Brendan Francis Behan (irl. Breandán Ó Beacháin; ur. 9 lutego 1923 w Dublinie, zm. 20 marca 1964 tamże) – irlandzki poeta, autor opowiadań, powieściopisarz i dramaturg piszący po irlandzku i po angielsku[1]. Był przy tym zagorzałym republikaninem i ochotnikiem w IRA[2].
Pochodził z patriotycznej, proletariackiej rodziny[3], jego wujek napisał hymn narodowy Irlandii. Z zawodu był malarzem pokojowym[2]. Brendan Behan spędził kilka lat w brytyjskich więzieniach za działalność terrorystyczną jako młody człowiek[1]. Został zwolniony na mocy amnestii[4].
Wcześnie zaczął pisać, w więzieniu nauczył się języka irlandzkiego. Na początku lat 50. przeniósł się do Paryża, gdzie zaczął nadużywać alkoholu. Po powrocie do Irlandii rosła jego sława, ale i problemy z alkoholem[2].
Jego sztuki (Zakładnik, 1958) i powieści (Ucieczka; Więzień borstalu, 1958) są w dużej mierze autobiograficzne[1].
Zmarł w wieku 41 lat. Przyczyna śmierci były liczne schorzenia wynikające z nadmiernego spożywania alkoholu, cukrzyca, żółtaczka, niewydolność nerek i wątroby[5]. Zapadł w śpiączkę i odzyskał świadomość tylko na krótko. Celem ułatwienia oddychania został poddany tracheotomii[5]. W szpitalu czuwali przy nim żona Beatrice i przyrodni brat Rory[5].
Polski przekład sztuki Zakładnik ukazał się w Dialogu. Skazaniec został wystawiony w Polsce w 1967, a Zakładnik w 1971[3]. Powieść sensacyjna Ucieczka została wydana w 1970[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Brendan Behan, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-02-24] (ang.).
- ↑ a b c From the archive: Brendan Behan. theguardian.com. [dostęp 2018-02-24]. (ang.).
- ↑ a b c Behan Brendan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-02-24] .
- ↑ Behan, Brendan. irishwriters-online.com. [dostęp 2018-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-30)]. (ang.).
- ↑ a b c Brendan Behan Dies in Dublin. nytimes.com. [dostęp 2018-02-24]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Brendan Behan. Wielki dom. Przełożył Jarosław Anders. „Literatura na Świecie”. 4/60, s. 120-141, kwiecień 1976. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Polanica: "Zakładnik" Behana. e-teatr.pl. [dostęp 2018-02-24]. (pol.).
- ISNI: 0000000108551331
- VIAF: 12321300
- LCCN: n79055617
- GND: 118508334
- LIBRIS: jgvxxlv245r5j2d
- BnF: 120233639
- SUDOC: 028388097
- NKC: jo2002112134
- DBNL: beha002
- NTA: 069451443
- BIBSYS: 90124767
- Open Library: OL4373592A
- PLWABN: 9810655193205606
- NUKAT: n95020669
- OBIN: 59868
- J9U: 987007279154405171
- PTBNP: 1460276
- LNB: 000034287
- ΕΒΕ: 74651