Wybory parlamentarne w Australii w 2010 roku odbyły się 21 sierpnia. W ich wyniku zostało wyłonionych 150 deputowanych do Izby Reprezentantów oraz 40 z 76 senatorów.
Organizacja wyborów
[edytuj | edytuj kod]Decyzję o rozpisaniu wyborów formalnie podejmuje gubernator generalny, jednak w praktyce wyznaczenie ich terminu jest kompetencją Premiera. Pełniąca obecnie ten urząd Julia Gillard ogłosiła swoją decyzję 17 lipca 2010, w wystąpieniu w Canberze[1].
Zasady głosowania
[edytuj | edytuj kod]Wybory do Izby Reprezentantów przeprowadzono w jednomandatowych okręgach wyborczych, z zastosowaniem ordynacji preferencyjnej. Wyborca oddawał głos poprzez ponumerowanie kandydatów wypisanych na karcie do głosowania. Cyfrą "1" oznaczał swojego kandydata pierwszego wyboru, zaś dalszymi cyframi pozostałych kandydatów, w kolejności zgodnej ze stopniem poparcia dla nich. Podczas przeliczania głosów najpierw liczono pierwsze miejsca, które poszczególni kandydaci zajęli na kartach do głosowania wyborców w danym okręgu. Jeżeli żaden kandydat nie uzyskał bezwzględnej większości pierwszych miejsc, skreślano kandydata o najmniejszej liczbie "jedynek", zaś głosy jego wyborców przechodziły na kandydatów wskazanych przez nich jako "dwójki". Procedurę tę powtarzano aż do uzyskania przez jednego z kandydatów bezwzględnej większości głosów. Jeśli nie udało się na poziomie "dwójek", cały proces schodził na poziom "trójek", a w razie potrzeby kolejnych miejsc.
Wybory do Senatu przeprowadzono z zastosowaniem ordynacji opartej na zasadzie pojedynczego głosu przechodniego. Każdy ze stanów tworzył jeden, sześciomandatowy okręg wyborczy. Z kolei Terytorium Północne i Australijskie Terytorium Stołeczne stanowiły okręgi dwumandatowe. Udział w wyborach był obowiązkowy pod karą grzywny.
Wyniki
[edytuj | edytuj kod]Dane po przeliczeniu 93% oddanych głosów
Literą K w nawiasie przy nazwie oznaczono partie wchodzące w skład tzw. Koalicji - stałego bloku partii prawicowych i agrarnych, które choć w wyborach do Izby Reprezentantów startują osobno, w parlamencie zawsze bardzo blisko współpracują. Wystawiają też wspólne listy kandydatów do Senatu.
Izba Reprezentantów[2]
[edytuj | edytuj kod]| partia | % głosów ("jedynek")[3] | zmiana | mandaty | zmiana |
|---|---|---|---|---|
| Australijska Partia Pracy | 38,0 | -5,4 | 72 | -11 |
| Liberalna Partia Australii (K) | 30,4 | +0,7 | 44 | -11 |
| Australijscy Zieloni | 11,8 | +4,0 | 1 | +1 |
| Liberal National Party of Queensland (K) | 9,1 | +0,6 | 21 | +21 |
| Narodowa Partia Australii (K) | 3,4 | +0,2 | 6 | -4 |
| National Party of Western Australia | 0,3 | +0,2 | 1 | +1 |
| Country Liberal Party (K) | 0,3 | 0 | 1 | +1 |
| niezależni | 2,5 | +0,3 | 4 | +2 |
| pozostali | 4,1 | n.d. | 0 | n.d. |
Senat[4]
[edytuj | edytuj kod]| partia/blok | % głosów | zmiana | zdobyte mandaty | mandaty łącznie[5] | zmiana |
|---|---|---|---|---|---|
| Koalicja | 38,4 | -1,5 | 18 | 34 | -3 |
| Australijska Partia Pracy | 35,2 | -5,1 | 15 | 31 | -1 |
| Australijscy Zieloni | 13,0 | +4,0 | 6 | 9 | +4 |
| Family First Party | 2,1 | +0,5 | 0 | 0 | -1 |
| Democratic Labor Party | 1,1 | +0,1 | 1 | 1 | +1 |
| niezależni | 0,4 | -1 | 0 | 1 | 0 |
| pozostali | 9,8 | n.d. | 0 | n.d. | n.d. |
Konsekwencje
[edytuj | edytuj kod]Ani rządząca dotąd Partia Pracy, ani Koalicja, nie zdołały uzyskać liczby mandatów w Izbie Reprezentantów niezbędnej do stworzenia rządu większościowego. Przez dwa tygodnie po wyborach trwały negocjacje, w których oba główne bloki starały się przeciągnąć na swoją stronę czterech posłów niezależnych oraz dwóch przedstawicieli małych partii, odgrywających w tej kadencji rolę języczka u wagi.
Ostatecznie nikt z tej szóstki nie wyraził gotowości zawarcia koalicji rządowej z żadną ze stron. Zieloni postanowili poprzeć ALP, ale będzie to wyłącznie współpraca parlamentarna[6]. Podobną deklarację, jednak w stronę Koalicji, wystosowała National Party of Western Australia[7]. Posłowie niezależni podzielili się. Jeden (Bob Katter) poparł Koalicję[8], a trzech (Tony Windsor, Rob Oakeshott i Andrew Wilkie) ALP[9][10].
Dzięki takiemu układowi sił, Australijska Partia Pracy utrzymała władzę, a stanowisko premiera Australii zachowała Julia Gillard. Będzie jednak kierować rządem mniejszościowym, który (wliczając deklaracje posłów niezależnych i małych partii) będzie miał tylko dwa mandaty przewagi nad opozycją[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Australian PM Julia Gillard sets general election date, BBC News, 2010-07-17 [2010-07-17]
- ↑ Dane Australijskiej Komisji Wyborczej. vtr.aec.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-23)]. [dostęp 2010-09-08]
- ↑ Wyjaśnienie w sekcji "Zasady głosowania"
- ↑ Senate Results, ABC News [dostęp 2010-09-08]
- ↑ Z uwzględnieniem mandatów nie będących przedmiotem tych wyborów
- ↑ Emma Rodgers, Greens, Labor seal deal, ABC News, 2010-09-01 [dostęp 2010-09-08]
- ↑ Crook declares support for Abbott, ABC News, 2010-09-06 [dostęp 2010-09-06]
- ↑ Emma Rodgers Katter in Coalition Camp, ABC News, 2010-09-07 [dostęp 2010-09-07]
- ↑ Andrew Wilkie supports Labor, "Sydney Morning Herald", 2010-09-02 [dostęp 2010-09-08
- ↑ a b Emma Rodgers, Labor clings to power, ABC News, 2010-09-07 [dostęp 2010-09-08]
