Dwupienność, dioecja – u roślin występowanie żeńskich i męskich organów rozrodczych na różnych osobnikach. Rośliny takie określane są mianem dwupiennych (rozdzielnopłciowych). W przypadku dwupiennych mszaków i paprotników rodnie i plemnie występują na różnych roślinach (przedroślach). W przypadku roślin nasiennych dwupiennymi nazywane są te rośliny, na których występują wyłącznie kwiaty męskie lub kwiaty żeńskie[1]. Rozdzielenie płci organów generatywnych między różnymi osobnikami jest jedną z form zapobiegania samozapyleniu[2].
Dwupiennymi roślinami okrytonasiennymi są przedstawiciele m.in. rodzin wierzbowatych, pokrzywowatych, konopiowatych[1]. W przypadku nagonasiennych dwupienne są m.in. cisowate, sagowcowe i miłorzębowe[3]. Do przykładów dwupiennych roślin uprawnych należą: szpinak warzywny, szparag lekarski, chmiel zwyczajny, konopie siewne, figowiec pospolity i oliwka europejska[4].
Przyjmuje się, że rośliny żeńskie u gatunków dwupiennych warunkowane są obecnością dwóch chromosomów XX (są homogenetyczne), podczas gdy rośliny męskie zawierają różne chromosomy (są heterogametyczne) – XY. U niektórych rodzajów występują wyraźnie odmienne chromosomy płci (np. u konopi, chmielu i szczawiu), u innych rozróżnienie tych chromosomów jest trudne[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Adam Pałczyński, Zbigniew Podbielkowski, Benon Polakowski: Botanika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 191. ISBN 83-01-09728-0.
- ↑ Włodzimierz Seneta: Dendrologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991. ISBN 83-01-07011-0.
- ↑ a b Barbara Michalik (red.): Hodowla roślin. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2009, s. 230. ISBN 978-83-09-01056-2.
