Xavier Bettel

Xavier Bettel

Data i miejsce urodzenia	3 marca 1973 Luksemburg
Premier Luksemburga
Okres	od 4 grudnia 2013 do 17 listopada 2023
Przynależność polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Jean-Claude Juncker
Następca	Luc Frieden
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Xavier Bettel (ur. 3 marca 1973 w Luksemburgu^[1]) – luksemburski polityk, prawnik, samorządowiec, deputowany krajowy, burmistrz Luksemburga, w latach 2013–2015 przewodniczący Partii Demokratycznej, w latach 2013–2023 premier Luksemburga, od 2023 wicepremier i minister spraw zagranicznych.

Z wykształcenia prawnik. Studiował w Nancy i na Uniwersytecie Arystotelesa w Salonikach^[2]. W 2001 uzyskał uprawnienia adwokata^[1].

W 1989 wstąpił do centrowej Partii Demokratycznej^[1]. W wyborach w 1999 na liście okręgowej swojego ugrupowania w okręgu centralnym zajął trzecie niemandatowe miejsce^[3], mandat posła do Izby Deputowanych uzyskał po rezygnacjach złożonych przez osoby powołane w skład rządu oraz eurodeputowaną Colette Flesch. W 2004, 2009, 2013^[1], 2018^[4] i 2023^[5] z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do krajowego parlamentu.

Od 2000 był radnym miejskim, a od 2005 członkiem zarządu miasta w Luksemburgu^[1]. W 2011 zastąpił Paula Helmingera na stanowisku burmistrza luksemburskiej stolicy^[6]. W 2013 został przewodniczącym Partii Demokratycznej (w miejsce Claude’a Meischa)^[1]. W 2015 zastąpiła go na tej funkcji Corinne Cahen.

W tym samym roku jego ugrupowanie zajęło trzecie miejsce w wyborach parlamentarnych, zyskując jednak 4 mandaty. Jego ugrupowanie zawarło koalicję z socjalistami i Zielonymi. 25 października 2013 wielki książę Henryk powierzył mu funkcję formatora celem stworzenia nowego gabinetu^[7]. 4 grudnia 2013 Xavier Bettel objął obowiązki premiera nowego trójpartyjnego rządu.

W wyniku kolejnych wyborów w 2018 rządząca koalicja zachowała większość w parlamencie. 16 października Xavier Bettel otrzymał kolejną misję powołania rządu^[8]. Nowy gabinet, w którym większe wpływy uzyskali Zieloni, zaprzysiężono 5 grudnia 2018^[9].

W październiku 2021 portal Reporter.lu ujawnił wyniki śledztwa dziennikarskiego, które wykazało, że praca dyplomowa Xaviera Bettela przedłożona podczas studiów w Nancy została splagiatowana (co dotyczyło 54 z 56 stron tej pracy)^[10]. Polityk przyznał wówczas publicznie, że powinien był ją „przygotować inaczej”^[11].

W 2023 demokraci zwiększyli o 2 mandaty swoją reprezentację poselską, urzędująca od dwóch kadencji koalicja nie uzyskała wówczas większości w Izbie Deputowanych. Po kilku tygodniach negocjacji doszło do porozumienia między DP a Chrześcijańsko-Społeczną Partią Ludową^[12][13]. Xavier Bettel urząd premiera sprawował do 17 listopada 2023. Tego samego dnia objął stanowiska wicepremiera oraz ministra spraw zagranicznych i europejskich, do spraw współpracy rozwojowej, handlu zagranicznego i Wielkiego Regionu w nowym rządzie, na czele którego stanął chadek Luc Frieden^[14].

• Krzyż Wielki Orderu Korony Dębowej (Luksemburg, 2014)^[15]
• Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 2017)^[16]
• Krzyż Wielki Orderu Korony (Belgia, 2017)^[17]
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2018)^[18]
• Order Republiki Serbii II klasy (Serbia, 2020)^[19]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Niger, 2022)^[20][21]
• Krzyż Wielki Orderu Świętej Agaty (San Marino, 2022)^[22]
• Krzyż Wielki Orderu Honoru (Grecja, 2023)^[23]
• Order Amílcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka, 2023)^[24][25]
• Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy (Ukraina, 2024)^[26]
• Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 2024)^[27]

Jest jawnym homoseksualistą^[28], w 2010 zawarł związek partnerski z Gauthierem Destenayem, a w 2015 związek małżeński ze swoim partnerem^[29].

• Pierwszy rząd Xaviera Bettela
• Drugi rząd Xaviera Bettela