Kapary

Kapary
	; Morfologia (Capparis spinosa)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kaparowate
Rodzaj	kapary
	Nazwa systematyczna
	Capparis L.; Sp.Pl.503, 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kapary, kapar (Capparis L.) – rodzaj roślin należących do rodziny kaparowatych. Należy do niego 139 gatunków^[3]. Występują one w strefie tropikalnej, tylko dwa gatunki rosną w Europie^[4].

Morfologia

Drzewa, krzewy lub pnącza. Charakterystyczną cechą jest występowanie parami hakowatych kolców przy nasadzie liścia (często widoczne są one tylko na niedojrzałych liściach). Kwiaty duże, na długich szypułach, pachnące, koloru białego, kremowego, lub różowego. Owoce są guzowatego kształtu i rozwijają się na łodygach wydłużających się powyżej nieodpadającego kielicha^[4].

Systematyka

Synonimy^[5]: Atamisquea Miers ex Hook. & Arn., Beautempsia Gaudich., Breynia L., Linnaeobreynia Hutch., Pseudocroton Müll. Arg., Sodada Forssk.

Pozycja systematyczna według APweb

Rodzaj z rodziny kapustowatych Brassicaceae, rzędu kapustowców (Brassicales)^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999): Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe Takht. ex Reveal & Tahkt., nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kaparowate (Capparaceae Juss.), podrodzina Capparoideae Burnett, plemię Cappareae DC., rodzaj kapary (Capparis L.)^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Capparis acutifolia Sweet
Capparis annamensis (Baker f.) M.Jacobs
Capparis anomala (F.Muell.) Christenh. & Byng
Capparis arborea (F.Muell.) Maiden
Capparis artensis Montrouz.
Capparis assamica Hook.f. & Thomson
Capparis bachii Sy, R.K.Choudhary & Joongku Lee
Capparis batianoffii Guymer
Capparis beneolens Gagnep.
Capparis bodinieri H.Lév.
Capparis brachybotrya Hallier f.
Capparis brassii DC.
Capparis brevispina DC.
Capparis burmanica Collett & Hemsl.
Capparis buwaldae M.Jacobs
Capparis callophylla Blume
Capparis canescens Banks ex DC.
Capparis cantoniensis Lour.
Capparis cartilaginea Decne.
Capparis cataphyllosa M.Jacobs
Capparis chingiana B.S.Sun
Capparis chrysomeia Bojer
Capparis cinerea M.Jacobs
Capparis cleghornii Dunn
Capparis corymbosa Lam.
Capparis cucurbitina King
Capparis daknongensis Sy, G.C.Tucker, Cornejo & Joongku Lee
Capparis dasyphylla Merr. & F.P.Metcalf
Capparis decidua (Forssk.) Edgew.
Capparis diffusa Ridl.
Capparis dioica Gilg
Capparis divaricata Lam.
Capparis diversifolia Wight & Arn.
Capparis dongvanensis Sy, B.H.Quang & D.V.Hai
Capparis echinocarpa Pierre ex Gagnep.
Capparis erycibe Hallier f.
Capparis erythrocarpos Isert
Capparis fascicularis DC.
Capparis fengii B.S.Sun
Capparis flavicans Kurz
Capparis floribunda Wight
Capparis florida Fici & Souvann.
Capparis fohaiensis B.S.Sun
Capparis formosana Hemsl.
Capparis fusifera Dunn
Capparis gialaiensis Sy
Capparis grandidieri Baill.
Capparis grandiflora Wall. ex Hook.f. & Thomson
Capparis grandis L.f.
Capparis hainanensis Oliv.
Capparis henryi Matsum.
Capparis hereroensis Schinz
Capparis heteracantha DC.
Capparis hinnamnoensis Souvann. & Fici
Capparis humistrata (F.Muell.) F.Muell.
Capparis hypovellerea Gilg & Gilg-Ben.
Capparis jacobsii Hewson
Capparis kbangensis Sy & D.V.Hai
Capparis kebarensis Fici
Capparis khuamak Gagnep.
Capparis klossii Ridl.
Capparis koioides M.Jacobs
Capparis kollimalayana M.B.Viswan.
Capparis lanceolaris DC.
