Franciszek Herchold

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1900 Czeladź
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1918–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	5 pułk piechoty Legionów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa Kampania wrześniowa
Odznaczenia

Franciszek Herchold

Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1900 Czeladź
Data śmierci	1940
Dorobek medalowy
Mistrzostwa Polski srebro Warszawa 1923 skok w dal

Franciszek Herchold^[a] (ur. 28 stycznia 1900 w Czeladzi, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, lekkoatleta, medalista mistrzostw Polski w skoku w dal, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się 28 stycznia 1900 w Czeladzi, w rodzinie Romana i Franciszki z Kozłowskich^[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 5 pułku piechoty Legionów, stacjonującym w garnizonie Wilno. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której został ranny w 1919. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty, a także kursy narciarskie w 1925 i wychowania fizycznego w Poznaniu. Został awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1921. W 1928 był zweryfikowany w korpusie oficerów piechoty z lokatą 6. Został komendantem Okręgowego Ośrodka WF w Wilnie w 1930. Od 1 stycznia 1932 awansowany do stopnia kapitana^[3]. W latach 30. pełnił służbę w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie. W marcu 1939 w 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie na stanowisku oficera mobilizacyjnego^[4].

Franciszek Herchold uprawiał lekkoatletykę, w tym skok w dal i biegi sprinterskie (w szczególności bieg na 200 metrów^[5]). Podczas mistrzostw Polski 1923 w Warszawie zdobył srebrny medal w skoku w dal startując w barwach 5 pułku piechoty i osiągając wynik 5,86 m^[6]. Startował także w mistrzostwach Armii w tenisie ziemnym^[7].

W czasie kampanii wrześniowej, po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku^[8]. Stamtąd nadsyłał korespondencję do bliskich. Wiosną 1940 wraz z innymi jeńcami został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[9], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 600^[9].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[14][15][16].

• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[17]
• Medal Niepodległości – 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[18][19]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu wychowania fizycznego”^[20]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[9]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[9]
• łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929^[21]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.