| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo, literatura |
| Gatunek |
Antoni Gawiński (ur. 28 stycznia 1876 w Warszawie[1], zm. 29 lipca 1954 w Warszawie[2] lub w Laskowie-Głuchach[3]) – polski malarz, ilustrator książek i czasopism tworzący w stylu secesji, krytyk artystyczny, pisarz i poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana i Wandy z Jeziorańskich[1]. Studiował u Wojciecha Gersona w Szkole Rysunkowej w Warszawie. W latach 1896–1900 kontynuował studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Jacka Malczewskiego i Teodora Axentowicza. W roku 1899 uzupełniał wykształcenie w prywatnej szkole malarstwa Stanisława Grocholskiego w Monachium. Po ukończeniu studiów przebywał w latach 1903–1904 we Włoszech. Po powrocie z Włoch zamieszkał w roku 1904 w Warszawie. W roku 1910 poślubił Irenę z Jeziorańskich. Po powstaniu warszawskim (1944) został wysiedlony do Kamieńska, w roku 1945 osiadł we wsi Głuchy w dworku należącym do rodziny Jeziorańskich. Został pochowany na cmentarzu w Niegowie[4].
W zakresie sztuk plastyczny twórczość A. Gawińskiego była różnorodna, tak pod względem techniki, jak i tematyki. Stworzył przeszło 500 rysunków i obrazów, w zdecydowanej większości były to formy małe rozmiarowe, obrazy wykonywał przede wszystkim w technikach tempery, akwareli oraz gwaszu, aczkolwiek malował także farbami olejnymi i pastele, sporadycznie tworzył cynkografie. Ponadto projektował dekoracje i stroje teatralne, witraże i mozaiki, był też autorem ekslibrisów. Zajmował się także ilustracją książek i czasopism. Z wyjątkiem dzieł młodzieńczych reprezentujących realizm, tworzył głównie w stylu secesji i symbolizmu. W malarstwie i rysunkach przedstawiał pejzaże, portrety i postacie literackie, ponadto był autorem licznych obrazów religijnych[5]. Miał kilka wystaw indywidualnych, parę jego dzieł nagrodzono[6].
Napisał trzy powieści: Sen życia (1906), Stella (1910) i Peregrynacje Andrzeja Wilczka (1937), napisał też i zilustrował cztery książki dla dzieci[7], m.in. Lolek Grenadier, której bohaterem jest dziewięcioletni Karol, syn Bolesława Jeziorańskiego[8]. Zajmował się też krytyką literacką na łamach kilku czasopism m.in. Sfinksa i Tygodnika Illustrowanego[9].
Duży zbiór rysunków i obrazów (ponad 170 szt.) Gawińskiego znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, a pojedyncze dzieła m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie i Muzeum Narodowym w Poznaniu[10].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Tancerka, ok. 1900 -
Pejzaż z Kluczy, 1911 -
Romans, 1919
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 195.
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 287
- ↑ Wallis M., 1974: Secesja. Wydanie II. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 287
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 287, 288
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 287, 288
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 288
- ↑ Jerzy Ficowski: Wstęp. Książki zaczarowane. W: Antoni Gawiński: Lolek grenadier. Warszawa: Reprint, 1991, s. 3-4. ISBN 83-85343-08-3.
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 288
- ↑ Czarnecka-Durnatt 1975, s. 288
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Czarnecka-Durnatt T., 1975: Gawiński Antoni. W: Maurin-Białostocka J. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, str. 287-289.
