 Portret Anny de Croy obraz olejny z epitafium księżniczki w kościele zamkowym w Słupsku. | |
| księżniczka pomorska, księżna Croy | |
| Jako żona | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka |
Klara |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Anna pomorska, Anna von Croy und Aerschot, Anna de Croÿ, Anna Gryfitka (ur. 3 października 1590 w Bardzie, zm. 7 lipca 1660 w Słupsku[1]) – księżniczka pomorska, księżna Croy, córka Bogusława XIII, księcia pomorskiego. Ostatnia przedstawicielka dynastii Gryfitów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Najmłodsze (jedenaste) dziecko, a zarazem piąta córka (i druga, która dożyła wieku dojrzałego) ówczesnego księcia na Bardzie i Nowopolu (Neuencamp), Bogusława XIII i jego pierwszej żony Klary, księżniczki brunszwickiej. Została wydana za mąż za Ernesta, księcia Croy i Aerschot, hrabiego Fontenoy i Bayon[2]. Ślub odbył się na zamku w Szczecinie dnia 4 sierpnia 1619. Po niewiele ponad roku, Anna owdowiała – książę Ernest zmarł w trakcie jednej z francuskich wypraw wojennych 7 października 1620[3].
Wobec skonfliktowania się z katolicką rodziną zmarłego męża opuściła wkrótce wraz ze swoim jedynym dzieckiem – synem Ernestem Bogusławem, późniejszym ostatnim luterańskim biskupem kamieńskim, posiadłość Vinstingen i osiadła na rodzinnym Pomorzu Zachodnim, gdzie zaopiekował się nimi starszy brat Anny, książę szczeciński Bogusław XIV. Najpierw nadał on jej w 1622 majątek w Smołdzinie koło Słupska, w roku następnym zaś posiadłość w samym Słupsku, a posiadłość (pałacyk) w Smołdzinie stał się letnią rezydencją[4]. W 1627 Bogusław XIV nadał jej także zamek Ludwigsburg, który sprzedała w 1650[5][6]. Po śmierci ostatniego z książąt pomorskich w 1637 została wraz z synem jego spadkobierczynią[4].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Ze związku małżeńskiego z Ernestem, księciem Croy i Aerschot, hrabiego Fontenoy i Bayon miała jedynego syna, tj.
- Ernesta Bogusława de Croÿ (ur. 26 sierpnia 1620, zm. 7 lutego 1684) – biskupa kamieńskiego; tytularnego księcia Croy i Aerschot; margrabiego Hawru; hrabiego Fontenoy i Bayon; pana na Dommartin i Vinstingen oraz księcia Rzeszy[7].
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]| Filip I wołogoski ur. 14/15 VII 1515 zm. 14 II 1560 |
Maria saska ur. 15 XII 1516 zm. w okr. 5–7 I 1583 |
Franciszek ur. ? zm. ? |
Klara ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Bogusław XIII ur. 9 VIII 1544 zm. 7 III 1606 |
Klara ur. 1 I 1550 zm. 26 I 1598 |
||||||||||||
| Ernest de Croÿ ur. ok. 1583 zm. 7 X 1620 OO 4 VIII 1619 |
Anna pomorska (ur. 3 X 1590, zm. 7 VII 1660) |
||||||||
| Ernest Bogusław de Croÿ ur. 26 VIII 1620 zm. 7 II 1684 |
|||||||||
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]
Do swojej śmierci, która nastąpiła po krótkiej chorobie (na którą zapadła 26 czerwca) 7 lipca 1660, mieszkała w Słupsku[2]. Pochowana została w kościele św. Jacka przy Zamku Książąt Pomorskich przed wielkim ołtarzem dopiero jednak 21 października 1663 po uroczystościach trwających cztery dni. W 1682 Ernest Bogusław ufundował dodatkowo epitafium istniejące do dziś, a w dwa lata później sam został zgodnie ze swoją wolą pochowany obok matki. Skarby z jej otwartego w latach siedemdziesiątych XX w. sarkofagu znajdują się w Muzeum Pomorza Środkowego na słupskim zamku[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 474-476.
- ↑ a b U. Madsen: Anna. Prinzessin von Pommern-Stettin. Herzogin von Croy-Havré. [dostęp 2012-08-14]. (niem.).
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 474.
- ↑ a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 475.
- ↑ I. Kwasniak: Zamek Ludwigsburg. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).
- ↑ T. Pyl: Müller von der Lühne, Burchard. [dostęp 2012-08-13]. (niem.).
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 480-486.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Opracowania
[edytuj | edytuj kod]- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
Opracowania online
[edytuj | edytuj kod]- Kwasniak I., Zamek Ludwigsburg (pol.) [w:] Kochanowska J. (pod red.), Śladami książąt pomorskich (pol.), [dostęp 2012-08-13].
- Madsen U. Anna. Prinzessin von Pommern-Stettin. Herzogin von Croy-Havré (niem.), [dostęp 2012-08-14].
- Pyl T., Müller von der Lühne, Burchard (niem.) [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-08-13].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Księżna Anna de Croy będzie miała swój park? [w:] "Gazeta Kaszubska.pl", [dostęp 2012-08-10].
