Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Pławniowicach

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
w Pławniowicach
Kaplica pałacowa pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny^[1]^[a]
	nr rej. ; - 1514/93 z 26.02.1993 (woj. katowickie); - A/136/10 z 16.12.2010 (woj. śląskie)
	kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Pławniowice
Adres	ul. Gliwicka 46; 44-171 Pławniowice
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Pławniowicach
Wezwanie	Niepokalanego Poczęcia NMP
Wspomnienie liturgiczne	8 grudnia
Historia
Data zakończenia budowy	1885
Data poświęcenia	15 października 1885
Aktualne przeznaczenie	kościół parafialny
Data reaktywacji	1945
Fundator	Rodzina Ballestremów
Dane świątyni
Styl	późnobarokowy
Architekt	Konstanty Heidenreich
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła, piaskowiec
Ołtarz; • liczba ołtarzy; • wezwania ołtarzy bocznych	; 2; św. Józefa
Liczba naw	1
Organy; • liczba głosów; • liczba manuałów	; 8; 2+P
	Położenie na mapie Polski Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; w Pławniowicach
	Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; w Pławniowicach
	Położenie na mapie powiatu gliwickiego Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; w Pławniowicach
	Położenie na mapie gminy Rudziniec Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; w Pławniowicach
	50°23′04,920″N 18°28′38,952″E/50,384700 18,477487
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Pławniowicach^[4]^[a] (do 1945 r. kaplica pałacowa Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny^[1]^[5]^[a]) – rzymskokatolicki kościół parafialny (od 1945 r^[1]^[3]^[5].) znajdujący się w Pławniowicach, przy ul. Gliwickiej 46^[3], w dekanacie Pławniowice, w diecezji gliwickiej^[4].

Świątynia mieści się w dawnej kaplicy pałacowej^[a] i stanowi część Zespołu Pałacowo-Parkowego w Pławniowicach^[1]^[2]^[5].

Historia

Osobny artykuł: Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Pławniowicach.

Osobny artykuł: Zespół pałacowo-parkowy w Pławniowicach.

Pierwotnie kościół służył jako kaplica pałacowa rodziny Ballestremów, która za siedzibę rodową obrała sobie Pławniowice i tu postanowiła wybudować swoją rezydencję^[5].

Zaprojektowanie pałacu i nadzór nad pracami budowlanymi polecono Konstantynowi Heidenreichowi, mistrzowi budowlanemu pochodzącemu z Kopic^[5].

Budowę rozpoczęto w 1882 roku^[5]^[6], rok później przystąpiono do budowy kaplicy, wraz z przylegającym do niej skrzydłem^[6].

W latach 1884–1885 prowadzono prace wykończeniowe, a 15 października 1885 r. nastąpiła konsekracja kaplicy pałacowej, której nadano wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny^[1]^[6].

Do 1945 r. pałac należał do rodziny Ballestremów, lecz na początku tego roku ówczesny właściciel opuścił posiadłość, w obawie przed Armią Czerwoną. Również do 1945 roku wieś Pławniowice należała do parafii Rudno^[1]^[5].

Po zakończeniu II wojny światowej obiekt przekazano władzom kościelnym, erygowano w Pławniowicach parafię, przez co kaplica pałacowa stała się kościołem parafialnym, a przylegające do niej zachodnie skrzydło pałacu przeznaczono na plebanię^[1]^[5].

W 1993 roku rozpoczęto generalny remont całego budynku^[5]^[6].

Kaplica wybudowana na planie kwadratu^[6]^[8], jednonawowa, o charakterze późnobarokowym^[6]^[7], z prezbiterium zamkniętym trójbocznie^[8].

Wnętrze zdobione polichromią figuralno-ornamentalną (będącą dziełem wrocławskiego malarza o imieniu Münster), pilastrami^[6] i przekryte sklepieniem gwiaździstym^[7]^[8], z emporami nakrytymi sklepieniem krzyżowo-żebrowym^[8].

W prezbiterium znajduje się wizerunek Maryi Niepokalanie Poczętej, czczonej przez anioły, a także wizerunki czterech Ewangelistów i Chrystusa. W nawie głównej wizerunki aniołów, ornamenty roślinne, dekoracje przypominające podziały wykonane za pomocą boni, rzeźbiony chór muzyczny oraz kuta krata przy wejściu na chór boczny^[6].

Wyposażenie, tj. ołtarz główny, ołtarz boczny, organy, stacje drogi krzyżowej oraz chrzcielnica zachowało się do dnia dzisiejszego. Rzeźby ołtarzowe autorstwa wrocławskiego rzeźbiarza Franke^[6].

Organy pławniowickiego kościoła wykonane zostały przez świdnicką firmę Schlag & Söhne jako opus 285. Powstały w 1885 r^[9].

Dyspozycja instrumentu:

Niedziele i Święta:

8:00, 10:00; 18:00 – od II niedzieli lipca do końca sierpnia^[3]

Dni powszednie:

7:00 lub 18:00 (19:00 – od maja do sierpnia)^[3]

↑ ^a ^b ^c ^d Ze względu na to, że kościół znajduje się w zespole pałacowo-parkowym, do dnia dzisiejszego bywa określany przez turystów odwiedzających pałac oraz autorów blogów i stron internetowych jako kaplica pałacowa – choć pełni funkcję kościoła parafialnego.

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Parafia - Historia. [dostęp 2024-09-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 4 czerwca 2024 r.) (pol.) wkz.katowice.pl
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Z życia parafii. [dostęp 2024-09-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Informacje na stronie diecezji gliwickiej. [dostęp 2024-09-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Pałac i park - Historia. [dostęp 2024-09-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Pałac Ballestremów w Pławniowicach. 2016. [dostęp 2024-09-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Pilch Józef: Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska. Warszawa: Arkady, 2008, s. 333.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pławniowice. marzec 2009. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Franciszek Koenig. Indeks organów istniejących w kościołach i kaplicach diecezji gliwickiej. „Folia Organologica. International yearbook of organ and organ music”. nr 5, s. 72, 2022. Uniwersytet Opolski. Diecezjalny Instytut Muzyki Kościelnej. Katedra Muzykologii Uniwersytetu Opolskiego. ISSN 2657-6082.