Fidżyjka czerwona

Prosopeia splendens[1]
(Peale, 1848)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Platycercini
Rodzaj	Prosopeia
Gatunek	fidżyjka czerwona
Synonimy
Platycercus splendens Peale, 1848[2] Prosopeia tabuensis splendens (Peale, 1848)[2] Pyrrhulopsis splendens (Peale, 1848)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
bliski zagrożenia
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Fidżyjka czerwona^[4], fidżijka czerwona^[5] (Prosopeia splendens) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Występuje na wyspach Kadavu i Ono należących do archipelagu Fidżi. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Gatunek został opisany przez amerykańskiego przyrodnika, Titiana Peale’a w 1848 roku jako Platycercus splendens. Holotyp pochodził z wyspy Viti Levu^[6]. Dawniej fidżyjka czerwona bywała uznawana za podgatunek fidżyjki kasztanowatej (Prosopeia tabuensis), jednak jest bliżej spokrewniona z fidżyjką ognistobrzuchą (Prosopeia personata)^[7]. Nie wyróżnia się podgatunków^[8].

Fidżyjki czerwone mierzą około 45 cm oraz ważą około 280 g^[9]. Dymorfizm płciowy jest prawie niewidoczny – samica ma trochę mniejszą głowę od samca. Pierś, głowa i spód ciała są intensywnie czerwone. Skrzydła, kuper i pokrywy nadogonowe są jasnozielone. Kark jest niebieski. Lotki i sterówki są zielone z niebieskimi obrzeżami. Dziób i nogi są czarne, a tęczówka pomarańczowoczerwona^[7]. Młode przypominają dorosłe, mają jedynie bledszy dziób, brązowe tęczówki i bladą obwódkę wokół oczu^[9].

Gatunek ten jest endemitem archipelagu Fidżi. Zamieszkuje on dwie wyspy – Kadavu i Ono. Został introdukowany na Viti Levu. Był także wprowadzony na wyspy Yasawa Group oraz Ovalu, lecz tamtejsze populacje się nie utrzymały. Obecny obszar występowania szacowaną ma powierzchnię 910 km²^[7][10].

Fidżyjki czerwone zamieszkują lasy i zarośla, a także obszary rolnicze. Spotykane są na nizinach i wzgórzach. Prowadzą osiadły tryb życia. Żerują w parach i małych grupach. W skład ich diety wchodzą owoce i nasiona^[10].

Sezon lęgowy trwa od czerwca do stycznia^[9]. Zakładają gniazda zarówno w lasach, jak i w wioskach^[10]. Gnieżdżą się w dziuplach drzew. W lęgu są składane 2–3 jaja, które są wysiadywane przez samicę. Inkubacja trwa 24 dni. Młode opuszczają dziuplę po 50–55 dniach^[7].

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2023 roku uznaje fidżyjkę czerwoną za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej – od 2000 roku, była klasyfikowana jako gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable). Trend populacji jest nieznany. Szacuje się ją na 4 tys. dorosłych osobników. Zagrożenie stanowi utrata środowiska poprzez wycinanie lasów i pożary. Wyłapywane są także dla celów hodowlanych^[10]. Na Fidżi gatunek ten jest objęty ochroną^[7]. Wymieniony jest w II załączniku CITES^[10].

Fidżyjki należą do ptaków bardzo rzadko spotykanych w niewoli. Prawdopodobnie pierwszy osobnik tego gatunku został importowany do Europy w 1864 roku. Przebywał on w Londyńskim Zoo. Później była też trzymana między innymi w ogrodzie zoologicznym w Berlinie, nieistniejącym już zoo w Hamburgu, Tierpark Berlin, Dudley Zoo i w Natura Artis Magistra (zoo w Amsterdamie). Prawdopodobnie obecnie nie jest już trzymana w żadnej europejskiej placówce^[7].

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).