Władysław vel Włodzimierz Kotarbiński

Portret W. Kotarbińskiego w Jednodniówce strzeleckiej powiatu grodzkiego Z.S. Warszawa – Południe z 19 marca 1939
podporucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	19 maja 1898 Noworadomsk
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 1942 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1915–1942
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Późniejsza praca	Urzędnik
Odznaczenia

Władysław Kotarbiński, znany też jako Włodzimierz Kotarbiński^[1] (ur. 19 maja 1898 w Noworadomsku^[2][a][1][3], zm. 10 kwietnia 1942 w Warszawie^[4][5]) – polski wojskowy, żołnierz I Brygady Legionów Polskich w czasie I wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej oraz obrony Warszawy w 1939 roku.

Urodził się 19 maja 1898 w rodzinie Jana (ok. 1874-?) i Klementyny z Bobrowskich (ok. 1875-?)^[2][6]. Ojciec z zawodu był nożownikiem, czyli rzemieślnikiem wytwarzającym narzędzia ostre^[2].

W chwili wybuchu I wojny światowej Władysław Kotarbiński był uczniem gimnazjum w Jędrzejowie. W styczniu 1915 roku wstąpił do świeżo uformowanej I Brygady Legionów Polskich. 29 sierpnia 1916 roku został ranny. Po rekonwalescencji kontynuował służbę w aparacie werbunkowym. W 1917 roku służył w Komisariacie Werbunkowym do Wojska Polskiego we Włocławku i był przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Wojskowym Karola^[3]. W październiku 1917 roku przebywał w Szpitalu Rezerwy nr 1 Armii Austro-Węgierskiej w Przemyślu^[7][8]. Następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 13 czerwca 1922 za udział w wojnach o niepodległość Polski w latach 1914-20 nadano mu Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. Dekoracji w imieniu marszałka Józefa Piłsudskiego dokonał gen. Edward Śmigły-Rydz w asyście generałów: Karola Trzaska-Durskiego, Bolesława Roji, Mieczysława Norwida-Neugebauer, Leona Berbeckiego, Stefana Suszyńskiego, Mieczysława Kulińskiego, Gustawa Orlicz-Dreszera, Tadeusza Piskora i innych^[9].

Po wojnie przeniesiony do rezerwy w stopniu chorążego. 29 listopada 1927 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 1119. lokatą w korpusie oficerów rezerw piechoty^[10][11], a minister spraw wojskowych wcielił do 14 Pułku Piechoty we Włocławku^[12][13].

Pracował jako urzędnik^[14]. W 1929 był zatrudniony w Straży Granicznej^[15]. Był działaczem Związku Strzeleckiego. W 1933 r. był prezesem Okręgu nr 1 Warszawskiego Związku Strzeleckiego^[16]. W 1935 r. był wiceprezesem tego okręgu^[17], zaś w 1939 roku Komendantem Powiatu Grodzkiego Warszawa Południe w stopniu starszego kompana^[18].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w obronie Warszawy^[19]. Zmarł 10 kwietnia 1942 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w kw. 310/5/5, grobie rodziny Pietrzaków^[4][5].

Władysław Kotarbiński 6 sierpnia 1928 roku w parafii św. Aleksandra w Warszawie wziął ślub z Jadwigą Teodozją Pietrzak (1897-1939) z Mogielnicy, urzędniczką warszawską. W chwili ślubu mieszkał przy ulicy Filtrowej, w domu o numerze hipotecznym nr 7341^[14][4].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7198 –17 maja 1922^[20][21][22]
• Krzyż Niepodległości – 25 lipca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[23]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 27 maja 1929^[15]

We wrześniu 2020 r. Maria Chyła z Włocławka opisała w Gazecie Pomorskiej historię swojej ciotki Heleny z Afeltowiczów Buczyńskiej (1896-?), która w czasie wojny służyła w Amerykańskim Czerwonym Krzyżu. W ramach artykułu p. Chyła nadesłała portrety legionistów, które jej ciotka otrzymywała jako upominek. Grażyna Ode-Zwolińska, regionalistka^[24] z Włocławka rozpoznała na jednym z nich Władysława Kotarbińskiego. W korespondencji do artykułu nt. Heleny Afeltowicz, opisała postać legionisty w weekendowym wydaniu Gazety Pomorskiej z 14-15 listopada 2020 r., a także jego związki z rodziną Szałwińskich, z którą sama jest spokrewniona^[25][26]. Ode-Zwolińska odziedziczyła pocztówki wysyłane przez Kotarbińskiego do Feliksy Szałwińskiej (1888-1981), nauczycielki z Włocławka. Zwraca uwagę, że legionista zwracał się do Szałwińskiej żartobliwie w formie per "ciociu", a sam tytułował się jej "wnuczkiem", choć był raptem o dziesięć lat od niej młodszy. Ode-Zwolińska wysuwa hipotezę, że Kotarbiński mógł być spokrewniony z rodziną Szałwińskich. W swoich pocztówkach wspomina miejscowość Skaszyn, gdzie mieszkały rodziny Darnikiewiczów, spokrewnionych z Szałwińskimi przez Mariannę Wiktorię z Wojciechowskich (1855-1918)^[27], matkę Feliksy^[b]; oraz Pawłoszewskich, cioteczne rodzeństwo^[c][25][28] ze strony jej ojca Teofila (1836-1910)^[25][27]. Kotarbiński wymienia także "ciocię z Korwinowa", którą Ode-Zwolińska identyfikuje jako Eufemię Irenę Konieczną (1880-1975)^[29][30], rodzoną siostrą Feliksy. Wreszcie Kotarbiński mógł poznać Szałwińskich przez Cypriana Mateusza Darnikiewicza (1895-?)^[31] ze wspomnianego Skaszyna lub Eugeniusza Stanisława Szałwińskiego (1893–1928), także brata Feliksy, którzy również byli legionistami. Pocztówki były nadesłane 27 lipca z Włocławka (z pieczątką Inspektoratu Werbunkowego Wojska Polskiego) oraz 28 października z Przemyśla. W 1918 roku Kotarbiński pozował do zdjęcia grupowego z rodziną Szałwińskich pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki w niezidentyfikowanej miejscowości^[7][8].

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.