Aglomeracja łódzka – aglomeracja monocentryczna w środkowej części województwa łódzkiego, z miastem centralnym Łodzią.
W zależności od koncepcji i przyjętych kryteriów delimitacji obszarów, liczba ludności zamieszkującej aglomerację wynosi od około 1 mln do około 1,1 mln osób.
W latach 1975–1998 istniało województwo łódzkie, obejmujące mniej więcej obszar obecnej aglomeracji łódzkiej.
Miasta aglomeracji łódzkiej
[edytuj | edytuj kod]
Łódź – 652 015 mieszkańców, pow. 29 325 ha
Pabianice – 60 598 mieszk., pow. 3 299 ha
Zgierz – 53 543 mieszk., pow. 4 233 ha
Aleksandrów Łódzki – 22 002 mieszk., 1 382 ha
Konstantynów Łódzki – 19 231 mieszk., 2 725 ha
Ozorków – 18 064 mieszk., 1 546 ha
Głowno – 13 116 mieszk., 1 984 ha
Koluszki – 12 046 mieszk., 990 ha
Brzeziny – 11 949 mieszk., 2 158 ha
Tuszyn – 7 171 mieszk., 2 325 ha
Rzgów – 3 457 mieszk., 1 677 ha
Stryków – 3 363 mieszk., 815 ha
Lutomiersk – 1 574 mieszk., 520 ha[1]
-
Łódź -
Pabianice -
Zgierz -
Aleksandrów Łódzki -
Ozorków
Koncepcje aglomeracji łódzkiej
[edytuj | edytuj kod]
Aglomeracja według P. Swianiewicza i U. Klimskiej
[edytuj | edytuj kod]W 2005 r. Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska wyznaczyli obszar aglomeracji obejmujący miasto centralne Łódź oraz przyległych 19 gmin. Obszar ten w 2002 r. zamieszkiwało 1129 tys. osób. Przy wyznaczaniu aglomeracji przeprowadzono delimitację obszarów przyległych, uwzględniając saldo migracji w latach 1998–2002, gęstość zaludnienia (w 2002 r.), współczynnik zatrudnienia związany z natężeniem dojazdów[2].
| Liczba ludności (2010-12-31[3]) [osób] | Powierzchnia (2011-01-01[4]) [km²] | Gęstość zaludnienia [osób/km²] | |
|---|---|---|---|
| Łódź | 737098 | 293,25 | 2513,55 |
| gmina Aleksandrów Łódzki | 28018 | 116,43 | 240,64 |
| gmina Andrespol | 12500 | 23,34 | 535,56 |
| gmina Brójce | 5868 | 69,02 | 85,02 |
| gmina Dłutów | 4306 | 101,23 | 42,54 |
| gmina Dobroń | 7308 | 95,46 | 76,56 |
| Głowno (gmina miejska) | 14940 | 19,84 | 753,02 |
| gmina Ksawerów | 7328 | 13,64 | 537,24 |
| gmina Koluszki | 23272 | 157,20 | 148,04 |
| Konstantynów Łódzki | 17688 | 27,25 | 649,10 |
| gmina Lutomiersk | 7506 | 133,92 | 56,05 |
| gmina Nowosolna | 4364 | 53,98 | 80,84 |
| Ozorków (gmina miejska) | 20189 | 15,46 | 1305,89 |
| Pabianice (gmina miejska) | 68550 | 87,69 | 781,73 |
| gmina Pabianice (wiejska) | 6326 | 32,99 | 191,76 |
| gmina Rzgów | 9548 | 66,32 | 143,97 |
| gmina Stryków | 12332 | 157,90 | 78,10 |
| gmina Tuszyn | 11846 | 129,90 | 91,19 |
| gmina Zgierz (wiejska) | 12374 | 199,05 | 62,17 |
| Zgierz (gmina miejska) | 57900 | 42,33 | 1367,82 |
| Razem (aglomeracja) | 1069261 | 1836,2 | 582,32 |
Aglomeracja według J. Paryska
[edytuj | edytuj kod]W 2008 r. Jerzy Jan Parysek przedstawił, że głównymi ośrodkami aglomeracji są: Łódź, Zgierz, Pabianice, Ozorków, Aleksandrów, Konstantynów, Brzeziny. Wskazał, że obszar aglomeracji zamieszkuje 1,1 mln osób[5].
