| Walenty Cyprian Wincenty | |
| |
 Andrychewicz | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 lutego 1787 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 września 1849 |
| Ojciec |
Franciszek Andrychewicz |
| Matka |
Karolina Sowińska |
| Żona |
Balbina Osiecka |
| Rodzeństwo | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Walenty Cyprian Wincenty Andrychiewicz v. Andrychewicz herbu Róża Czerwona (ur. 11 lutego 1787 w Warszawie, zm. 22 września 1849 tamże[1]) – polski wojskowy ormiańskiego pochodzenia, pułkownik, generał brygady, generał powstania listopadowego oraz kawaler Orderu św. Anny II kl. z koroną cesarską, Krzyża Wojskowego Kawalerskiego Virtuti Militari i Znaku Nieskazitelnej Służby za lat 20[2][3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Franciszka Andrychiewicza, sekretarza komisji skarbu i działacza powstania z 1794 roku i Karoliny Sowińskiej, siostry gen. Józefa Sowińskiego. Brat Wincentego Andrychiewicza.
Służbę wojskową zaczynał w 1802 r. w armii pruskiej i uczestniczył w kampanii antynapoleońskiej 1805 r. Pod Jeną dostał się do niewoli. Po uwolnieniu, w roku 1807 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego. W kampaniach roku 1807, 1809 oraz lat 1812-1813 walczył pod Wrzonowem, Sandomierzem, Raszynem. Od 1813 r. służył w Modlinie, a po kapitulacji dostał się do niewoli.
W 1815 r. wstąpił do armii Królestwa Polskiego. Służył w 6. ppl (pułk piechoty liniowej) oraz 3. ppl im. Jego Książęcej Wysokości Konstantego Nikołajewicza, którego następnie został dowódcą (Pułkownikiem). Głównodowodzący armią czynną nie uważa ich za niebezpiecznych, pozostawił ich w Warszawie i jego zarządzenie zostało zatwierdzone przez Jego Wysokość 20 listopada 1831 roku[4].
W powstaniu listopadowym 1831 r. początkowo był dowódcą 1 Brygady 2 Dywizji Piechoty później 2 Brygady 3 Dywizji Piechoty. Na generała brygady awansował 9.03.1831 r.[4]
Od 11 do 28 września 1831 r. był dowódcą 1 Dywizji Piechoty. Brał czynny udział w bitwach pod Grochowem, Dobrem. Wziął także udział w operacji pod Liwcem[5].
Przez pewien czas był gubernatorem przedmieścia praskiego. W czasie szturmu armii Paskiewicza na Warszawę bronił Mokotowa i Królikarni. Był jednym z dzielniejszych generałów powstania listopadowego. Po upadku powstania powrócił do Modlina. Skorzystał z amnestii i przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł w 1849 r.
Był wolnomularzem[6].
Pochowany został w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (rząd 97-5)[7].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Virtuti Militari
- Order św. Anny z koroną[8].
- Znak Honorowy za 20 lat służby. W 1830 roku[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Walenty Cyprian Wincenty Andrychiewicz h. Róża Czerwona (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-04-26].
- ↑ Polski Słownik Biograficzny
- ↑ Herbarz Adama Bonieckiego
- ↑ a b Ryś Ryszard, Wykaz generałów polskiej rebelianckiej armii zesłanych z Warszawy do wewnętrznych guberni Rosji na miejsce stałego pobytu.
- ↑ Fundacja na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego - Szlak Niepodległości [online], szlakniepodleglosci.pl [dostęp 2024-04-26] (ang.).
- ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 583.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WALENTY ANDRYCHLEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-05-27].
- ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 11..
- ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędników wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
