Widok Wormacji z przeciwległego brzegu Renu, po lewej Most Nibelungów | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Burmistrz |
Adolf Kessel | ||||
Powierzchnia |
108,8 km² | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
06241 | ||||
Kod pocztowy |
67547, 67549-67551 | ||||
Tablice rejestracyjne |
WO | ||||
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
49°38′N 8°22′E/49,633333 8,366667 | |||||
Strona internetowa |
Wormacja[2] (niem. Worms /vɔʁms/; jid. ווערמײַזע Wermajze; łac. Civitas Vangionum) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w południowo-wschodniej części kraju związkowego Nadrenia-Palatynat. Port nad Renem. Jedno z najstarszych niemieckich miast. 31 grudnia 2019 r. liczyło 83 542 mieszkańców na powierzchni 108,77 km².
Nazwa miasta ma korzenie celtyckie – Borbetomagus oznacza „osadę na terenie podmokłym”. Od VI w. przyjęto łacińską nazwę Wormatia. W czasach rzymskich nazwa miejscowości brzmiała Civitas Vangionum. Mieścina była jednym z miejsc w eposie Pieśń o Nibelungach.
Historia
[edytuj | edytuj kod]14 r. p.n.e. nastąpił podbój tych ziem przez Rzymian.
W 423 r. została stolicą państwa Burgundów.
W 436 r. nastąpił upadek państwa Burgundów.
W 1122 roku podpisany został konkordat wormacki.
W 1495 roku ogłoszono landfryd wormacki zabraniający prywatnych wojen na terenie Rzeszy (zob. pokój Boży).
26 maja 1521 roku Karol V ogłosił edykt wormacki (przedatowany na 8 maja) skazujący na banicję Marcina Lutra i jego zwolenników.
W 1689 roku miasto zostało zniszczone przez wojska Ludwika XIV.
W 1945 r., na skutek dwóch alianckich bombardowań, zniszczone zostało 60% zabudowy (zwłaszcza w śródmieściu).
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Późnoromańska katedra św. Piotra (Dom. St. Peter) z 1130–1181, liczne kościoły romańskie i gotyckie m.in. św. Magnusa (Magnuskirche) z XI–XIII w., synagoga żydowska i szkoła talmudyczna, pozostałości zamku.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Miasto posiada 13 osiedli otaczających centrum miasta
Nazwa | Populacja | Położenie względem centrum miasta |
---|---|---|
Abenheim | 2744 | Na północny zachód od centrum miasta (10 km) |
Heppenheim | 2073 | Na południowy zachód od centrum miasta (9 km) |
Herrnsheim | 6368 | Na południe od centrum miasta (5 km) |
Hochheim | 3823 | Na północny zachód od centrum miasta |
Horchheim | 4770 | Na południowy zachód od centrum miasta (4,5 km) |
Ibersheim | 692 | Na północ od centrum miasta (13 km) |
Leiselheim | 1983 | Na zachód od centrum miasta (4 km) |
Neuhausen | 10 633 | Na północ od centrum miasta |
Pfeddersheim | 7414 | Na zachód od centrum miasta (7 km) |
Pfiffligheim | 3668 | Na zachód od centrum miasta |
Rheindürkheim | 3021 | Na północ od centrum miasta (8 km) |
Weinsheim | 2800 | Na południowy zachód od centrum miasta (4 km) |
Wiesoppenheim | 1796 | Na południowy zachód od centrum miasta (5,5 km) |
Suma | 51 785 |
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł chemiczny, maszynowy, metalowy, meblarski, skórzany oraz spożywczy[3].
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]Miejscowości partnerskie:
- Ampilly-le-Sec, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Heppenheim an der Wiese)
- Auxerre, Francja
- Nolay, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Pfeddersheim)
- Chemellier, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Ibersheim)
- Budziszyn, Saksonia, Niemcy
- Spira, Nadrenia-Palatynat, Niemcy
- St Albans, Wielka Brytania
- Tyberiada, Izrael
- Kivumu, Rwanda
- Mobile, Stany Zjednoczone
- Parma, Włochy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bevölkerungsstand 2019, Kreise, Gemeinden, Verbandsgemeinden [online] [dostęp 2021-01-28] .
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 150. ISBN 978-83-254-0825-1.
- ↑ Wormacja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-29] .