Willa Podskale

nr rej. A-912 z 5.05.1992[1]
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Podskale 1 ul. Zamoyskiego 71
Typ budynku	willa
Ukończenie budowy	1909
Położenie na mapie Krakowa Willa Podskale
Położenie na mapie Polski Willa Podskale
Położenie na mapie województwa małopolskiego Willa Podskale
50°02′18,00″N 19°56′32,57″E/50,038333 19,942381
Multimedia w Wikimedia Commons

Willa Podskale zlokalizowana jest w Podgórzu, dzielnicy Krakowa, będącej do 1915 roku odrębnym miastem. Zaprojektowana w stylu architektury secesyjnej przez Antoniego Dostala (autora 55 krakowskich realizacji) i zbudowana w 1909 roku stanowi wyjątkowy przykład zabudowy mieszkalnej przełomu XIX/XX wieku charakterystycznej dla obrzeży Podgórza.

Willa Podskale, która została wpisana do rejestru zabytków 5 maja 1992 roku pod numerem A-912, usytuowana jest w sąsiedztwie nielicznych już domów pochodzących z tamtego czasu oraz na trasie ważnych zabytków Podgórza.

Budynek wzniesiony w obszarze skarpy, na działce narożnikowej ulic Podskale i Zamoyskiego, na planie trapezu, co daje jej unikalną formę, pozwalającą na ekspozycję trzech narożnikowych ścian zewnętrznych. O wartości artystycznej Willi świadczą frontowy półkolisty ryzalit z balkonem ozdobionym secesyjną balustradą, faliste formy ścian szczytowych i ich dekoracje oraz kamienna klatka schodowa z metalową balustradą o pięknych secesyjnych wzorach. Na uwagę zasługuje również drewniana stolarka o zróżnicowanym kształcie, dostosowanym do podkreślenia głównych osi kompozycyjnych elewacji, a szczególnie półokrągła forma okien i drzwi wspomnianego ryzalitu oraz wieloosiowych pozostałych elewacji utrzymanych w charakterze budynku secesyjnego również dzięki odtworzeniu drewnianej stolarki okien polskich, odpowiadającej ich pierwotnej formie.

Willa Podskale stanowi unikatowy pomnik architektury secesyjnej, jest jedyną w całym Krakowie wolnostojącą kamienicą zaprojektowaną w czystym stylu secesyjnym. Stanowi ważny element tożsamościowy dzielnicy, świadectwo jej historycznej, oryginalnej tkanki miejskiej z okresu samodzielności Wolnego Królewskiego Miasta Podgórze (1784-1915).

• 
  Willa Podskale z głównym elementem ekspozycji elewacji w formie półkolistego ryzalitu z balkonem ozdobionym secesyjną kutą balustradą
• 
  Secesyjna kuta balustrada ozdabiająca balkon Willi Podskale
• 
  Elewacja Willi Podskale została utrzymana w charakterze budynku secesyjnego również dzięki odtworzeniu drewnianej stolarki okien polskich, odpowiadającej ich pierwotnej formie

• Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2007, ISBN 83-922906-8-2
• Encyklopedia Krakowa, Antoni HenrykA.H. Stachowski (red.), ElżbietaE. Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257 . Brak numerów stron w książce
• Wolne Król. Miasto Podgórze-Płaszów-Rybitwy-Przewóz, Zarys przemian historycznych, Praca zbiorowa – red. Jarosław Żółciak, Rada Dzielnicy XIII, Kraków 1996, ISBN 83-908027-0-8