Cefal

Mugil cephalus[1]
Linnaeus, 1758
ławica cefali
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Rząd	mugilokształtne
Rodzina	mugilowate
Rodzaj	Mugil
Gatunek	cefal
Synonimy Mugil albula Linnaeus, 1766 Mugil ashanteensis Bleeker, 1863 Mugil berlandieri Girard, 1858 Mugil borbonicus Valenciennes, 1836 Mugil catalarum Whitley, 1951 Mugil cephalas Linnaeus, 1758 Mugil cephalotus Valenciennes, 1836 Mugil cephalus ashanteensis Bleeker, 1863 Mugil cephalus cephalus Linnaeus, 1758 Mugil ciliilabis Valenciennes, 1836 Mugil constantiae Valenciennes, 1836 Mugil crenilabis our Forsskål, 1775 Mugil dobula Günther, 1861 Mugil galapagensis, Ebeling, 1961 Mugil gelatinosus Klunzinger, 1872 Mugil grandis Castelnau, 1879 Mugil hypselosoma Ogilby, 1897 Mugil japonicus Temminck & Schlegel, 1845 Mugil lineatus Valenciennes, 1836 Mugil marginalis De Vis, 1885 Mugil mexicanus Steindachner, 1876 Mugil muelleri Klunzinger, 1880 Mugil mulleri Klunzinger, 1880 Mugil occidentalis Castelnau, 1873 Mugil our Forsskål, 1775 Mugil peruanus Hildebrand, 1946 Mugil plumieri Bloch, 1794 Mugil provensalis Risso, 1810 Mugil rammelsbergii Tschudi, 1846 Mugil tang Bloch, 1794 Mugil tongae Günther, 1880 Mugil trichilus Vaillant & Sauvage, 1875 Mugil vulpinus, Nardo, 1847 Myxus barnardi Gilchrist & Thompson, 1914 Myxus caecutiens Günther, 1876 Myxus flavus Mohr, 1927 Myxus lepidopterus Mohr, 1927 Myxus superficialis Klunzinger, 1870 Myxus niger Mohr, 1927 Myxus tincoides Mohr, 1927 Sparus cetaceus Cabrera, Pérez & Haenseler, 1887
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Cefal^[3][4], cefal pospolity^[5], łoban^[4], mugil cefal^[4] (Mugil cephalus) – ryba z rodziny mugilowatych (Mugilidae).

Przybrzeżne wody południowej Europy od ujścia Loary po Morze Czarne i Azowskie. Żyje stadnie w morskich wodach przybrzeżnych. Często spotykany w przyujściowych odcinkach rzek.

Osiąga długość ciała 60–70 cm i masę 2–4 kg. Ciało wydłużone, lekko bocznie spłaszczone. Otwór gębowy przedni, niewielki. Łuski duże, linia boczna przerywana. Oczy zaopatrzone w dobrze rozwinięte powieki tłuszczowe. Płetwa grzbietowa dwudzielna. Przednia płetwa krótka, z 4 twardymi promieniami, tylna dłuższa tylko z dwoma pierwszymi twardymi promieniami.

Grzbiet szary, ze złotym lub niebieskim połyskiem. Pokrywy skrzelowe ze złotym i srebrnym połyskiem. Wzdłuż boków ciała 9–10 ciemnych smug.

Trze się wiosną w ujściach rzek. Ikra jest zaopatrzona w kroplę tłuszczu, dzięki czemu unosi się w wodzie. Żyje w ławicach, ikrę składa w wodach słodkich.

Łoban jest masowo poławiany jako ryba konsumpcyjna, tak przez zawodowych rybaków, jak i przez wędkarzy amatorów.

W starożytnym Rzymie ryba zwana mugil (lub alternatywnie mugilis), zwykle identyfikowana z tym gatunkiem, była używana jako tradycyjne narzędzie karania złapanych na gorącym uczynku cudzołożników. Kara polegała na związaniu delikwenta i włożeniu mu ryby głową naprzód w odbytnicę. Wybór tego a nie innego gatunku podyktowany był faktem, że płetwa grzbietowa mugila zawiera, jak wspomniano powyżej, cztery bardzo twarde kolce, które układają się wzdłuż jej ciała, gdy ryba przechodzi przez ciasny otwór głową do przodu, ale mają silną tendencję do stawania na sztorc przy ruchu w przeciwnym kierunku. W związku z tym rybę łatwo jest włożyć, natomiast wyciągnięcie jej z powrotem jest trudne i przede wszystkim bolesne^[6].

• Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7. Brak numerów stron w książce