Cicernakaberd

Cicernakaberd
Ծիծեռնակաբերդ
Państwo	Armenia
Miejscowość	Erywań
Typ obiektu	kompleks pomnikowy
Data odsłonięcia	1967 (kompleks pomnikowy); 1995 (muzeum)
	Położenie na mapie Armenii Cicernakaberd
	Położenie na mapie Erywania Cicernakaberd
	40,1858210°N 44,4881140°E/40,185821 44,488114
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kompleks Pamięci Ludobójstwa Ormian (orm. Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր, Hajoc ceghaspanutjan zoheri huszahamalir) – zbudowany w 1967 roku na wzgórzu Cicernakaberd (^ⓘ, orm. „Twierdza Jaskółki” Ծիծեռնակաբերդ) kompleks pomnikowy w Erywaniu poświęcony ofiarom ludobójstwa Ormian w 1915 roku. Corocznie w dniu 24 kwietnia w Dzień Pamięci o Ludobójstwie pomnik staje się miejscem uroczystości poświęconych pamięci ofiar ludobójstwa.

Na przestrzeni lat pomnik odwiedziło wielu polityków, artystów, muzyków, sportowców i osobistości religijnych z całego świata. W 1995 roku został otwarty Instytut Muzeum Ludobójstwa Ormiańskiego.

Historia

Ludobójstwo Ormian 1915 roku przez wiele dziesięcioleci nie zostało upamiętnione pomnikiem. Dopiero manifestacje ludności Erywania w pięćdziesięciolecie zbrodni w roku 1965 zmusiły władze radzieckiej Armenii do wzniesienia pomnika – miejsca pamięci narodowej Ormian żyjących w ojczyźnie i w diasporze.

Na miejsce budowy kompleksu pomnikowego wybrano wzgórze Cicernakaberd wznoszące się nad rzeką Hrazdan. Na konkurs rozpisany w marcu 1965 nadesłano 78 projektów, z których wybrano cztery do finałowej selekcji. Ostatecznie zwyciężył projekt architektów Kałaszjana i Chaczatrjana.

Budowa trwała dwa lata, niektóre elementy powstawały do połowy lat 90. XX wieku.

Kompleks pomnikowy

Pomnik składa się z trzech elementów: obelisku o wysokości 44 metrów, dwunastu pochylonych pylonów otaczających kręgiem wieczny ogień oraz ściany pamięci o długości stu metrów z nazwami miejscowości, z których pochodziły ofiary ludobójstwa. Na odwrocie ściany umieszczono tablice poświęcone politykom, którzy protestowali przeciwko ludobójstwu, jak Franz Werfel, Henry Morgenthau, Fridtjof Nansen i papież Benedykt XV.

W 1995 otwarto muzeum ludobójstwa (architekci Kałaszjan i Mkrtczjan, rzeźbiarz Arakeljan) o dwóch podziemnych kondygnacjach o powierzchni 2000 m². Muzeum ukryte jest w zboczu wzgórza. W muzeum znajduje się sala widowiskowa imienia Komitasa o 170 miejscach. W setną rocznicę ludobójstwa w Muzeum otwarto nową wystawę stałą.

W pobliżu muzeum przebiega parkowa aleja, przy której sadzone są drzewa upamiętniające ofiary zbrodni.