Zoochoria, zwierzęcosiewność – rozprzestrzenianie diaspor roślinnych (nasion, zarodników, rozmnóżek) przez zwierzęta. Diaspory mogą być przenoszone na zewnątrz zwierzęcia, mogą być zjadane i następnie wydalane lub też są przez zwierzęta ukrywane jako zapas żywności i w miejscu ukrycia rozpoczynają swój wzrost[1]. Rośliny rozsiewające się przez zoochorię mają szczególne przystosowania do takiego sposobu rozsiewania, np. nasiona zaopatrzone w haczyki przyczepiające je do sierści zwierząt, specjalne ciałka zachęcające (tzw. elajosomy) mrówki do zabierania nasion, albo jadalne części owocu[2].
- Rodzaje zoochorii w zależności od sposobu przenoszenia diaspor przez zwierzęta[1]:
- ektozoochoria, epizoochoria, epichoria – przenoszenie przez zewnętrzne części ciała zwierzęcia. Diaspory mogą być przyczepione np. do sierści, piór, śluzu pokrywającego ciało itp.
- endozoochoria, endochoria – diaspory wnikają do wnętrza ciała zwierzęcia, przeważnie do układu pokarmowego, gdy zwierzę zjada nasiona i owoce
- synzoochoria – nasiona i owoce gromadzone są przez zwierzęta w różnych kryjówkach. W ten sposób rozsiewane są między innymi żołędzie, orzechy laskowe i orzechy włoskie. W rozsiewaniu poprzez magazynowanie uczestniczą głównie ptaki oraz mrówki. W przypadku gdy diaspory są niszczone w przewodzie pokarmowym przypadkowe upuszczanie przez spożyciem określane jest jako dyszoochoria.
- W zależności od grupy zwierząt uczestniczących w przenoszeniu diaspor wyróżnia się:
- chiropterochorię – roznoszenie przez nietoperze[3],
- entomochorię – roznoszenie przez owady[4],
- myrmekochorię – roznoszenie przez mrówki[2],
- ornitochorię – roznoszenie przez ptaki[5].
Zoochoria jest jednym z rodzajów cudzosiewności (allochorii).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b David Iluz. Zoochory: The Dispersal Of Plants By Animals. „Cellular Origin, Life in Extreme Habitats and Astrobiology”. 16, s. 199–214, 2010. DOI: 10.1007/978-90-481-9316-5_9. ISSN 1566-0400. (ang.).
- ↑ a b Pascal Vittoz, Robin Engler. Seed dispersal distances: a typology based on dispersal modes and plant traits. „Botanica Helvetica”. 117 (2), s. 109–124, 2008. DOI: 10.1007/s00035-007-0797-8. ISSN 0253-1453. (ang.).
- ↑ L. Van Der Pijl. The dispersal of plants by bats (chiropterochory). „Acta Botanica Neerlandica”. 6 (3), s. 291–315, 1957. DOI: 10.1111/j.1438-8677.1957.tb00577.x. ISSN 0044-5983. (ang.).
- ↑ Ignazio Li Vigni, Maria Rita Melati. Examples of seed dispersal by entomochory. „Acta Botanica Gallica”. 146 (2), s. 145–156, 1999. DOI: 10.1080/12538078.1999.10515813. ISSN 1253-8078. (ang.).
- ↑ M. Debussche, J. Escarré, J. Lepart. Ornithochory and plant succession in mediterranean abandoned orchards. „Vegetatio”. 48 (3), s. 255–266, 1982. DOI: 10.1007/BF00055269.