 szeregowy
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1905, 1919-1921 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
Wojna rosyjsko-japońska |
| Późniejsza praca |
stolarz |
| Odznaczenia | |
| |
Zdzisław Józef Czendefu urodzony jako Chen Defu (chiń. 陳德福; pinyin Chén Défú), używał także nazwiska Bazyli Jan Charczeńko (ur. 15 maja 1892 w Dalian w Mandżurii, zm. 23 stycznia 1978 w Toruniu[1]) – polski powstaniec i żołnierz pochodzenia chińskiego. Szeregowy Wojska Polskiego[2]. Uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej, powstania wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej. Członek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W trakcie wojny rosyjsko-japońskiej w 1905 był początkowo żołnierzem carskiej armii, później został ordynansem kapitana Kazimierza Skorotkiewicza, z którego rozkazu został wysłany do Warszawy, gdy Skorotkiewicz trafił do japońskiej niewoli[3][4][5].
W Warszawie nauczył się stolarstwa i podjął pracę w tym zawodzie w fabryce mebli Chojnackiego. Używał wówczas nazwiska Bazyli Jan Charczeńko. Po pewnym czasie Chojnacki odesłał go do rodziny w Wielkopolsce[4]. Osiedlił się w Barcinie i pracował jako stolarz. Spolonizował się, przeszedł na katolicyzm i przyjął polskie imiona Zdzisław Józef. Działał w Sokole[3][4].
W styczniu 1919 przyłączył się do walk powstania wielkopolskiego jako naczelnik drużyny skautowej. Brał udział w wyzwalaniu powiatów jarocińskiego i pleszewskiego. Od 1924 starał się o polskie obywatelstwo, które otrzymał dopiero w 1933[3][4][6].
W 1937 r. przeprowadził się do Torunia, gdzie zmarł 23 stycznia 1978 r.[7]
Uchwałą Rady Państwa nr 11.10-0.909 z 10 listopada 1958 nadano mu Wielkopolski Krzyż Powstańczy[8].
Zdzisław Czendefu brał udział w Kompanii Barcińskiej od 04.01.1919 w walkach na odcinku frontu Szubin – Barcin – Łabiszyn. Po zorganizowaniu w Wielkopolsce regularnej armii wcielony został do 4 Kompanii 4 pułku Wlkp. Z urodzenia Chińczyk, przyjmuje w okresie międzywojennym obywatelstwo polskie. Pracując jako stolarz w Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Rzut” w Toruniu dokonał kilku pracowniczych usprawnień, za co otrzymał z Urzędu Patentowego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej urzędowe zaświadczenia[9].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Żonaty z Weroniką Pilachowską (ur. 1895), która jako pielęgniarka również wzięła udział w powstaniu wielkopolskim[10]. Małżeństwo było bezdzietne[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ [1]
- ↑ Czendefu Zdzisław, stolarz, szeregowy [dostęp z dnia: 2016-01-03].
- ↑ a b c Chiny – Polska historie prawie zupełnie nieznane. [dostęp 2016-01-03]. (pol.).
- ↑ a b c d Cudzoziemskie epizody. [w:] Tygodnik Powszechny [on-line]. Grupa Onet.pl SA, 2008-12-16. [dostęp 2015-01-07]. (pol.).
- ↑ Krótki życiorys Zdzisława Czendefu [dostęp z dnia: 2016-01-03].
- ↑ Chińczyk, który walczył o wyzwolenie Wielkopolski – artykuł z Orędownika (1936.01.01 R.66 Nr1) [dostęp z dnia: 2016-01-03].
- ↑ O Chińczyku - toruńczyku, który walczył w powstaniu wielkopolskim, a później robił meble w Rzucie [online], Nowości Dziennik Toruński [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Czendefu, Zdzisław Józef – Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym [dostęp z dnia: 2016-01-03].
- ↑ Opis Zdzisława Józefa Czendefu we wniosku o przyznanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego [dostęp z dnia: 2016-01-03]
- ↑ Weronika Czendefu z domu Pilachowska – Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym [dostęp z dnia: 2016-01-03].
- ↑ Urodził się w Mandżurii, wybrał Polskę. Czen De Fu walczył w Powstaniu Wielkopolskim [dostęp z dnia: 2016-01-03].
