Data i miejsce urodzenia |
19 listopada 1889 |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
farmaceuta |
Antoni Małecki (ur. 19 listopada 1889 w Świszułkowie, parafia Krerowo koło Środy Wielkopolskiej, zm. 30 czerwca 1977) – polski farmaceuta, założyciel i właściciel pierwszej apteki w Gdyni, gdyński działacz samorządowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu szkoły średniej w Poznaniu w 1909 rozpoczął praktykę aptekarską, początkowo w Poznaniu, potem w Miłosławiu. Uzyskał stopień pomocnika aptekarskiego. W 1913 rozpoczął studia farmaceutyczne na uniwersytecie w Greifswaldzie, przerwane wkrótce wybuchem wojny; wraz z innymi studiującymi Polakami został wcielony do armii pruskiej, w szeregach której służył do listopada 1918. Z końcem wojny znalazł się w Wejherowie, wracając do profesji aptekarskiej. Jako asystent aptekarza przygotowywał się do egzaminu przez Państwową Komisją Egzaminacyjną dla aptekarzy przy Uniwersytecie Poznańskim, uzyskując w lutym 1920 stosowne świadectwo zawodowe oraz aprobatę na aptekarza, wystawioną przez Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej.
Powrócił jeszcze na kilka miesięcy do służby wojskowej w okresie wojny polsko-bolszewickiej. W 1922 osiedlił się w Gdyni i podjął starania o koncesję na otwarcie apteki, co zaowocowało uruchomieniem w kwietniu tegoż roku apteki „Pod Gryfem” w domu Jana Plichty. Skromna początkowo instytucja rozwijała się stopniowo wraz z Gdynią. W 1925 Małecki zakupił posesję od rzeźnika Krefty przy obecnej ulicy Starowiejskiej i przeniósł aptekę do dawnego sklepu mięsnego, a po kolejnych trzech latach nowoczesna apteka znalazła swoje miejsce w nowo zbudowanej kamienicy. W lokalnej prasie w 1929 Małecki reklamował prowadzoną przez siebie aptekę: „Jedyna, najstarsza instytucja użyteczności publicznej, istniejąca od kwietnia 1922 r., a od kilku miesięcy całkowicie urządzona na nowo po wielkomiejsku we własnym budynku. Apteka ta powstała jeszcze wówczas, kiedy lekarze do Gdyni tylko dojeżdżali”[1]. Ostatnie zdanie anonsu nawiązywało do osoby wejherowskiego lekarza Franciszka Panka, który w tym czasie odwiedzał wieś Gdynię w dni targowe.
Od początku rozwoju Gdyni jako miasta (1926) Antoni Małecki brał udział w pracach samorządu. Powołany w skład magistratu, był decernentem – szefem służb opieki społecznej i pożarnictwa. Wchodził w skład Wydziału Miejskiego w okresie funkcjonowania w mieście zarządu komisarycznego. Starosta morski Mariusz Zaruski w opinii wystawionej na prośbę władz wojewódzkich określił go jako „człowieka pod każdym względem bez zarzutu”. Był ponadto Małecki współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Kupców Samodzielnych, radcą Izby Przemysłowo-Handlowej, doradcą przy Banku Gospodarstwa Krajowego, wieloletnim członkiem rady nadzorczej Komunalnej Kasy Oszczędności.
Objęty mobilizacją w sierpniu 1939, znalazł się w szpitalu garnizonowym w Toruniu. Okres okupacji przeżył w Warszawie. W kwietniu 1945 powrócił do Gdyni i niebawem, mimo wojennych zniszczeń, uruchomił aptekę, został też prezesem miejscowej Izby Aptekarskiej. Prawo własności apteki utracił w styczniu 1951 wraz z uchwaleniem ustawy o upaństwowieniu aptek. Zmuszony do sprzedaży części domu (reszta została zajęta na kwaterunek), odmówił przyjęcia stanowiska kierownika swojej dawnej apteki (przemianowanej na Aptekę Społeczną) i wyjechał do Sierakowic, gdzie pracował do emerytury. Jako emeryt mieszkał w Sopocie, u schyłku życia odzyskał pokój w gdyńskiej kamienicy. Zmarł 30 czerwca 1977, pochowany został w Gdyni na cmentarzu Witomińskim (kwatera 5-8-4)[2].
W zbiorach rodziny zachowały się obszerne wspomnienia Antoniego Małeckiego z 1972 (w rękopisie). W 1990 rodzina odzyskała aptekę „Pod Gryfem”, której prowadzenie przejęli wnukowie Małeckiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Morze. Organ Ligi Morskiej i Rzecznej”, 1929, zeszyt 11, listopad 1929, s. 29.
- ↑ https://gdynia.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=46623&inni=0&cinki=2 [dostęp 2020-06-03]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Małgorzata Sokołowska, Wiesława Kwiatkowska, Cmentarze Gdyni. O twórcach miasta, portu i floty, Gdynia 2003, s. 201–203 (z fotografią; w nagłówku noty biograficznej A. Małeckiego błędny rok śmierci: 1976).