Bernard Konrad Świerczyński

Aniela, Kondek

Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	31 października 2002 Warszawa
Małżeństwo	Halina Goldberg
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Bernard Konrad Świerczyński, ps. Aniela, Kondek (ur. 20 sierpnia 1922 w Warszawie, zm. 31 października 2002 tamże) – polski dziennikarz, pisarz oraz działacz spółdzielczy^[1] oraz anarchistyczny. Odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata^[2].

Jego ojcem był Konrad Świerczyński, działacz Anarchistycznej Federacji Polski oraz Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich, który pracował jako szewc, a następnie prowadził księgarnie na Kercelaku^[1]. Matką Bernarda była Janina Świerczyńska^[2].

Bernard wychowywał się na warszawskiej Woli. Ze względu na polityczną działalność swoich rodziców w domu częstymi gośćmi byli różni aktywiści polityczni, co miało dość szybko przełożyć się na świadomość polityczną młodego Świerczyńskiego, który włączył się w działania ruchu anarchistycznego na terenie Polski^[3][1]. Rodzice dokładali starań, aby wychować syna w duchu wyznawanych przez siebie idei. Jako zadeklarowani ateiści, nie zdecydowali się ochrzcić dziecka^[2]. Miało to w przyszłości sprawić problemy, kiedy ojciec Bernarda zdecydował o zapewnieniu mu nauczania indywidualnego w domu, do czego potrzebny był akt urodzenia wydawany wówczas przez instytucję religijną^[4]. Finalnie przyjął chrzest w wieku 16 lat, ponieważ był niezbędny, aby przystąpić do egzaminów maturalnych^[2]. Jedną z osób uczących Bernarda była anarchistyczna działaczka i przyjaciółka rodziny Aniela Wolberg^[5].

Rodzina Świerczyńskich utrzymywała dobre kontakty z mniejszością żydowską w Warszawie, wśród której miała wielu znajomych^[6]. Od początku okupacji niemieckiej, rodzina była zaangażowana w pomoc Żydom. Konrad następnie odwiedzał ich w getcie warszawskim, przynosząc żywność, lekarstwa i przekazując listy^[2]. Pozostał też w bliskim kontakcie z rodziną Goldbergów, wieloletnimi sąsiadami i przyjaciółmi Świerczyńskich. Dzieci Goldbergów: Edward, Halina i ich najmłodsza siostra wychowywali się razem z Bernardem. W czasie masowych deportacji z getta warszawskiego do obozu zagłady w Treblince, pomógł Halinie oraz Edwardowi wraz z żoną w ucieczce^[5]. Halinę umieścił u prof. Jana Michała Langiewicza, który był wykładowcą historii w podziemnym gimnazjum im. Bolesława Prusa przy ul. Jasnej 10^[2].

Bernard wspierał bądź opiekował się również m.in. rodziną Szlamowiczów (Janem, jego żoną Heleną oraz siostrą Jana – Felicją Grossman), Frydą Hofman, Bronką Frydman, dr. Zeligsonem i jego żoną, dr. Aleksandrem Wolbergiem oraz Julią i Jankiem Rozenbergami. Wiele z tych osób znał jeszcze przed wojną, ale pomocy udzielał także obcym^[5].

Po wybuchu powstania warszawskiego zaciągnął się, podobnie jak jego ojciec, do Brygady Syndykalistycznej^[1]. W czasie walk żołnierze Niemieccy zamordowali matkę Bernarda, która chorując na gruźlicę, nie wstawała z łóżka i została przez żołnierzy wyrzucona z mieszkania. Rodzina nie miała możliwości jak jej pomóc. Po jego upadku, był zaangażowany w budowę bunkra dla ludności żydowskiej. Następnie wyjechał ze stolicy razem z Haliną Goldberg, z którą wziął potem ślub^[5].

Po wojnie pracował jako dziennikarz prasy spółdzielczej. Był redaktorem naczelnym dwóch pism: „Głos Samorządu GS” oraz „Spółdzielczość Szkolna”. Zrzeszony w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich^[1].

30 stycznia 1972 Jad Waszem nadal Świerczyńskiemu tytuł Sprawiedliwy wśród Nardów Świata^[5]. W 1991 został honorowym obywatelem państwa Izrael^[7][2].

Pośmiertnie wydane zostały dwie książki będące jego wspomnieniami z czasów wojny^[8].

• Szmugiel na wagę życia (2015)
• Przemytnicy życia (2018)