| Teuthida[1] | |||
| Naef, 1916 | |||
 Kalmar pospolity (Loligo vulgaris) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd |
kałamarnice | ||
| Synonimy | |||
| |||
Kałamarnice[2][3], kalmary[3][4], kalmarokształtne[5] (Teuthida) – grupa około 300 gatunków głowonogów zaliczanych do dziesięciornic, tradycyjnie klasyfikowana w randze rzędu[1][4][2] lub podrzędu[3], znacznie zróżnicowana morfologicznie i ekologicznie. Są zaliczane do owoców morza (frutti di mare). Część taksonomów nie uznaje tej grupy za klad, a nazwę Teuthida traktuje jako nomen dubium[6] i proponuje w jej miejsce wprowadzenie rzędów Myopsida i Oegopsida[7].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Zwierzęta z tej grupy zamieszkują pelagial oceanów. Część żyje na szelfie, a część w głębinach.
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Charakteryzują się następującymi cechami[2]:
- obłe, torpedowate ciało,
- dziesięć ramion, z których dwa są wyraźnie dłuższe, kurczliwe, z przyssawkami otoczonymi chitynowym wałem lub uzbrojonymi w chitynowe haczyki,
- samce mają jedno lub dwa ramiona przekształcone w hektokotylusy,
- płaszcz wytwarza boczne płetwy łączące się z reguły z tyłu ciała,
- muszla z chityny, cienka i elastyczna, zredukowana do płytki obrośniętej płaszczem.
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Tradycyjnie kalmary grupowane są w podrzędach[1][4]:
Proponowane jest podniesienie obydwu do rangi rzędu, odpowiednio: Myopsida i Oegopsida[7][6].
Wybrane gatunki
[edytuj | edytuj kod]Przykładowymi przedstawicielami tej grupy zwierząt są:
- kalmar patagoński (Loligo gahi)
- kalmar pospolity[2][8], kałamarnica zwyczajna[8] (Loligo vulgaris)
- kalmar szelfowy[4] (Loligo reynaudii)
- kalmar europejski (Todarodes sagittatus)
- kalmar argentyński (Illex argentinus)
- kalmarowiec głębinowy[8] (Lycoteuthis lorigera)
- kałamarnica długopłetwa[9] (Doryteuthis pealeii)
- kałamarnica Humboldta (Dosidicus gigas)
- kałamarnica kalifornijska[10] (Doryteuthis opalescens)
- kałamarnica kolosalna (Mesonychoteuthis hamiltoni)
- kałamarnica krótkopłetwa[9] (Illex illecebrosus)
- kałamarnica olbrzymia[8], kalmarzec (Architeuthis dux) – obydwie te nazwy zwyczajowe, a także „kalmar olbrzymi”[4] są używane dla określenia wszystkich gatunków z rodzaju Architeuthis
- kalmarownik długoramienny[8] (Chiroteuthis veranii)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Teuthida, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ a b c Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ a b c d e Marek R. Lipiński: Gromada: głowonogi – Cephalopoda. W: Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 592–594. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980. ISBN 83-02-01238-6.
- ↑ a b S. Gofas: Teuthida. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-11-25]. (ang.).
- ↑ a b Young, Richard E., Michael Vecchione & Katharina M. Mangold (1922-2003): Decapodiformes Leach, 1817. Squids, cuttlefishes and their relatives. Tree of Life Web Project, 2008. [dostęp 2011-11-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ a b Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 217/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych dotyczących połowów i działalności rybackiej przez państwa członkowskie dokonujące połowów na północno-zachodnim Atlantyku
- ↑ Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
