Zamek w Broniszowie

nr rej. 294 z 12.04.1961
Zamek w Broniszowie
Państwo	Polska
Miejscowość	Broniszów
Typ budynku	dwór obronny
Styl architektoniczny	renesans
Rozpoczęcie budowy	2. połowa XII w.
Ważniejsze przebudowy	XVI w., XVII w.
Pierwszy właściciel	hrabia Bronisław (Bronislaus) komes Bytomia Odrzańskiego
Położenie na mapie gminy Kożuchów Zamek w Broniszowie
Położenie na mapie Polski Zamek w Broniszowie
Położenie na mapie województwa lubuskiego Zamek w Broniszowie
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego Zamek w Broniszowie
51°46′47,9″N 15°29′25,2″E/51,779972 15,490333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zamek w Broniszowie – zamek w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Kożuchów, w miejscowości Broniszów.

W miejscu dzisiejszego założenia w XII wieku zbudowano zamek rycerski, którego właścicielem był Bronisław, komes Bytomia Odrzańskiego leżącego na terenie Księstwa głogowskiego na Dolnym Śląsku.

Przed 1608 rokiem średniowieczny zamek rozbudowano w renesansową rezydencję, której plan uzyskał kształt litery L. Rezydencja miała trzy kondygnacje i była zdobiona dekoracją sgraffitową. Na parterze powstały dwie obszerne sale – jedna nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami ozdobionymi stiukową dekoracją okuciową. Druga – stropem belkowym pokrytym bogatą renesansową dekoracją stiukową (koniec XVI w.), o motywach roślinnej groteski, gwiazd, rozet, anielskich główek i profilowych popiersi. Ubytki w elewacji odsłaniają renesansową dekorację sgraffitową o motywach roślinnych. W ścianie północnej znajduje się wejście główne z kamiennym późnorenesansowym portalem z bogatą dekoracją roślinną i inskrypcją:
ANNO MISSERIMA FORTUNA QUAE INIMICIS CARET 1608

W XIX wieku, do renesansowego dworu dobudowano ceglany mur i widokową basztę w stylu neogotyckim, dzięki czemu powstał mały wewnętrzny dziedziniec. Dwór otoczono fosą połączoną ze stawem. Od wschodu, między lizjerami parku, leży łąka spacerowa. W 1839 roku właścicielami pałacu stała się rodzina von Tschamer und Quaritz, której, po 1945 roku, ówczesny rząd polski odebrał pałac i przekazał miejscowemu PGR.

Od 1986 roku w zamku w Broniszowie odbywały się Ogólnopolskie Warsztaty Fotograficzne.

W 2010 roku zrujnowany pałac stał się własnością prywatną i rozpoczął się jego remont. Od tego czasu jest poddawany systematycznym pracom konserwatorskim. Do tej pory wyremontowano:

• Sala Sklepiona, w tym renesansowe sklepienie i dębowa podłoga, konserwacja renesansowych tynków sgraffitowych i przemurowanie pęknięć murów obwodowych (2011 r.)
• skrzydło południowe (mieszkalne) (2012 r.)
• Sala Paradna, w tym strop zdobiony renesansowymi polichromiami i wzmocnienie stropu Sali Balowej (2013 r.)
• prace konserwatorskie przy sztukateriach na stropie Sali Balowej (2014 r.)
• remont i wymiana okien (2015 r.)
• prace dachowe, włącznie z rynnami i przykryciem wieży południowej (2016 r.)
• umeblowanie pomieszczeń, zakończenie odtwarzania stropów (2017 r.)

• 
  Zamek w styczniu 2011
• 
  Widok od strony wieży
• 
  Widok od strony stawu
• 
  Dziedziniec zamku

• ZofiaZ. Lubczyńska ZofiaZ., Z historią w tle, [w:] Broniszów z historią w tle, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Fotograficzne, 1999 . Brak numerów stron w książce
• Historia zamku w Broniszowie. broniszow.ovh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-10)].

• Strona internetowa zamku