| |||||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Guo Shoujing (ur. 1231 w Xingtai w prow. Hebei, zm. 1316 w Dadu[1]) – chiński astronom działający w czasach dynastii Yuan.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Otrzymał staranne wykształcenie, studiując najpierw pod nadzorem swojego dziadka Guo Yonga teksty klasyczne, matematykę i inżynierię, a następnie filozofię, geografię, astronomię i astrologię u boku Liu Bingzhonga (1216-1274)[1]. W 1262 roku został zatrudniony jako nadworny hydraulik Kubilaj-chana, który w 1276 roku polecił mu opracowanie nowego kalendarza[1][2]. Efektem prowadzonych wspólnie z Wang Xunem prac był ogłoszony oficjalnie w 1281 roku kalendarz Shoushi (授时曆)[1]. Kalendarz ten był niezwykle precyzyjny jak na swoje czasy, długość roku zwrotnikowego określono w nim na 365,2425 dnia[1]. Guo wraz ze swoimi współpracownikami zainicjował program obserwacji astronomicznych[1][3], a także przyczynił się do utworzenia obserwatorium astronomicznego w Pekinie[2].
Wśród konstrukcji wykonanych przez Guo znajdują się 12-metrowy gnomon do pomiaru cienia rzucanego przez Słońce i terminów przesileń[1][3], skomplikowany zegar wodny[2][3] oraz sfera armilarna, której replika z 1437 roku znajduje się obecnie w Obserwatorium Astronomicznym Zijinshan w Nankinie[1][3]. Zaprojektował także końcowy odcinek Wielkiego Kanału, przeprowadzając go przez górzyste tereny Shandongu aż do Pekinu[2]. Jego prace wywarły wpływ na rozwój trygonometrii w Chinach[2].
Na jego cześć została nazwana asteroida (2012) Guo Shou-Jing.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Biographical Encyclopedia of Astronomers. T. 1. New York: Springer, 2007, s. 450–451. ISBN 978-0-387-31022-0.
- ↑ a b c d e Biographical Dictionary of the History of Technology. edited by Lance Day and Ian McNeil. New York: Routledge, 1998, s. 542. ISBN 0-415-19399-0.
- ↑ a b c d John North: Historia astronomii i kosmologii. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1997, s. 104. ISBN 83-7132-233-X.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Guo Shoujing w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].
