![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/%D7%A8%D7%91%D7%99_%D7%90%D7%9C%D7%AA%D7%A8_%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%91%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%A0%D7%A1%D7%A7.png/180px-%D7%A8%D7%91%D7%99_%D7%90%D7%9C%D7%AA%D7%A8_%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%91%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%A0%D7%A1%D7%A7.png)
Cadyk, cadik, sadyk (z hebr. צדיק, sprawiedliwy) – charyzmatyczny przywódca odłamu judaizmu – chasydyzmu[1][2], zwany także rebe[3] (hebr. רבי) lub admor (hebr. אדמו״ר, akronim od nasz mistrz, nauczyciel i rabi)[4].
Określenie wzięło się z biblijnej Księgi Przysłów i legendy o Trzydziestu Sześciu Sprawiedliwych (cadyków), którzy swoimi cnotami mają podtrzymywać istnienie świata. Sprawiedliwi mieli ujawnić się w momencie, gdy świat będzie gotowy na zbawienie[5].
Według doktryny Baal Szem Towa, on sam był pośrednikiem między niebem a ziemią, który realizował na ziemi boskie instrukcje, a w niebie interweniował w sprawach ludzi. Funkcję tę starali się przejąć następnie cadykowie chasydzcy – uważano ich za pośredników między Bogiem, a otaczającymi ich wspólnotami oraz za sprawiedliwych podtrzymujących świat. Uważa się, że każdy cadyk ma być mesjaszem dla jego chasydów, niektórzy uważali jednak, że w każdym pokoleniu tylko jeden cadyk jest tym „prawdziwym”[5].
Cadyk jest dla wspólnoty wzorem pobożności, pokory i sprawiedliwości. Cadykowie są otaczani powszechną czcią, ze względu na przypisywaną im zdolność czynienia cudów i uzdrawiania[2]. Także po śmierci ich groby (ohele) przyciągają licznych pielgrzymów. Na świecie istnieje wiele dynastii cadyków, żyjących w żydowskiej diasporze[3]. Znany jest przypadek wystąpienia jednej kobiety cadyka – Hanny Rachel Werbermacher, zwanej Dziewicą z Włodzimierza[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cadyk. sjp.pwn.pl. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ a b cadyk, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-05-04] .
- ↑ a b Alina Cała: Cadyk. sztetl.org.pl. [dostęp 2015-05-04]. (pol.).
- ↑ Rafał Żebrowski , admor [online], delet.jhi.pl [dostęp 2025-01-26] .
- ↑ a b Jan Doktór , cadyk [online], delet.jhi.pl [dostęp 2025-01-26] .
- ↑ Ludomir, Maid of [online], Jewish Women's Archive [dostęp 2025-01-26] (ang.).