Jakość kształcenia – ciągły proces wartościowania (oceny, kontroli, zagwarantowania, prowadzenia i ulepszania) systemu kształcenia.

Jakość kształcenia jest zazwyczaj pojmowana jako:

• wyjątkowość lub doskonałość,
• perfekcja, zgodność - niewystępowanie usterek,
• sprawność w osiągnięciu celu,
• wartość finansowa,
• transformacja, umiejętność dostosowania się do zmieniających się wymagań i potrzeb^[1],
• satysfakcja studenta^[2].

Jakość kształcenia jest obok wysokości czesnego podstawowym czynnikiem przyciągającym kandydatów na studia. Jest również czynnikiem konkurencji, rozumianej jako rywalizacja między instytucjami edukacyjnymi o realizację własnych interesów na drodze przedstawiania oferty atrakcyjniejszej od ofert innych uczelni^[3]. Postrzeganą jakość kształcenia można obliczyć, wykorzystując dwa wskaźniki: pozycjonowania cenowego oraz presji konkurencyjnej. Uzyska się wówczas jeden z czterech układów rankingu wskaźników:

• wysoki ranking pozycjonowania cenowego i wysoki presji konkurencyjnej. Oznacza to wysoką postrzeganą jakość studiów (studia są drogie a mimo to mają wielu studentów)
• wysoki ranking pozycjonowania i niski presji. Oznacza to kształcenie na kierunku niszowym (lub zbyt wysoko ustalone czesne)
• niski ranking pozycjonowania i wysoki presji konkurencyjnej. Oznacza to relatywnie tanie studia o silnej presji konkurencyjnej będącej zazwyczaj skutkiem niewłaściwego ustalenia cen w stosunku do konkurencji
• niski ranking pozycjonowania i niski presji, oznacza kształcenie tanie i masowe lub tanie o małej liczbie studentów. W obu przypadkach wskazywać to może na niską postrzeganą jakość studiów^[4].

Rozróżnia się wewnętrzne i zewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia.

• Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia dotyczą kontroli i podnoszenia jakości wewnątrz szkoły wyższej.
• Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia dotyczą zagwarantowania polepszania wyników działalności szkół wyższych lub jakości programów nauczania przez interwencję instytucji nadrzędnej^[5].

Ocena jakości szkolnictwa wyższego odbywa się w ramach zewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia i może przybrać formę oceny:

• dyscypliny lub programu kształcenia/kierunku studiów w ramach oceny programowej,
• uczelni lub jej jednostki w ramach oceny instytucjonalnej,
• wewnętrznego systemu zapewnienia jakości w ramach oceny systemowej^[6].

Jakość kształcenia jest oceniana w ramach jednej z czterech procedur:

• ewaluacji,
• audytu,
• akredytacji,
• benchmarkingu^[6].

• Francja: Agencja do spraw Oceny Badań i Kształcenia w Szkolnictwie Wyższym (Agence d'évaluation de l'enseignement supérieur et de la recherche)^[7].
• Hiszpania: Krajowa Agencja do spraw Zapewnienia Jakości i Akredytacji (Agencia Nacional de Evaluación de la Calidad y Acreditación) i komisje regionalne tworzące Hiszpańską Sieć Agencji do spraw Zapewniania Jakości w Uniwersytetach (Red Española de Agencias de Calidad Universitaria).
• Niemcy: Rada Akredytacyjna (Akkreditierungsrat).
• Norwegia: Agencja do spraw Zapewniania Jakości Kształcenia (Nasjonalt organ for kvalitet i utdanningen)^[8].
• Polska: Polska Komisja Akredytacyjna.
• Szwajcaria: Centrum Akredytacji i Zapewnienia Jakości Kształcenia w Wyższych Szkołach Szwajcarskich (Organe d´accréditation et d´assurance de qualité des hautes écoles suisses).
• Wielka Brytania: Agencja do spraw Zapewnienia Jakości (Quality Assurance Agency).
• Włochy: Państwowa Agencja do spraw Oceny Systemu Uniwersyteckiego i Badań Naukowych (Agenzia Nazionale di valutazione del sistema universitario e della ricerca).

• Clewes D., A Student - centred Conceptual Model of Service Quality in Higher Education, „Quality in Higher Education”, vol. 9/1/2003.
• Harvey, L., Green, D., Delfinin quality, „Assessment and Evaluation in Higher Education: An International Journal”, vol. 18, nº 19/1993.
• Janusz Kudła, Monika Stachowiak-Kudła, The higher education competition in Poland and the quality of teaching and research: the case of economic and law studies, [w:] „Ekonomia i Prawo”, vol. 13, nr 4, s. 471-482, 2014.
• Stachowiak-Kudła M., Autonomia szkół wyższych a instytucjonalne mechanizmy zapewnienia jakości w Polsce i wybranych państwach europejskich, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
• Vlãsceanu L., Grűnberg L., Pãrlea D., Quality assurance and accreditation: A glossary of Basic terms and definitions, Bucarest 2004.

• Polska Komisja Akredytacyjna. [dostęp 2012-04-21]. (pol.).