Wysepki Langerhansa, wyspy Langerhansa, wyspy trzustkowe, wysepki trzustkowe (łac. insulae pancreaticae) – jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego, w postaci skupisk komórek występujących i rozrzuconych w miąższu trzustki, głównie w obrębie jej ogona. Stanowią one od 1% do 3% masy całego narządu[1]. Człowiek ma od 1 do 2 mln takich komórek[potrzebny przypis], które wydzielają hormony regulujące węglowodanową przemianę materii organizmu.
Wyróżnia się:
- komórki alfa (A), około 25%[2] – wydzielają glukagon
- komórki beta (B), około 60%[2] – wydzielają insulinę i amylinę
- komórki delta (D), około 10%[2] – syntezują somatostatynę
- komórki F, około 5%[2] – wydzielają trzustkowy polipeptyd.
Niektóre źródła uznają komórki delta i F za tożsame[1].
Wysepki Langerhansa pełnią zasadniczą rolę w wydzielaniu dokrewnym, które regulowane jest za pomocą sprzężenia jelitowo-trzustkowego, wywołanego przez pokarm[1]. Ich uszkodzenie lub zniszczenie, zwykle na tle autoimmunologicznym, prowadzi do powstania cukrzycy, choroby wynikającej z niedoboru insuliny[potrzebny przypis]
Wyspy trzustkowe zostały odkryte w roku 1869 przez niemieckiego anatoma i patologa Paula Langerhansa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Marian Grzymisławski: Budowa układów związanych z przyswajaniem pokarmu. W: Jan Gawęcki, Lech Hryniewiecki: Żywienie człowieka. T. 1: Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 68. ISBN 83-01-13947-1.
- ↑ a b c d Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów. Praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 192–193. ISBN 83-09-01792-8.