 Janusz Krupski (2008) | |
| Data i miejsce urodzenia |
9 maja 1951 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
| Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych | |
| Okres |
od 19 maja 2006 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Janusz Stanisław Krupski (ur. 9 maja 1951 w Lublinie, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski historyk, wydawca i urzędnik państwowy, działacz opozycji demokratycznej w PRL, w latach 2006–2010 kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1970–1975 był studentem KUL. W 1976 został członkiem Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W okresie 1977–1988 redagował poza cenzurą niezależne pismo „Spotkania”.
W 1980 wszedł do władz zarządu regionu NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. Za swoją działalność był wielokrotnie szykanowany i represjonowany przez funkcjonariuszy SB. W czasie stanu wojennego internowany. 21 stycznia 1983 został uprowadzony i wywieziony do Puszczy Kampinoskiej przez funkcjonariuszy Samodzielnej Grupy „D” Departamentu IV MSW pod dowództwem kapitana Grzegorza Piotrowskiego, następnie został oblany żrącą substancją, w wyniku czego doznał poważnych poparzeń[1].
W latach 1990–1992 był dyrektorem wydawnictwa Editions Spotkania. Brał też udział w pracach sejmowej komisji nadzwyczajnej do zbadania skutków stanu wojennego i Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Od 1993 był prezesem Wydawnictwa Krupski i S-ka.
Od 2000 do 2006 pełnił obowiązki zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Od 19 maja 2006 był kierownikiem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W 2009 rada Polskiej Fundacji Katyńskiej nadała mu Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej[2].
Zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[3]. 26 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[4]. Trumnę z ciałem Janusza Krupskiego przeniesiono później do Lasek pod Warszawą, gdzie 14 marca 2014 dokonano powtórnego pochówku na cmentarzu leśnym w Laskach[5].
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem z 16 kwietnia 2010 marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego wykonującego obowiązki prezydenta RP, za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu, pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[6]. 29 października 2015, za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności[7]. W 2015 został pośmiertnie wyróżniony nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej[8].
W 2012 powstał poświęcony Januszowi Krupskiemu film dokumentalny pt. Niepodległy autorstwa Arkadiusza Gołębiewskiego i Pawła Nowackiego[9][10].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Mariana i Franciszki. Janusz Krupski był żonaty z Joanną, miał siedmioro dzieci: Piotra, Pawła, Tomasza, Łukasza, Jana, Marię i Teresę[11][12]. Mieszkał w Grodzisku Mazowieckim. Był członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janusz Krupski. teatrnn.pl. [dostęp 2022-04-10].
- ↑ Sesja katyńska w Warszawie – Medale Dnia Pamięci dla zasłużonych. dzieje.pl, 30 maja 2009. [dostęp 2014-08-31].
- ↑ Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-06].
- ↑ Uroczystości pogrzebowe Janusza Krupskiego. interia.pl, 26 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-30].
- ↑ Inne wydarzenia. „Laski – Pismo Rehabilitacyjno-Społeczne”. Nr 3, s. 190, 2014. [dostęp 2020-08-24].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587.
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 1246.
- ↑ Wręczenie Nagród IPN Kustosz Pamięci Narodowej. ipn.gov.pl, 22 maja 2015. [dostęp 2018-03-01].
- ↑ Pamięci Prezesa IPN Janusza Kurtyki i Zastępcy Prezesa IPN Janusza Krupskiego. ipn.gov.pl, 10 kwietnia 2013. [dostęp 2021-02-03].
- ↑ Niepodległy. Opowieść o Januszu Krupskim w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ W katastrofie zginął Janusz Krupski, opozycjonista, redaktor katolicki, polityk. ekai.pl, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-30].
- ↑ Jadwiga Knie-Górna. Kiedy ojciec nagle umiera. „Przewodnik Katolicki”. Nr 18, 2010. [dostęp 2022-10-17].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Krupski. teatrnn.pl. [dostęp 2022-04-10].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Krupski. januszkrupski.pl. [dostęp 2019-01-12].
- Janusz Krupski: Żrący płyn kapitana Piotrowskiego. rp.pl, 18 lutego 2008. [dostęp 2012-07-12].
- Janusz Krupski – relacja biograficzna. Ośrodek Karta. [dostęp 2019-12-17].
