisher, CD. Hughes, S. Neff i inni. National trends in the surgical management of Meckel's diverticulum. „J Pediatr Surg”. 46 (5), s. 893-6, May 2011. DOI: 10.1016/j.jpedsurg.2011.02.024. PMID: 21616248.
- ↑ JJ. Chen, HC. Lee, CY. Yeung, WT. Chan i inni. Meckel's Diverticulum: Factors Associated with Clinical Manifestations. „ISRN Gastroenterol”. 2014, s. 390869, 2014. DOI: 10.1155/2014/390869. PMID: 25006469.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Noszczyk: Chirurgia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3640-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Meckel's diverticulum w bazie Who Named It (ang.)
