| Państwo | |
|---|---|
| Emitent | |
| Typ monety | |
| Nominał |
1 grosz |
| Rocznik |
1990, 1991, 1992, 1993, 1995, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 |
| Emisja | |
| Mennica |
Mennica Państwowa, |
| Nakład |
5 164 990 134 szt. |
| Data emisji |
1 stycznia 1995 |
| Projektant |
Stanisława Wątróbska-Frindt (awers), |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
1,64 g |
| Średnica |
15,5 mm |
| Materiał |
mosiądz manganowy MM59 |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
1 grosz wzór 1990 – moneta jednogroszowa, wprowadzona do obiegu w dniu denominacji z 1 stycznia 1995 r., zarządzeniem z 29 listopada 1994 r.[1] Została zastąpiona jednogroszówką wzór 2013 o zmodyfikowanym wzorze awersu[2][3][4].
Jednogroszówkę wzór 1990 bito w latach 1990–2014[2].
Awers
[edytuj | edytuj kod]W centralnym punkcie umieszczono godło – orła w koronie, pod łapą orła, z prawej strony, znak mennicy – litery M W, poniżej rok bicia, dookoła napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”[4].
Rewers
[edytuj | edytuj kod]Na tej stronie monety znajduje się duża cyfra 1, poniżej poziomy napis: „GROSZ”, nad cyfrą gałązka z liściem dębu[4].
Nakład
[edytuj | edytuj kod]Monetę bito w mosiądzu manganowym MM59 na krążku o średnicy 15,5 mm, masie 1,64 grama, z rantem ząbkowanym, według projektów:
w Mennicy Państwowej / Polskiej (S.A.)[4].
Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[5]:
| Lp. | Rocznik | Mennica | Nakład (sztuk) | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1990 | Mennica Państwowa | 29 140 000 | |
| 2 | 1991 | 79 000 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[6] | |
| 3 | 1992 | 362 000 000 | ||
| 4 | 1993 | 80 780 000 | ||
| 5 | 1995 | 102 280 109 | ||
| 6 | 1997 | 103 080 002 | ||
| 7 | 1998 | 257 640 003 | ||
| 8 | 1999 | 203 970 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[6] | |
| 9 | 2000 | 210 100 000 | ||
| 10 | 2001 | 210 000 020 | ||
| 11 | 2002 | 240 000 000 | ||
| 12 | 2003 | 250 000 000 | ||
| 13 | 2004 | Mennica Państwowa (S.A.) | 300 000 000 | |
| 14 | 2005 | Mennica Państwowa S.A. / Mennica Polska S.A. | 375 000 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[6] |
| 15 | 2006 | Mennica Polska S.A. | 184 000 000 | |
| 16 | 2007 | 330 000 000 | ||
| 17 | 2008 | 316 000 000 | ||
| 18 | 2009 | 338 000 000 | ||
| 19 | 2010 | 150 000 000 | ||
| 20 | 2011 | 270 000 000 | ||
| 21 | 2012 | 365 000 000 | ||
| 22 | 2013 | 323 000 000 | w tym roczniku bito również 1 grosz wzór 2013 | |
| 23 | 2014 | 86 000 000 | w tym roczniku bito również 1 grosz wzór 2013 |
Opis
[edytuj | edytuj kod]Z datą na monecie 2013 i 2014 w obieg wpuszczano jednogroszówki o starym i nowym wzorze awersu[3].
W 2005 r. Mennica Polska, z okazji 10 lat w obiegu, wyemitowała zestawy kwadratowych klip okolicznościowych, w skład których wchodził również numizmat przedstawiający w centralnej części po obu stronach rysunki awersu i rewersu groszówki wzór 1990. Na awersie w miejscu cyfr określających rok bicia umieszczono napis „1995–2005”. Numizmaty te powstały na metalicznych kwadratach o wymiarach 25 × 25 mm w czterech wersjach[7]:
- w mosiądzu manganowym (tak samo jak w przypadku monety wprowadzonej do obiegu) – masa 8,1 grama, nakład 5000 sztuk,
- w miedzi – masa 8,5 grama, nakład 2000 sztuk,
- w srebrze Ag925 – masa 9,77 grama, nakład 1000 sztuk,
- w złocie Au900 – masa 18 gramów, nakład 50 sztuk.
Ponieważ emitentem zestawów okolicznościowych była Mennica Polska a nie Narodowy Bank Polski numizmaty te nie są monetami w dosłownym tego słowa znaczeniu. Mimo to, w niektórych polskich katalogach wymieniane są na równi z monetami obiegowymi[7].
Wersje próbne
[edytuj | edytuj kod]Istnieje wersja tej monety należąca do serii próbnych w niklu z roku 1990, z wypukłym napisem PRÓBA, wybita w nakładzie 500 sztuk[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- 1 grosz wzór 2013
- 2 grosze wzór 1990
- 5 groszy wzór 1990
- 10 groszy wzór 1990
- 20 groszy wzór 1990
- 50 groszy wzór 1990
- 1 złoty wzór 1990
- 2 złote wzór 1994
- 5 złotych wzór 1994
- 1 grosz
- monety obiegowe III Rzeczypospolitej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. drugie, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 324.
- ↑ a b Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny [online] [dostęp 2017-10-17].
- ↑ a b Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny [online] [dostęp 2017-10-17].
- ↑ a b c d Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny [online] [dostęp 2017-10-17].
- ↑ Nakłady emisji monet obiegowych [online], Narodowy Bank Polski - Internetowy Serwis Informacyjny [dostęp 2024-10-09] (pol.).
- ↑ a b c Fischer, Katalog monet polskich 2012 XX, XIX w. i monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV poprawione i uzupełnione, Bytom: Fischer, 2012, s. 28.
- ↑ a b Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 117, ISBN 978-83-87355-54-8.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. drugie, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 383.
