Wydawnictwo muzyczne – organizacja przemysłu muzycznego, zajmująca się produkcją, nagrywaniem, dystrybucją i promocją nagrań audio, czasem wideo np. z koncertów (wytwórnia płytowa, wytwórnia fonograficzna; ang. record label, label); oraz zajmująca się publikacją nut, książek o muzyce, encyklopedii muzycznych.
Nośniki dźwięku
[edytuj | edytuj kod]Dawniej muzykę publikowano w formie zapisu nutowego lub rolek papierowych (stosowanych w pianolach). Dziś muzyka najczęściej publikowana jest na płytach gramofonowych, kasetach magentofonowych czy płytach CD[1].
Znane wydawnictwa muzyczne
[edytuj | edytuj kod]Największe wydawnictwa muzyczne, o rozpoznawalnych markach, są częścią kilku międzynarodowych firm (zob. wielka czwórka wytwórni płytowych), w tym:
- Universal Music Group (USA)[a] 32,4%,
- Sony Music Entertainment (Japonia/Niemcy/USA)[b] 30,3%,
- Warner Music Group (USA)[c] 19,2%,
- EMI Group (Wielka Brytania)[d] 6,8%,
które opanowały prawie cały światowy przemysł muzyczny, choć obecnie obserwuje się powrót niezależnych wydawnictw[potrzebny przypis].
- Wydawnictwa polskie
Produkcję pierwszych gramofonów i płyt rozpoczęto w Polsce w roku 1899, a w roku 1910 w Warszawie działało już 10 wytwórni gramofonów. Fabryka Juliusza Feigenbauma, późniejsza Syrena Rekord, została uruchomiona w 1904. W Syrenie w roku 1911 wytwarzano ok. 6 tysięcy płyt. W tych latach powstały też Harmonia Record, Cristal-Electro i liczne filie przedsiębiorstw zagranicznych, np. niemieckiego Odeonu[potrzebny przypis].
W pierwszych latach po II wojnie światowej w Polsce działały takie wytwórnie prywatne, jak Mewa, Fogg Record, Gong. Po likwidacji wytwórni prywatnych do wczesnych lat 90 XX w. funkcjonowały wytwórnie muzyczne takie jak: Tonpress, Polton, PolJazz, Pronit, Wifon, Arston, Savitor i Polskie Nagrania „Muza” (utworzona w latach 40 XX w. na bazie przedwojennej (znacjonalizowanej) wytwórni Odeon)[2]. Część z nich upadła. Powstały nowe wydawnictwa, m.in. S.P. Records, Metal Mind Productions czy Mystic Production[potrzebny przypis].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Do grupy należy Universal Music Polska Sp. z o.o.
- ↑ Do grupy należy Sony Music Entertainment Poland Sp. z o.o.
- ↑ Do grupy należy Warner Music Poland.
- ↑ Do grupy należy EMI Music Poland (dawniej „Pomaton”).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Paweł „Atrej” Kowalewski: Nośniki dźwięku – zarys historyczny. [w:] Niezależny Magazyn Muzyczny MetalZine.pl [on-line]. www.metalzine.pl. [dostęp 2013-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-29)]. (pol.).
- ↑ Z historii „Polskich Nagrań”. [w:] Strona internetowa MUZA Polskie Nagrania [on-line]. [dostęp 2013-06-28]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polskie Radio » Czwórka » Czwarty wymiar » Płyty winylowe – poznaj ich tajemnice, 2012-11-22
- Katarzyna Ziętal, Formy analogowe w świecie cyfrowym: o sentymencie do płyty winylowej 2012-06-12 w: HM historia i media (projekt Fundacji Nowoczesna Polska)
- Ryan Alexander Diduck, The broken record: vinyl, matter, memory and meaning w: www.factmag.com/2012/05/09