Zbiorowisko roślinne – jednostka organizacji roślinności tworzona poprzez ekologicznie zorganizowaną wspólnotę życiową różnych gatunków roślin. Zbiorowiska wyróżniane są na podstawie kryterium florystycznego lub ekologicznego.
Zbiorowiska roślinne stanowią przedmiot badań fitosocjologii (fitocenologii).
Podział zbiorowisk
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na kryterium florystyczne odnoszące się do grup gatunków uzyskanych statystycznie (charakterystycznych i wyróżniających):
- Zespoły roślinne (asocjacje) – zbiorowiska o określonym składzie gatunkowym i charakterystycznej kombinacji gatunków.
Ze względu na kryterium florystyczne odnoszące się do gatunków panujących:
- socjacje – zbiorowiska wyróżniane na podstawie dominacji lub stałego występowania określonych gatunków,
- facje – postaci zespołów roślinnych z ilościową dominacją jednego z gatunków roślin,
- agregacje roślinne – jednogatunkowe skupienia roślin,
- typy łąk,
- typy lasów.
Ze względu na kryterium fizjonomiczne (warunkowane głównie dominacją określonych form życiowych) zbiorowiska dzielą się na:
- formacje roślinne – zbiorowiska roślin o podobnych wymaganiach siedliskowych i dominacji określonych form życiowych,
- synuzja – części składowe fitocenoz, warstwy roślin o podobnych wymaganiach siedliskowych i formie życiowej.
Ze względu na udział roślin o określonej dynamice rozwoju:
- fazy dynamiczno-rozwojowe – zbiorowiska, w których rośliny dominujące znajdują się w określonej fazie wzrostu: inicjalnej, optymalnej, terminalnej (np. fazy rozwojowe drzewostanów) lub zbiorowiska znajdujące się w określonej fazie degeneracji lub regeneracji,
- serie,
- stadia.
Ze względu na odniesienie do sytuacji naturalnych lub teoretycznych:
- fitocenozy – konkretne zbiorowiska realnie istniejące i stanowiące część ekosystemu,
- fitocenony – zbiorowiska teoretyczne, wyróżniane i opisywane zgodnie z określonymi kryteriami.
Ze względu na stopień naturalności:
- zbiorowiska pierwotne – nieprzekształcone przez człowieka,
- zbiorowiska naturalne – dotknięte oddziaływaniem człowieka w nieznacznym stopniu,
- zbiorowiska półnaturalne (zastępcze) – powstające częściowo w wyniku działalności człowieka,
- zbiorowiska sztuczne – utworzone przez człowieka.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franz Fukarek: Fitosocjologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1967. OCLC 749403508.
- Jerzy Szweykowski, Alicja Szweykowska: Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0140-6. OCLC 835210584.