Abu al-Fida, znany także jako Abulfeda, Abu Alfida (ur. 1273 w Damaszku, zm. 27 października 1331 w Hama) – władca Hamy z rodu Ajjubidów znany przede wszystkim jako historyk i geograf[1][2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Abu al-Fida urodził się w Damaszku, w Syrii, gdzie jego ojciec Malik al-Afdal (brat emira Hamy) uciekł przed Mongołami.
W dzieciństwie poświęcił się studiowaniu Koranu i nauce, ale od dwunastego roku życia był prawie stale zajęty wyprawami wojennymi, głównie przeciwko krucjatom. W roku 1285 uczestniczył w ataku na fortece joannitów oraz brał udział w oblężeniach Trypolisu, Akki i Qal’at al-Rumu. W 1298 rozpoczął służbę dla sułtana al-Malika an-Nasira. Po dwunastu latach został namiestnikiem Hamy. W 1312 został emirem oraz otrzymał tytuł al-Malik as-Salih. W roku 1320 przyjął dziedziczną rangę sułtana i tytuł Malik al-Mu’ajjad[2]. Przez ponad dwadzieścia lat jego panowania w spokoju i świetności, poświęcił się pracom nad rządowymi podatkami i dziełom literackim, którym głównie zawdzięczał swoją sławę. Był szczodrym patronem nauki. Bardzo wielu uczonych przybywało do niego. Abu al-Fida zmarł w wieku 58 lat w Hamie.
Dzieła literackie
[edytuj | edytuj kod]Jego główną pracą historyczną jest Al-muchtasar fi tarich al-baszar (w wolnym tłumaczeniu: Krótka historia rodzaju ludzkiego) w zwięzłej, chronologicznej formie zawierającej się w czasie od stworzenia świata do roku 1329. W częściach poświęconych wcześniejszym stuleciom Abu al-Fida opiera się w dużej mierze na Ibn al-Asirze[3].
Jego Geografia (arab. Takwim al-buldan) jest zależna od prac poprzedników, szczególnie od Ptolemeusza. Długie wprowadzenie do rozmaitych geograficznych zagadnień jest poprzedzone przez dwadzieścia osiem sekcji ułożonych w tabelarycznej formie z głównymi miastami świata. Przy nazwie podane są:
- długość geograficzna
- szerokość geograficzna
- klimat
- pisownia
- obserwacje zapożyczone od wcześniejszych autorów
Części pracy zostały wydane i przetłumaczone w Europie ok. roku 1650.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego imieniem nazwano krater Abulfeda na Księżycu[4], od którego z kolei wziął nazwę sąsiedni łańcuch kraterów Catena Abulfeda[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael M. Gunter , Historical Dictionary of the Kurds, Scarecrow Press, 2011, s. 28, ISBN 978-0-8108-6751-2 .
- ↑ a b Helaine Selin , Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, Springer Science & Business Media, 2008, s. 9, ISBN 978-1-4020-4425-0 [dostęp 2016-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-08] .
- ↑ The Routledge Encyclopedia of Arabic Literature. 2010, s. 32.
- ↑ Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).
- ↑ Catena Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).
- ISNI: 0000000121321143
- VIAF: 49358074
- LCCN: n80057411
- GND: 118500333
- LIBRIS: 0xbdd16j0s1nzqr
- BnF: 13015615p
- SUDOC: 026676869
- SBN: RMLV012133
- NLA: 35849165
- NKC: mzk2005290174
- BNE: XX1171415
- NTA: 070391947
- BIBSYS: 1101842
- CiNii: DA03279050
- Open Library: OL4492432A
- PLWABN: 9812649172405606
- NUKAT: n2009088261
- J9U: 987007257481005171
- PTBNP: 193284
- ΕΒΕ: 257851