| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 maja 1996 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Warszawski |
| Stanowisko |
kierownik katedry |
| Pracodawca |
Politechnika Szczecińska, |
| Małżeństwo |
Maria Salomea Woytkowska h. Lubicz |
| Dzieci |
Jan, Zofia, Agnieszka, Andrzej |
Alfred Feliks Wielopolski[1] (ur. 19 października 1905 w Chrobrzu, zm. 24 maja 1996 w Szczecinie) – polski historyk prawa i gospodarki, prof. zwycz. Politechniki Szczecińskiej, specjalista w dziedzinie nauk politycznych i ekonomicznych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z magnackiego rodu Wielopolskich h. Starykoń. Urodził się 19 października 1905 roku w Chrobrzu[2][3], w rodzinie Aleksandra Erwina (1875–1937) i Zofii z hr. Broel-Platerów (1879–1926)[4][5]. W 1923 roku ukończył Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie[4] i zdał egzamin maturalny. Przez 4 lata studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie w Montpellier we Francji odbył kurs przygotowawczy do studiów medycznych. W roku 1927 uzyskał magisterium w dziedzinie prawa na Uniwersytecie Warszawskim[6][7][8]. W latach 1928–1929 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim oraz w 10. Dywizjonie Artylerii Konnej w Jarosławiu. Po zakończeniu służby wojskowej uzupełniał swe wykształcenie na Wydziale Ekonomii i Nauk Politycznych Uniwersytetu we Fryburgu, gdzie w 1931 roku otrzymał stopień doktora nauk politycznych i ekonomicznych[6][8] na podstawie pracy nt. emigracji Polaków do Ameryki Południowej[6] (zob. np. Polonia urugwajska, Polonia i Polacy w Argentynie, Polonia w Peru).
Po doktoracie wrócił do Polski. Był początkowo, w latach 1932–1933, starostą wieluńskim. W latach 1934–1937 pracował w Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP, Ignacego Mościckiego, a następnie został zatrudniony w Biurze Senatu RP. Niedługo przed wybuchem wojny, w roku 1939, został dyrektorem tego Biura.
Bezpośrednio po zakończeniu wojny pracował jako asystent-wolontariusz w Katedrze Ekonomii Rolnej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz pełnił funkcję sekretarza naukowego Instytutu Bałtyckiego. W końcu roku 1946 został kuratorem Biblioteki Akademii Handlowej w Poznaniu i włączył się do organizacji Akademii Handlowej w Szczecinie, w której wykładał prawo skarbowe i historię gospodarczą[8].
W latach 1951–1956, w związku z represjami okresu stalinowskiego, otrzymał zakaz pracy dydaktycznej. Został zatrudniony w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Szczecinie. Powrót do pracy akademickiej umożliwił mu „polski październik” roku 1956[8][6]. Akademia Handlowa była już wówczas przekształcona w jeden z wydziałów Politechniki Szczecińskiej (PS). Alfred Wielopolski otrzymał w PS stanowisko profesora nadzwyczajnego w roku 1959 i tytuł profesora w roku 1968[9]. Pełnił funkcję kierownika Katedry Historii Gospodarczej oraz Zakładu Historii Gospodarczej i Doktryn Ekonomicznych[6]. Na emeryturę odszedł w roku 1976[8].
Był współorganizatorem i aktywnym członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, Instytutu Zachodniopomorskiego[10] i Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego[6]. Współpracował z Uniwersytetem Szczecińskim jako konsultant naukowy w zakresie nauk humanistycznych i ekonomicznych[8]. W roku 2016 Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych opublikowała wspomnienia Alfreda Wielopolskiego pt. Z herbem po służbach, ISBN 978-83-64806-46-9.
Ożenił się 21 września 1935 roku z Marią Salomeą Woytkowską h. Lubicz (1916–2007)[5][11]. Mieli czworo dzieci: Jana Marcina (ur. 1936), Zofię Salomeę (ur. 1938), Agnieszkę Marię (ur. 1941) i Andrzeja (ur. 1945)[2][5]. Żona odeszła od niego w 1951, a w 1962 przeprowadzili formalny rozwód[12].
