 kapitan AL
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 maja 1944 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
Poleskie Zgrupowanie Partyzanckie |
| Stanowiska |
Dowódca batalionu partyzanckiego |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Aleksander Skotnicki[a] ps. „Zemsta” (ur. 1 stycznia 1901[2] we Lwowie[3] lub w Warszawie[2], zm. 18 maja 1944 w Wólce Zawieprzyckiej) – polski weterynarz, przedwojenny oficer rezerwy kawalerii[potrzebny przypis], partyzant radziecki oraz GL i AL.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Niewiele wiadomo nt. młodości Skotnickiego. Urodził się we Lwowie lub w Warszawie, w rodzinie żydowskiego pochodzenia[4]. Przed wojną mieszkał pod Dawidgródkiem na Polesiu, był oficerem rezerwy kawalerii WP oraz docentem weterynarii[5].
W 1941 Niemcy wymordowali prawie wszystkich Żydów mieszkających w Dawidgródku, w tym rodzinę Aleksandra Skotnickiego. Po tym wydarzeniu Skotnicki wstąpił do radzieckiego zgrupowania partyzanckiego pod dowództwem Wasilija Korża przybierając pseudonim „Zemsta”. W 1943 na rozkaz Leona Kasmana przeszedł Bug wraz z trzynastoosobową grupą partyzantów (wśród nich byli Ludwik Borowski i Marian Czerwiński) szukając kontaktu z Polską Partią Robotniczą i Gwardią Ludową. Spotkawszy dowodzony przez kpt. Jana Hołoda ps. „Kirpiczny” 1 batalion GL wstąpił w jego szeregi[6]. Po śmierci Hołoda zajął jego miejsce. Skotnicki okazał się dobrym organizatorem oraz dowódcą, w raportach do Dowództwa Głównego AL ppłk Mieczysław Moczar ps. „Mietek”, dowódca Obwodu II Lubelskiego, przedstawiał go pozytywnie jako zdolnego dowódcę[5]. Uczestniczył w wielu akcjach bojowych min. w opanowaniu Parczewa 16 kwietnia 1944.
1 kwietnia 1944 por. Aleksander Skotnicki został awansowany do stopnia kapitana. W czasie wizyty Naczelnego Dowódcy AL, gen. bryg. Michała Żymierskiegoc ps. „Rola”, w Lasach Parczewskich batalion „Zemsty” został przeformowany w brygadę. W związku z rozpoczętą na początku maja antypartyzancką operacją „Maigewitter” zgrupowanie AL pod komendą ppłk „Mietka” rozpoczęło rajd na południe Lubelszczyzny. W czasie bitwy pod Rąblowem kpt. „Zemsta” dowodził północnym odcinkiem obrony zgrupowania. W czasie wyjścia z okrążenia stanął na czele grupy ok. dwudziestu partyzantów, którzy udali się ponownie w Lasy Parczewskie. Zginął wraz z nimi w zasadzce urządzonej przez hitlerowców we wsi Wólka Zawieprzycka[7].
Miejsce pochówku Aleksandra Skotnickiego pozostaje nieznane. Jego grób symboliczny znajduje się na wolskim cmentarzu żydowskim (sektor 10, rząd 2, numer 25)[8]. „Zemsta” został pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony Krzyżem Grunwaldu II klasy.
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- porucznik – prawdopodobnie przed wojną[potrzebny przypis]
- kapitan – 1 kwietnia 1944[9]
- major – pośmiertnie[10]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Krzyża Grunwaldu II klasy – pośmiertnie 6 września 1946 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”[11][12]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Włodzimierz A. Gibasiewicz wśród lekarzy weterynarii – ofiar II wojny światowej wymienił Aleksandra Skotnickiego ur. w 1902, który dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w 1929 w Warszawie na Wydziale Weterynaryjnym, w 1934 uzyskał tytuł doktora medycyny weterynaryjnej, pracował w Warszawie jako wolno praktykujący lekarz i zginął podczas okupacji[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gibasiewicz 2009 ↓, s. 172.
- ↑ a b Fighters list [online], eng.thepartisan.org [dostęp 2018-03-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06] (ang.).
- ↑ Remembering the Jewish Partisans in Poland’s Lublin District [online], chelm.freeyellow.com [dostęp 2018-03-15].
- ↑ Remembering the Jewish Partisans in Poland’s Lublin District [online], chelm.freeyellow.com [dostęp 2017-11-16].
- ↑ a b S. Supruniuk, Z Polesia do Warszawy.
- ↑ G. Alef-Bolkowiak, Gorące dni.
- ↑ Partyzanci opuszczali pole bitwy rąblowskiej w kilku grupach i różnymi drogami.
- ↑ Wirtualny Cmentarz [online], cemetery.jewish.org.pl [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ Rozkaz Dowództwa Głównego AL z dnia 31 marca 1944.
- ↑ Emanuel Ringelblum, Polish-Jewish Relations During the Second World War, Northwestern University Press, 1992, ISBN 978-0-8101-0963-6 [dostęp 2018-08-16] (ang.).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 232, tu zaznaczono, że chodzi o osobę z województwa warszawskiego.
- ↑ A. Mazur, „Order Krzyża Grunwaldu”, Aneks biograficzny.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gustaw Alef-Bolkowiak, Gorące dni
- Włodzimierz A. Gibasiewicz: niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009. ISBN 978-83-928526-3-6.
- Józef Bolesław Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942-1945
- Stanisław Supruniuk, Z Polesia do Warszawy
- Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu
- Mieczysław Wieczorek, Armia Ludowa
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcie Aleksandra Skotnickiego z partyzantki. eng.thepartisan.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-06)].
- Grób symboliczny Aleksandra Skotnickiego
- Metoda badania zależności pomiędzy chodami a wzrokiem u konia (1935) w bibliotece Polona
