Zadziele (gmina)

Zadziele
*Amtsbezirk Zadziele*
	wiejska
	1940–1945
Państwo	III Rzesza
Rejencja	katowicka; (Regierungsbezirk Kattowitz)
Powiat	żywiecki; (Landkreis Saybusch)
Siedziba	Zadziele; (Sattenau)
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gromad (Gemeinde)	8 (1945)
brak współrzędnych

Zadziele (niem. Amtsbezirk Zadziele) – dawna zbiorowa gmina wiejska (Amtsbezirk), funkcjonująca w latach 1940–1945 pod okupacją niemiecką w Polsce. Siedzibą gminy było Zadziele (obecnie wieś niemal zupełnie zatopiona przez wody Jeziora Żywieckiego).

Gmina Zadziele powstała na obszarze dotychczasowego powiatu żywieckiego, który 26 października 1939 wcielono do III Rzeszy pod nazwą Landkreis Saybusch jako część rejencji katowickiej (Regierungsbezirk Kattowitz)^[2]). Gmina należała do okręgu sądowego w Żywcu (Amtsgericht Saybusch)^[3].

Gminę Zadziele utworzono 30 listopada 1940 z części obszarów trzech gmin^[4]:

gminy Sporysz – Czernichów (Schwarzensola), Międzybrodzie (Furtendorf), Moszczanica (Moosbrück), Oczków (Augenbach), Tresna (Tressental) i Zadziele (Sattenau);
gminy Ślemień – Kocierz ad Rychwałd (Kutzendorf);
zniesionej gminy Gilowice – Kocierz ad Moszczanica (Kutzenhöhe), Łękawica (Wiesenhuben), Łysina (Kahlhöhe), Okrajnik (Randsacker) i Rychwałd (Großlichtenwald).

1 lipca 1941 z gminy Zadziele wyłączono Łękawicę, Łysinę, Okrajnik i Rychwałd, włączając je do reaktywowanej gminy Gilowice w tymże powiecie^[5]

Jednostka przetrwała do 1945 roku^[3]. Po wojnie zniesiona^[6]^[7] na mocy Dekretu PKWN z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powoływania władz administracji ogólnej, który zakładał, że wszelkie zmiany w podziale administracyjnym wprowadzone przez okupanta winne zostać uchylone^[8].

*Przynależność gromad / sołectw skupienia gilowicko-ślemieńsko-sporyskiego do gmin po roku 1934*
Gromada / Sołectwo	1934-08-01 1940-11-29	1940-11-30 1941-06-30	1941-07-01 1944-08-21	1944-08-22 1954-09-28	1973-01-01 1976-07-01	1976-07-02 1991-04-01	1991-04-02
Gilowice	Gilowice	Ślemień	Gilowice	Gilowice	Gilowice	Gilowice-Ślemień	Gilowice
Kocierz Moszczanicki	Gilowice	Zadziele	Zadziele	Gilowice	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Łękawica
Łękawica	Gilowice	Zadziele	Gilowice	Gilowice	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Łękawica
Łysina	Gilowice	Zadziele	Gilowice	Gilowice	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Łękawica
Okrajnik	Gilowice	Zadziele	Gilowice	Gilowice	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Łękawica
Rychwałd	Gilowice	Zadziele	Gilowice	Gilowice	Gilowice	Gilowice-Ślemień	Gilowice
Rychwałdek	Gilowice	Sporysz	Sporysz	Gilowice	Świnna	Świnna	Świnna
Hucisko	Ślemień	Jeleśnia	Jeleśnia	Ślemień	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Kocierz Rychwałdzki	Ślemień	Zadziele	Zadziele	Ślemień	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Łękawica
Kocoń	Ślemień	Ślemień	Gilowice	Ślemień	Ślemień	Gilowice-Ślemień	Ślemień
Kurów	Ślemień	Ślemień	Stryszawa	Ślemień	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Las	Ślemień	Ślemień	Stryszawa	Ślemień	Ślemień	Gilowice-Ślemień	Ślemień
Pewel Ślemieńska	Ślemień	Ślemień	Gilowice	Ślemień	Świnna	Świnna	Świnna
Pewelka	Ślemień	Ślemień	Stryszawa	Ślemień	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Ślemień	Ślemień	Ślemień	Gilowice	Ślemień	Ślemień	Gilowice-Ślemień	Ślemień
Czernichów	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	Czernichów	Czernichów	Czernichów
Isep	Sporysz	Żywiec (m)	Żywiec (m)	Sporysz (do 1949)	Żywiec (m)	Żywiec (m)	Żywiec (m)
Międzybrodzie Żywieckie	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	Czernichów	Czernichów	Czernichów
Moszczanica	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	Łękawica	Żywiec (m)	Żywiec (m)
Oczków	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	Łękawica	Gilowice-Ślemień	Żywiec (m)
Pewel Mała	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Świnna	Świnna	Świnna
Przyłęków	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Świnna	Świnna	Świnna
Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz (do 1949)	Żywiec (m)	Żywiec (m)	Żywiec (m)
Świnna	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Świnna	Świnna	Świnna
Tresna	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	Czernichów	Czernichów	Czernichów
Trzebinia	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Sporysz	Świnna	Świnna	Świnna
Zadziele (do 1966)	Sporysz	Zadziele	Zadziele	Sporysz	zalane	zalane	zalane
Bujaków	Porąbka	Kozy	Kozy	Porąbka	Porąbka	Porąbka	Porąbka
Czaniec	Porąbka	Kęty	Kęty	Porąbka	Porąbka	Porąbka	Porąbka
Kobiernice	Porąbka	Kozy	Kozy	Porąbka	Porąbka	Porąbka	Porąbka
Międzybrodzie Bialskie	Porąbka	Kozy	Kozy	Porąbka	Czernichów	Czernichów	Czernichów
Porąbka	Porąbka	Kozy	Kozy	Porąbka	Porąbka	Porąbka	Porąbka
Kozy	Biała	Kozy	Kozy	Biała	Kozy	Kozy	Kozy
Koszarawa	Stryszawa	Jeleśnia	Jeleśnia	Stryszawa	Koszarawa	Koszarawa	Koszarawa
Krzeszów	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Kuków	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Lachowice	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa
Targoszów (od 1949)	–	–	–	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa	Stryszawa

Przypisy

↑ Jednostka poza administracją polską.
↑ Landkreis Saybusch
↑ ^a ^b Gemeindeverzeichnis Landkreis Saybusch, Stand: 1. 1. 1945
↑ Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Grossdeutsche Reich auf Grund der Volkszählung 1939. Berlin : P. Schmidt, 1944
↑ Amtsbezirk Zadziele
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
↑ Dz.U. 1944 nr 2 poz. 8

[1] Jednostka poza administracją polską.

[2] Landkreis Saybusch

[autonazwa1-3] Gemeindeverzeichnis Landkreis Saybusch, Stand: 1. 1. 1945

[4] Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Grossdeutsche Reich auf Grund der Volkszählung 1939. Berlin : P. Schmidt, 1944

[5] Amtsbezirk Zadziele

[6] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.

[7] Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[8] Dz.U. 1944 nr 2 poz. 8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

brak współrzędnych
wiejska
1940–1945^[1]

Państwo	III Rzesza
Rejencja	katowicka (Regierungsbezirk Kattowitz)
Powiat	żywiecki (Landkreis Saybusch)
Siedziba	Zadziele (Sattenau)
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gromad (Gemeinde)	8 (1945)