Witold Pruszkowski

Witold Pruszkowski
Data i miejsce urodzenia	14 stycznia 1846 ; Czeczelnik k. Berszadu
Data i miejsce śmierci	10 października 1896 ; Budapeszt
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo
	Ważne dzieła
	Spowiedź Madeja; Na zesłanie w Sybir;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Witold Pruszkowski (ur. 14 stycznia 1846 w Czeczelniku koło Berszadu, zm. 10 października 1896 w Budapeszcie) – polski malarz i rysownik.

Życiorys

Witold Pruszkowski urodził się w Czeczelniku koło Berszadu^[1], dzieciństwo spędził w Odessie i Kijowie. Uczył się malarstwa i rysunku początkowo w Paryżu u Tadeusza Goreckiego, zięcia Adama Mickiewicza. W latach 1868–1872 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (14 V 1868 r. zgłosił się do Antikenklasse)^[2], w latach 1872–1875 u Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1882 osiadł w Mnikowie pod Krakowem. Wraz z bratem podróżował po Algierze, Tunezji i Włoszech. Swoje prace regularnie wystawiał w Krakowie, Warszawie i Lwowie. W 1892 został przewodniczącym komitetu budowy pomnika Artura Grottgera.

Malował wiejskie sceny rodzajowe, obrazy o tematyce z baśni, legend i wierzeń ludowych, łączące realistyczny sposób przedstawiania z romantyczną fantastyką i nastrojowością, a także poetyckie wizje inspirowane dziełami Słowackiego, Krasińskiego i Chopina oraz subtelne, melancholijne pejzaże. Tworzył wnikliwe i niekonwencjonalne portrety. Oprócz techniki olejnej posługiwał się pastelami.

Przed śmiercią przez kilka lat chorował. Znaleziono go na dworcu w Budapeszcie po tym, jak bez słowa zniknął, odwiedzając rodzinę w Kołomyi, po dwóch dniach zmarł w szpitalu.

Jednym z najbardziej znanych obrazów Pruszkowskiego jest Na zesłanie w Sybir (nazywany też Pochód na Sybir) z ok. 1893 roku. Obraz znajdujący się do końca II wojny światowej w polskich zbiorach we Lwowie po zakończeniu działań wojennych został umieszczony (wraz z innymi bezcennymi przedmiotami dziedzictwa polskiego) we Lwowskiej Galerii Sztuki.

W 1894 otrzymał od komitetu Wystawy Krajowej we Lwowie dyplom honorowy w dziedzinie sztuka, obrazy, rzeźby^[3].

Rusałki, 1877
Sielanka, 1880
Wiosna, 1887
Na zesłanie w Sybir, 1893

Przypisy

↑ MilenaM. Chilińska MilenaM., Car Witolda Pruszkowskiego. Edycja – rekonstrukcja – komentarz, University of Warsaw Press, 2025, ISBN 978-83-235-6743-1 [dostęp 2025-07-07] .
↑ I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H.H. Stępień H.H., M.M. Liczbińska M.M., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828–1914 (materiały źródłowe), wyd. II, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 9, ISBN 83-903086-1-4 .
↑ Wystawa krajowa. Sztuka polska. „Kurjer Lwowski”. Nr 275, s. 4, 4 października 1894.

Linki zewnętrzne

Obrazy Witolda Pruszkowskiego (pol.)
Pocztówki z reprodukcjami dzieł w bibliotece Polona
Niezła sztuka, Witold Pruszkowski „Spadająca gwiazda”

[1] MilenaM. Chilińska MilenaM., Car Witolda Pruszkowskiego. Edycja – rekonstrukcja – komentarz, University of Warsaw Press, 2025, ISBN 978-83-235-6743-1 [dostęp 2025-07-07] .

[2] I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H.H. Stępień H.H., M.M. Liczbińska M.M., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828–1914 (materiały źródłowe), wyd. II, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 9, ISBN 83-903086-1-4 .

[3] Wystawa krajowa. Sztuka polska. „Kurjer Lwowski”. Nr 275, s. 4, 4 października 1894.

[1]

[2]

[3]