Data i miejsce urodzenia |
2 października 1885 |
---|---|
Data śmierci |
1965 |
Narodowość |
polska |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Wincenty Halska ps. „Kostek”, także jako Wincenty Kostek-Halska (ur. 2 października 1885 w Klwowie, zm. 1965[1]) – polski działacz niepodległościowy i emigracyjny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Franciszka i Małgorzaty ze Szczepaniaków. Ukończył wyższą szkołę przemysłowo-handlową. Od 1900 należał do PPS. W latach 1904–1907 był członkiem Organizacji Bojowej PPS, został jednym z siedmiu bojowców w kierowanej przez Bronisława Żukowskiego ps. „Harakiri” grupie, sformowanej z obszarów warszawskich dzielnic Wolska, Jerozolimska, Mokotowska i Dolna[2]. 21 marca 1905 wykonał zamach bombowy, w którym śmierć poniosło sześciu żołnierzy i żandarmów[3]. 25 marca 1905 dokonał nieudanego zamachu na oberpolicmajstra warszawskiego, płk. Karla Nolkena[4]. W październiku 1905 był jednym z przywódców Organizacji Techniczno-Bojowej PPS (zwanej potocznie milicją ludową, milicją robotniczą, lokalnymi oddziałami bojowymi). W 1907 zbiegł zagranicę (do Belgii) po aresztowaniu i ucieczce z fortu Ałeksieja[5]. Po I wojnie światowej był producentem broni. Wynalazł uniwersalną maszynę do obróbki metali, którą opatentował w Belgii, Francji i Niemczech. Pracował także społecznie wśród wychodźców polskich w Belgii, był m.in. prezesem Związku b. wojaków w Liège[6].
Po II wojnie światowej przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Był członkiem Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej u kresu kadencji III od 5 marca 1951 do 5 czerwca 1951, kadencji IV (1951–1953), następnie Rady Rzeczypospolitej Polskiej kadencji II (1958–1963) z ramienia Związku Socjalistów Polskich, III (1963–1968) z ramienia Polskiej Partii Socjalistycznej.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 26 października 1965)[7]
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (2 sierpnia 1931)[8]
- Srebrny Krzyż Zasługi (26 czerwca 1930)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Archiwum ruchu robotniczego, Tom 3, Książka i Wiedza., 1976, s. 79.
- ↑ Stanisław Andrzej Radek: Rewolucja w Warszawie 1904–1909. Warszawa: 1938, s. 70.
- ↑ Piotr Bojarski: Zamachowcy Piłsudskiego. wyborcza.pl, 2013-02-01. [dostęp 2017-05-26].
- ↑ Waldemar Potkański: Terroryzm na usługach ugrupowań lewicowych i anarchistycznych w Królestwie Polskim do 1914 roku. Warszawa: DiG, 2013, s. 296. ISBN 978-83-7181-894-3.
- ↑ „Niepodległość” czasopismo poświęcone dziejom polskich walk wyzwoleńczych w dobie popowstaniowej pod redakcją Leona Wasilewskiego Wydawnictwo Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski, 1933, s. 302.
- ↑ a b M.P. z 1930 r. nr 149, poz. 224 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej wśród wychodźtwa polskiego w Liège”.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 19 stycznia 1971. Zarządzeniem Prezydenta RP na Uchodźstwie z 26 października 1965 odznaczony „za wybitne zasługi dla Rzeczypospolitej Polskiej w długoletniej pracy niepodległościowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 246. [dostęp 2020-06-30].