Capparis lanceolatifolia Fici, Bouaman. & Souvann.
Capparis laotica Gagnep.
Capparis lasiantha R.Br. ex DC.
Capparis lobbiana Turcz.
Capparis longestipitata Heine
Capparis longgangensis S.L.Mo & X.S.Lee ex Y.S.Huang
Capparis loranthifolia Lindl.
Capparis lucida (Banks ex DC.) Benth.
Capparis macleishii (A.G.Mill.) Christenh. & Byng
Capparis macrantha Souvann., Fici & Lanors.
Capparis masaikai H.Lév.
Capparis mekongensis Gagnep.
Capparis membranifolia Kurz
Capparis micracantha DC. – kapary drobnokwiatowe
Capparis micrantha A.Rich.
Capparis mitchellii (Lindl. ex F.Muell.) Lindl.
Capparis monantha M.Jacobs
Capparis moonii Wight
Capparis multiflora Hook.f. & Thomson
Capparis nana Craib
Capparis nilgiriensis Subba Rao, Kumari & V.Chandras.
Capparis nobilis (Endl.) F.Muell. ex Benth.
Capparis nummularia DC.
Capparis olacifolia Hook.f. & Thomson
Capparis ornans F.Muell. ex Benth.
Capparis pachyphylla M.Jacobs
Capparis parvifolia Fici
Capparis poggei Pax
Capparis pranensis (Pierre ex Gagnep.) M.Jacobs
Capparis pseudocerasifera Hauman
Capparis pubiflora DC.
Capparis pubifolia B.S.Sun
Capparis pyrifolia Lam.
Capparis quiniflora DC.
Capparis radula Gagnep.
Capparis ramonensis Danin
Capparis rheedei DC.
Capparis richardii Baill.
Capparis rigida M.Jacobs
Capparis rotundifolia Rottler
Capparis roxburghii DC.
Capparis rufidula M.Jacobs
Capparis sabiifolia Hook.f. & Thomson
Capparis sandwichiana DC.
Capparis sarmentosa A.Cunn. ex Benth.
Capparis scortechinii King
Capparis sepiaria L.
Capparis shanesiana F.Muell.
Capparis shevaroyensis Sundararagh.
Capparis siamensis Kurz
Capparis sikkimensis Kurz
Capparis spinosa L. – kapary cierniste
Capparis srilankensis Sundararagh.
Capparis subsessilis B.S.Sun
Capparis sunbisiniana M.L.Zhang & G.C.Tucker
Capparis tagbanuorum Fici
Capparis tchaourembensis Fici
Capparis tenera Dalzell
Capparis thorelii Gagnep.
Capparis thozetiana (F.Muell.) F.Muell.
Capparis tomentosa Lam.
Capparis tonkinensis Gagnep.
Capparis trichocarpa B.S.Sun
Capparis trinervia Hook.f. & Thomson
Capparis trisonthiae Srisanga & Chayam.
Capparis umbonata Lindl.
Capparis urophylla F.Chun
Capparis velutina P.I.Forst.
Capparis versicolor Griff.
Capparis viburnifolia Gagnep.
Capparis viminea Oliv.
Capparis wui B.S.Sun
Capparis yunnanensis Craib & W.W.Sm.
Capparis zeylanica L.
Capparis zippeliana Miq.

Zastosowanie

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, najczęściej w żywopłotach. Uprawiane na balkonach chronią inne rośliny przed mszycami.
Pąki kwiatowe kaparów ciernistych są bardzo popularną przyprawą. Szczególnie cenione są w wykwintnej kuchni francuskiej
W lecznictwie: kapary wspomagają pracę układu pokarmowego oraz likwidują wzdęcia; picie naparu z kaparów działa leczniczo w infekcjach górnych dróg oddechowych^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
↑ ^a ^b Capparis Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Capparis według Reveala.
↑ Irena J. Amsel, Przyprawy korzenne, Katowice 2007, s. 66–69.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).

[powo-3] Capparis Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[grin-5] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].

[6] James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Capparis według Reveala.

[7] Irena J. Amsel, Przyprawy korzenne, Katowice 2007, s. 66–69.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]