Władysław Gruberski

Władysław Gruberski wedle portretu Witkacego z 1916 roku. Portret został skradziony w 1997.
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1873 Płock
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1933 Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	rzeźbiarz, medalier

Władysław Gruberski (ur. 27 marca 1873 w Płocku, zm. 4 listopada 1933 w Warszawie) – polski rzeźbiarz i medalier.

Urodził się w rodzinie Wiktora Gruberskiego, organisty w płockiej katedrze i jego żony Wiktorii ze Szwekowskich. W 1886 został przez rodziców wysłany do Warszawy, aby w pracowni kamieniarskiej na Powązkach rozpoczął naukę rzeźbiarstwa, równocześnie uczęszczał na lekcje prowadzone przez Jana Kryńskiego i Sławomira Celińskiego. W 1893 wyjechał do Krakowa, gdzie studiował na Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do Warszawy intensywnie pracując zebrał środki finansowe, które pozwoliły mu wyjechać do Wiednia, skąd przeniósł się do Monachium, a następnie do Rzymu. Stamtąd wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował naukę pod kierunkiem Auguste Rodina. W stolicy Francji mieszkał przez prawie osiemnaście lat, przez cały ten czas utrzymywał silne więzi z ojczyzną. Po powrocie został wykładowcą w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, stworzył czterdzieści dziewięć plakiet przedstawiających członków Organizacji Bojowej PPS. Był również autorem płaskorzeźb marszałka Józefa Piłsudskiego i prezydenta Ignacego Mościckiego oraz licznych rzeźb. Stworzył również odznakę lotniczą nawigatora, oraz liczne wizerunki znanych postaci.

We wrześniu 1912 r. Gruberski ożenił się z aktorką Wiktorią Gruberską w kościele św. Aleksandra w Warszawie i 13 września 1915 urodziła się im córka Danuta^[1] 4 Listopada 1933 roku zmarł nagle na atak serca i spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, kwatera B19, rząd 1, miejsce 24^[2].

Tworzył małe formy rzeźbiarskie, plakiety w gipsie i brązie patynowanym. Wykonywał też rzeźby i plakiety nagrobne, m.in. na warszawskich Powązkach. Zaprojektował ołtarz główny w kościele św. Wawrzyńca w Solcy Wielkiej, duży rozgłos przyniosła mu rzeźba „Śmierć”, która znajduje się na grobie Cecylii Halikowej w Sitańcu.

• Hubert Woźniak „Tej gapy Gruberskiego zazdrościła nam Europa” Gazeta Wyborcza Płock, 9 kwietnia 2010
• Danuta Kawałko „Wokół jednego zabytku, Symbol śmierci” Strona domowa
• Dawid Karamon „Rodin i Matejko — o inspiracjach projektantów sztuki użytkowej i odznace nawigatora” Wirtualne muzea Małopolski
• Małgorzata Dubrowska „Medaliony i plakiety w zbiorach Muzeum Historycznego m.st. Warszawy” Almanach Muzealny 4/2003 s. 290