Inne koncepcje
[edytuj | edytuj kod]Inne koncepcje aglomeracji, obszaru funkcjonalnego, zespołu miejskiego Łodzi:
- według programu ESPON obszar funkcjonalny Łodzi (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 r. zamieszkiwało 1165 tys. osób[6].
- według Eurostat w 2001 r. (LUZ Łódź, ang. Larger Urban Zone) – 1 180 585 mieszkańców i obszar 2857,51 km²[7][8], które dane przyjął też T. Markowski[9],
- według Eurostat w 2004 r. (LUZ Łódź, ang. Larger Urban Zone) – 1 163 516 mieszkańców i obszar 2857,51 km²[8][7],
Infrastruktura
[edytuj | edytuj kod]
Miasta satelickie Łodzi połączone są z nią komunikacją kolejową, tramwajową i autobusową. Linie tramwajowe łączą Łódź z Pabianicami, Zgierzem i Konstantynowem Łódzkim a autobusowe z Aleksandrowem Łódzkim i Lutomierskiem.
W roku 2008 uruchomiony został projekt szybkiej linii tramwajowej o nazwie Łódzki Tramwaj Regionalny, który miał połączyć największe miasta aglomeracji: Pabianice, Łódź i Zgierz. Pabianice i Zgierz wycofały się z projektu ze względów finansowych. W latach 2014–2020 zaplanowana była realizacja założeń nowego projektu, która sfinalizowana została 1 lipca 2023[10]. Planowana jest także modernizacja pozostałych odcinków podmiejskich linii tramwajowych[11].
W czerwcu 2014 sfinalizowany został pierwszy etap projektu budowy systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, oparty na istniejących liniach kolejowych, nowych i modernizowanych stacjach, przystankach i dworcach, nowych elektrycznych zespołach trakcyjnych i wspólnej taryfie z innymi przewoźnikami autobusowymi, tramwajowymi i kolejowymi[12]. Piąty etap realizacji projektu miał zakończyć się w styczniu 2023[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- aglomeracja
- obszar metropolitalny
- Łódzki Obszar Metropolitalny
- Łódzki Okręg Przemysłowy
- Aglomeracje w Polsce
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ GUS – Stan i struktura ludności: Ludność: 2023: Ludność stan w dniu 31 XII: Łódzkie
- ↑ a b Paweł Swianiewicz, Urszula Klimska. Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść. „Prace i Studia Geograficzne”. 35, s. 51, 53-56, 2005. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. ISSN 0208-4589.
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Jerzy Jan Parysek: Aglomeracje miejskie w Polsce oraz problemy ich funkcjonowania i rozwoju. W: Wybrane problemy rozwoju i rewitalizacji miast: aspekty poznawcze i praktyczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, IGSEiGP UAM, 2008, s. 37, 39, seria: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna nr 5. ISBN 978-83-61320-33-3.
- ↑ ESPON project 1.4.3 Study on Urban Functions (Final Report). Luxembourg: The ESPON Monitoring Committee, 2007-03, s. 94. ISBN 2-9600467-2-2.
- ↑ a b Urban Audit: Data that can be accessed: LUZ Lódz. Eurostat. [dostęp 2012-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-06)].
- ↑ a b Urban Audit: City Profiles: Lódz. Eurostat. [dostęp 2012-03-29].
- ↑ Dane na koniec roku 2001 na podstawie (PDF)Tadeusz Markowski: Funkcje Metropolitalne Pięciu Stolic Województw Wschodnich. s. 330. [dostęp 2012-03-29].
- ↑ Powrót tramwaju do Pabianic
- ↑ Marcin Bereszczyński: Jest szansa na łódzki tramwaj regionalny. dzienniklodzki.pl, 2013-03-09. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ Projekt pn. "Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej". [w:] Łódzka Kolej Aglomeracyjna [on-line]. lka.lodzkie.pl, 2014-06-16. [dostęp 2024-09-18]. (pol.).
- ↑ Cele projektu "Budowa Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej ETAP V
