Rozpad Jugosławii | |||
Zgodnie z ruchem wskazówek zegara od prawego górnego rogu: resztki Starego Mostu w Mostarze zastąpionego mostem linowym; francuski oddział IFOR na patrolu pod Mostarem; chorwacki pomnik wojenny w mieście Vitez; bośniacki pomnik wojenny w miejscowości Stari Vitez; panorama Travnika podczas wojny | |||
Czas |
18 października 1992 – 23 lutego 1994 | ||
---|---|---|---|
Miejsce |
głównie środkowa Bośnia oraz wzdłuż rzeki Neretwa | ||
Terytorium | |||
Wynik | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
|
Wojna chorwacko-bośniacka – konflikt zbrojny pomiędzy Republiką Bośni i Hercegowiny a samozwańczą Chorwacką Republiką Herceg-Bośni, wspieraną przez Chorwację, który trwał od 18 października 1992 r. do 23 lutego 1994 r. Często określa się go mianem „wojny w wojnie”, ponieważ był częścią większej wojny w Bośni. Na początku Bośniacy i Chorwaci walczyli w sojuszu przeciwko Jugosłowiańskiej Armii Ludowej (JNA) i Armii Republiki Serbskiej (VRS). Jednak pod koniec 1992 r. wzrosły napięcia na linii bośniacko-chorwackiej. Pierwsze incydenty zbrojne pomiędzy nimi miały miejsce w październiku 1992 r. w środkowej Bośni. Ich sojusz wojskowy trwał do początku 1993 r., kiedy współpraca całkowicie rozpadła się, a dwóch byłych sojuszników zaangażowało się pomiędzy sobą w otwarty konflikt zbrojny.
Wojna chorwacko-bośniacka nasiliła się w środkowej Bośni i wkrótce rozszerzyła się także na Hercegowinę, a większość walk odbyła się w tych dwóch regionach. Bośniacy byli skupieni wokół Armii Republiki Bośni i Hercegowiny (ARBiH), a Chorwaci w Chorwackiej Radzie Obrony (HVO). Konflikt był zasadniczo serią chaotycznych starć przerywanych licznymi okresami zawieszenia broni w trakcie jego trwania. Nie była to wojna totalna pomiędzy Bośniakami i Chorwatami, którzy pozostali sojusznikami w innych regionach. Społeczność międzynarodowa zaproponowała kilka planów pokojowych, ale każdy z nich zawiódł. W dniu 23 lutego 1994 r. osiągnięto ostateczne zawieszenie broni, a porozumienie kończące działania wojenne podpisano w Waszyngtonie w dniu 18 marca 1994 r., w wyniku którego HVO odnotowało znaczne straty terytorialne. Porozumienie doprowadziło do ustanowienia Federacji Bośni i Hercegowiny oraz wspólnych operacji przeciwko Serbom, co umożliwiło zmianą równowagi militarnej i zakończenie wojny w Bośni.
Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii w Hadze (MTKJ) skazał 17 polityczno-wojskowych przywódców HVO i Herceg-Bośni, z których sześciu zostało skazanych za udział w zorganizowanej grupie przestępczej, która dążyła do aneksji lub uzyskania kontroli nad większością powierzchni Bośni i Hercegowiny przez Chorwację, a także dwóch przywódców bośniackich za zbrodnie wojenne popełnione podczas trwania konfliktu. MTKJ orzekł, że Chorwacja miała całkowitą kontrolę nad HVO i że konflikt ten miał charakter międzypaństwowy.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bosnian War - War crimes and trials, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-01-11] (ang.).
- The Yugoslav War. [dostęp 2020-01-11]. (ang.).
- Croat-Bosniak War: Short Chronology. [dostęp 2020-01-11]. (ang.).