Zygmunt Maria Piwnicki

Zygmunt Piwnicki (przed 1934)
podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1895 Genewa
Data i miejsce śmierci	25 grudnia 1943 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1943
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	202 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca pułku piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Zygmunt Maria Piwnicki^[1] ps. „Orlicz” (ur. 16 sierpnia 1895 w Genewie, zm. 25 grudnia 1943 w Warszawie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Zygmunt Maria Piwnicki urodził się 16 sierpnia 1895 roku w Genewie, w rodzinie Witolda i Anny z Skarzyńskich^[2]. Jego bracia Jan (ur. 15 sierpnia 1897) i Stefan (ur. 29 września 1888) również służyli w Legionach Polskich^[3] .

Od sierpnia 1914 roku walczył w szeregach Legionów Polskich^[4]. Był podoficerem, a następnie oficerem 1 pułku piechoty. Awansował kolejno na chorążego (2 lipca 1915 roku) i podporucznika (1 kwietnia 1916 roku)^[5]. Od 23 sierpnia 1917 roku do 25 maja 1918 roku pełnił służbę w cesarskiej i królewskiej Armii^[6], a od 17 lipca do 23 listopada 1918 roku we „Wschodniej Armii gen. Hallera”^[7].

W latach 1919–1920 pełnił służbę w Szkole Podchorążych Piechoty. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[8]. W czerwcu 1920 roku w Ostrowi Mazowieckiej objął dowództwo I batalionu 101 Rezerwowego pułku piechoty. Na czele tego pododdziału walczył na wojnie z bolszewikami^[9][4].

W latach 1921–1922 kontynuował służbę w tym oddziale, który został przemianowany na 3 Syberyjski pułk piechoty, a następnie 84 pułk piechoty^[10]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 64. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[11]. W latach 1923–1924 dowodził III batalionem 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie^[12][13]. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[14].

25 lutego 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 9 Batalionu Granicznego w Klecku^[15]. 24 lipca 1928 roku ogłoszono jego przeniesienie z KOP do 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku na stanowisko dowódcy II batalionu^[16][17]. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do Dowództwa 21 Dywizji Piechoty Górskiej w Bielsku na stanowisko rejonowego komendanta przysposobienia wojskowego przy 21 Dywizji Piechoty Górskiej^[18]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony do 3 pułku strzelców podhalańskich na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[19]. 24 grudnia 1929 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 4. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[20]. 19 października 1931 roku został słuchaczem dwutygodniowego kursu informacyjno-gazowego w Szkole Gazowej w Warszawie^[21]. 23 marca 1932 roku otrzymał przeniesienie do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu na stanowisko kierownika 8 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego^[22][23]. 26 stycznia 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do 25 pułku piechoty w Piotrkowie Trybunalskim na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[24][25][4].

W 1934 roku uczestniczył w ćwiczeniu aplikacyjnym prowadzonym przez inspektora armii, generała dywizji Edwarda Śmigły-Rydza, który napisał o nim: „spokojny, robi wrażenie człowieka bez większego temperamentu. Nie zawsze umie uchwycić w rozumowaniu sedno rzeczy”^[26]. 12 października 1936 roku inspektor armii, generał dywizji Mieczysław Norwid-Neugebauer wystawił mu następującą opinię: „przerysowana ambicja i wygórowane pojęcie o osobie. Wola pracy dostateczna. Energia dostateczna. Mała dostateczna. Wobec stałej nieobecności na ćwiczeniach w terenie i na mapie wartości taktycznych nie obserwowałem. Osobiście zdolny i inteligentny. Wartość pracy muszę ocenić w tym roku jako słabą. Znany mi dawniej ten oficer nie rozwinął zapowiadających się wartości dowódcy”^[27].

W latach 1937–1939 był kierownikiem 1 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie i jednocześnie pełnił obowiązki dowódcy Warszawskiej Brygady Obrony Narodowej w Warszawie^[28][29]. W lipcu 1939 roku został przeniesiony na stanowisko dowódcy Śląsko-Cieszyńskiej Półbrygady Obrony Narodowej w Bielsku. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził rezerwowym 202 pułkiem piechoty^[30].

Zmarł 25 grudnia 1943 roku w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 332 przed-1-3)^[31].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[32]
• Krzyż Niepodległości (16 marca 1933)^[33]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[34]
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku” – trzykrotnie^[34]
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[35]

• Piwnicki Zygmunt Marja. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.46-3679 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
• Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2016-06-05].
• Rocznik Oficerski 1924. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1924. [dostęp 2016-06-11].
• Rocznik Oficerski 1928. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1928. [dostęp 2016-06-11].
• Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2016-06-11].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Kazimierz Pindel: Obrona Narodowa 1937–1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06301-X.
• Adam Wilczyński: Zarys historji wojennej 84-go Pułku Piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930.
• Żołnierze Niepodległości. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-03-12].