| Babyrousa babyrussa[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
.png)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
babirussa wąsata | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Babirussa wąsata[3], babirussa srebrna, babirrussa (Babyrousa babyrussa) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny świniowatych (Suidae).
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Niegdyś wyróżniano trzy podgatunki, ale postulowano nadanie im rangi osobnych gatunków:
- B. celebensis – występuje w północnym Sulawesi
- B. togeanensis – zamieszkuje wyspy Togian
- B. babyrussa – żyje na Buru i wyspach Sula[2]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Głowa i ciało osiągają razem długość 85–110 cm. Ogon mierzy zaś 20–32 cm. Wysokość zwierzęcia w ramionach wynosi 65–85 cm. Waży ono od 43 do 100 kg. Samce przerastają płeć przeciwną[4].
Obfitującą w fałdy, pomarszczoną skórę pokrywa grube czarne lub złocistokremowe futro, odróżniające ten gatunek od innych[4].
Głowa przechodzi w spiczasty ryj. Posiada on najbardziej charakterystyczną i dziwaczną cechę zwierzęcia: ciosy[4].
Zaokrąglone ciało podtrzymują w porównaniu z nim długie, cienkie kończyny[4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Zwierzę występuje jedynie na kilku indonezyjskich wyspach:
Sądzi się, że na Sulabesi już wyginął[2].
Prawdopodobnie na wyspach Sula i Buru gatunek introdukowano[4].
Siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Zwierzę zamieszkuje wilgotny las równikowy zwłaszcza nad brzegami rzek i stawów, obfitującymi w roślinność wodną. Żyje też pośród trzcin. Unika natomiast gęstych krzaków[4][2].
Pożywienie i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Babirussa jest wszystkożerna. Nie przeżuwa. Spożywa liście, owoce, korzenie, bezkręgowce i niewielkie kręgowce. Budowa układu pokarmowego wskazuje na owocożerność. Z kolei szczęki i zęby zdolne są z łatwością miażdżyć nawet grube łupiny. Na Sulawesi ssak ten używa też wulkanicznych lizanek solnych, pije też słoną wodę. W przeciwieństwie do większości świniowatych nie ryje, nie posiadając odpowiedniej do tego kości. Poszukuje jednak pożywienia w piasku i błocie[2].
Dorosłe samce prowadzą samotny tryb życia, natomiast samice żyją wraz z młodymi, tworząc grupki liczące do pięciu osobników[2].
Status
[edytuj | edytuj kod]Liczebność populacji nie jest znana, jednak uważa się, że stale maleje. Większość lasów, w których pierwotnie żyło zwierzę, została wykarczowana lub zdegradowana. Wyspa Mangole została w ten sposób poważnie zniszczona. Nie dotyczy to większej części wyspy Taliabu, jednak i ona podlega wylesianiu. Mimo to niektórzy tubylcy w dalszym ciągu polują na babirussę[2].
Od 1931 roku prawo indonezyjskie obejmuje gatunek całkowitą ochroną. Od 1982 obejmuje go także załącznik I CITES. Obecnie nie uważa się jednak międzynarodowego handlu za istotnie wpływający na losy zwierzęcia[2].
Ssak zamieszkuje następujące obszary chronione:
- Gunung Kelpat Muda (1380 km²) na Buru
- Waeapo (50 km²) na Buru
- Pulau Taliabu (700 km²) na Taliabu[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Babyrousa babyrussa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j A.A. Macdonald, J. Burton, K. Leus, Babyrousa babyrussa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-07] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 168. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b c d e f Ati Tislerics: Animal Diversityn Web: Babyrousa babyrussa babirusa. Universsity of Michigan Museum of Zoology, 2000. [dostęp 2009-09-25]. (ang.).
