Winian potasu sodu

Winian potasu sodu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN	2,3-dihydroksybutanodian potasu sodu
inne	winian potasu sodu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	łac. natrium kalium tartaricum
inne	sól Seignette’a, sól z Rochelle, winian sodowo-potasowy, E337
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KNaC; 4H; 4O; 6
Masa molowa	210,16 g/mol
Wygląd	białe kryształy (tetrahydrat)
	Identyfikacja
Numer CAS	304-59-6; 6381-59-5 (tetrahydrat)
PubChem	9855836
SMILES
	[Na+].[K+].[O-]C(=O)C(O)C(O)C(=O)[O-]
Właściwości
	Gęstość
	1,79 g/cm³ (tetrahydrat); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	bardzo dobrze (tetrahydrat)
	w innych rozpuszczalnikach
	nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura wrzenia	130 °C (bezwodny)
Temperatura rozkładu	ok. 70 °C (tetrahydrat)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-12-14]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Podobne związki
Podobne związki	wodorowinian potasu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Winian potasu sodu (winian sodowo-potasowy, E337), NaKC
4H
4O
6 – organiczny związek chemiczny z grupy winianów, sól podwójna sodowa i potasowa kwasu winowego, występuje w postaci tetrahydratu, NaKC
4H
4O
6·4H
2O. Stosowany jest m.in. jako stabilizator kationów miedziowych (Cu2+
) w reakcjach na wykrywanie obecności aldehydowych grup redukujących, np. przy próbach na wykrywanie właściwości redukujących aldoz – Fehlinga czy Nylandera.

Winian potasu sodu jest również stosowany w lecznictwie, m.in. jako środek przeczyszczający. Znany pod farmaceutyczną nazwą natrium Kalium tartaricum FP III vel Sal Seignetti.

Otrzymał go po raz pierwszy ok. 1675 roku aptekarz Elie Seignette na podstawie sugestii swojego brata Jehana, choć często odkrycie to jest przypisywane synowi Elie, który nazywał się Pierre Seignette^[3]^[4]. W 1920 roku Joseph Valasek odkrył w tej substancji zjawisko ferroelektryczności^[5]^[6].

Otrzymywanie

Można go otrzymać z wodorowinianu potasu i węglanu sodu. Najpierw zagotowuje się roztwór wodorowinianu potasu. Następnie do gorącego roztworu dodaje się węglanu sodu do momentu całkowitego przereagowania (roztwór przestaje się pienić). Gorący roztwór się następnie odsącza i odparowuje wodę. Podczas ciągłego ogrzewania z roztworu wytrąca się winian potasu sodu.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-83, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ Arne Lüker: Sol-Gel derived Ferroelectric Thin Films for Voltage Tunable Applications. University of Cranfield, 2009, s. 7. [dostęp 2013-10-14].
↑ J.R.J.R. Partington J.R.J.R., A History of Chemistry. Volume Three, London, ISBN 978-1-349-00309-9, OCLC 1086530913 [dostęp 2020-05-24] .
↑ Jan Fousek. Joseph Valasek and the discovery of ferroelectricity. „Proceedings of the Ninth IEEE International Symposium on Applications of Ferroelectrics”, s. 1–5, 1994. DOI: 10.1109/ISAF.1994.522283.
↑ Joseph Valasek. Piezoelectric and allied phenomena in Rochelle salt. „Physical Review”. 17 (4), s. 475–481, 1921. DOI: 10.1103/PhysRev.17.475.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[CRC-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-83, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).

[FPX-2] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[Lüker-3] Arne Lüker: Sol-Gel derived Ferroelectric Thin Films for Voltage Tunable Applications. University of Cranfield, 2009, s. 7. [dostęp 2013-10-14].

[4] J.R.J.R. Partington J.R.J.R., A History of Chemistry. Volume Three, London, ISBN 978-1-349-00309-9, OCLC 1086530913 [dostęp 2020-05-24] .

[Fousek-5] Jan Fousek. Joseph Valasek and the discovery of ferroelectricity. „Proceedings of the Ninth IEEE International Symposium on Applications of Ferroelectrics”, s. 1–5, 1994. DOI: 10.1109/ISAF.1994.522283.

[Valasek-6] Joseph Valasek. Piezoelectric and allied phenomena in Rochelle salt. „Physical Review”. 17 (4), s. 475–481, 1921. DOI: 10.1103/PhysRev.17.475.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]