| Data i miejsce urodzenia |
26 lutego 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 lipca 2013 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo, rzeźbiarstwo |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Chełmowski (ur. 26 lutego 1934 w Brusach Jaglich, zm. 6 lipca 2013 tamże) – ludowy artysta, rzeźbiarz, malarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Józef Chełmowski to rodowity Kaszub, który rzeźbił, malował, opowiadał o swoich dziełach i życiu. Mieszkał w miejscowości Brusy Jaglie, w domu rodzinnym, który jest też prywatnym muzeum regionalnym, gdzie znajdują się jego rzeźby, obrazy, pamiątki rodzinne, przedmioty codziennego użytku i narzędzia używane w gospodarstwie. Jego dzieła poruszają zagadnienia filozoficzne, polityczne, regionalne, historyczne, patriotyczne oraz wiary. W przydomowym sadzie znajdują się rzeźby – pomalowane ule w pniach drzew, które przedstawiają różne postacie – często aniołów. Chełmowski posługuje się językiem południowych Kaszub, znanym z rodzinnego domu. Przywrócił i spopularyzował zanikającą na Pomorzu sztukę malowania na szkle. Jest twórcą kapliczek przydrożnych, trzech rzeźb, które znalazły się w Ołtarzu Papieskim w Sopocie. Największym dziełem jego życia jest obraz Apokalipsa, którego długość wynosi 55 m i jest to zobrazowanie Apokalipsy św. Jana. Jego prace znajdują się w muzeach m.in. w Toruniu, Bytowie, Bydgoszczy, Pile, Chojnicach i Wejherowie. Wielokrotnie nagradzany na Ogólnopolskim konkursie malarskim im. Teofila Ociepki w Bydgoszczy[1][2].
W 1996 roku został laureatem Medalu Stolema[3], a w 2006 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[4].
W 2016 muzeum w Chojnicach rozpoczęło realizację projektu inwentaryzacji twórczości znajdującej się w zbiorach prywatnych. Efektem badań jest powstanie wortalu internetowego poświęconego twórczości J. Chełmowskiego wraz z katalogiem online i biografią artysty.
Z inicjatywy Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego rok 2017 ogłoszono Rokiem Chełmowskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Katalog wystawy Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Teofila Ociepki. Bydgoszcz: Wojewódzki Ośrodek Kultury w Bydgoszczy, 1996, s. 11. ISBN 83-86580-60-7.
- ↑ Wyróżnienie J. Chełmowskiego. 2013-01-16. [dostęp 2016-05-12].
- ↑ Medal Stolema [online], Klub Studencki "Pomorania", 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-16] (pol.).
- ↑ Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Nadbałtyckie Centrum Kultury, 2006-02-06. [dostęp 2012-12-11].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Chełmowski – rzeźbiarz i filozof. naszekaszuby.pl. [dostęp 2011-07-13].
- Józef Chełmowski – charyzma w spojrzeniu. polskajestfajna.wp.pl. [dostęp 2011-07-13].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Józef Chełmowski (po lewej) oraz Stanisław Frymark. brusy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-10)].
- Józef Chełmowski - kaszubski twórca ludowy
- Dekalog według wizji dwóch autorów – Józef Chełmowski oraz Stanisław Frymark
- Szkoła ludowa i naiwna. Józef Chełmowski. – film dokumentalny. nina.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