Zmarł w Szczecinie w roku 1996. Został pochowany na szczecińskim cmentarzu Centralnym (kwatera 42d-13-4)[7].
Publikacje (wybór)[13][14]
[edytuj | edytuj kod]- L'émigration polonaise en Amérique du Sud, l'Oeuvre de Saint-Paul, 1931
- Bydgoszcz: nowe zadania i widoki rozwoju, Wydawnictwo Instytutu Bałtyckiego, 1945
- Elbląg: dzieje i przyszłość, Referaty i materiały, Instytut Bałtycki, 1946
- Tolkmicko nad Zalewem Wiślanym, Wydawnictwo Związku Gospodarczego Miast Morskich, 1946
- Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Szczecinie (współautor: Irena Okoń), 1953
- Rola badań historycznych w kulturalnym zagospodarowaniu Pomorza Zachodniego, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1957
- Gospodarka Pomorza Zachodniego w latach 1800–1918 (tom 2), Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Wydział Nauk Społecznych, 1959
- Archiwum Książąt Szczecińskich, Wydawnictwo Archiwów Państwowych, 1962
- Ustrój polityczny Pomorza Zachodniego w XIX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, 1965
- Pomorze Zachodnie, Wydawnictwo Poznańskie, 1966
- Zarys dziejów transportu, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, 1969
- Rozwój komunikacji miejskiej w Szczecinie w latach 1945–1970, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1970
- Zarys gospodarczych dziejów transportu do roku 1939, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1975
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- doktora honoris causa Politechniki Szczecińskiej (1975),
- doktora honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (1995),
- honorowego prezesa Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Na stronie internetowej Urzędu Miasta Szczecin „Groby zasłużonych Szczecinian” napisano[7]:
Nie tylko potomek arystokratycznego rodu, ale także arystokrata ducha. Wszechstronnie wykształcony, władający biegle kilkoma językami erudyta. […] Jego dorobek naukowy jest imponujący – kilka książek, setki referatów i artykułów. Wśród nich bardzo ważne dla badań nad historią regionu […]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Alfred Szczęsny Wielopolski 1) Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. 2) Nekrologi Warszawskie. Baza nekrologów.
- ↑ a b Wielopolscy h. Stary Koń. [w:] Genealogia Wielopolskich [on-line]. Chroberz.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-03)]. (pol.).
- ↑ Ośrodek Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia mieszczący się w pałacu Wielopolskich w Chrobrzu. [w:] Strona internetowa Starostwa Powiatowego Pińczów [on-line]. www.pinczow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-03)]. (pol.).
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 339. [dostęp 2021-11-27].
- ↑ a b c Alfred Feliks hr. Wielopolski z Zabełcza h. Starykoń (odm.) [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-11-27].
- ↑ a b c d e f g Józef Stanielewicz: Wielopolski Alfred. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 606. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
- ↑ a b c Wielopolski Alfred. [w:] Cmentarz Centralny Cmentarz Centralny w Szczecinie. Groby zasłużonych Szczecinian [on-line]. www.cmentarze.szczecin.pl. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g prof. zw. dr hab. Alfred Wielopolski. [w:] Strona internetowa Uniwersytetu Szczecińskiego. Doktorzy Honoris Causa [on-line]. www.univ.szczecin.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (pol.).
- ↑ Prof. zw. dr Alfred Wielopolski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-12-10].
- ↑ Instytut Zachodniopomorski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-12-10].
- ↑ Zdjęcie ze ślubu w zbiorach NAC.
- ↑ C. Judek, Maria Salomea Wielopolska (1 maja 1916-30 września 2007). Bibliotekarka, pisarka, filmowiec, człowiek wielu pasji, „Bibliotekarz Zachodniopomorski“, 2016, nr 3/4, s. 9.
- ↑ Publikacje (wybór); inauthor: Alfred Wielopolski. [dostęp 2012-12-10].
- ↑ S-autorzy= ( Wielopolski Alfred ). [w:] Katalog Biblioteki Sejmowej [on-line]. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).
