Książęta oleśniccy – wszyscy władcy stojący na czele księstwa oleśnickiego, a także noszący tytuł książęcy, od 1313 roku, kiedy powstało samodzielne księstwo, do 1884 roku, kiedy bezdzietnie zmarł książę Wilhelm August z dynastii Welfów, który nie sprecyzował, co ma się stać z księstwem po jego śmierci. W związku z tym księstwo stało się własnością Królestwa Prus, a Oleśnica została lennem tronowym Hohenzollernów.
Tytuły książąt Oleśnicy nosili przedstawiciele dynastii Piastów śląskich (Piastowie oleśniccy), Podiebradów, Wirtembergów i Welfów.
#
|
Władca
|
Okres panowania/posaidania tytułu
|
Komentarz
|
1.
|
Bolesław oleśnicki
|
|
1312–1320/1321
|
syn Henryka III głogowskiego
|
2.
|
Konrad I oleśnicki
|
|
1320/1321–1366
|
syn Henryka III głogowskiego
|
3.
|
Konrad II Siwy
|
|
1366–1403
|
syn Konrada I oleśnickiego
|
4.
|
Konrad III Stary
|
|
1403–1412
|
syn Konrada II Siwego
|
5.
|
Konrad IV Starszy
|
|
1412–1416
|
syn Konrada III Starego. Współrządził w księstwie z Konradem V i niepełnoletnimi braćmi (Konradami VI i VII). W 1416 doszło do podziału księstwa, po którym otrzymał Prudnik, Kąty Wrocławskie i Bierutów. Od 1417 roku był biskupem wrocławskim[1][2]
|
6.
|
Konrad V Kącki
|
|
1412–1439
|
syn Konrada III Starego. Współrządził w księstwie z Konradem IV i niepełnoletnimi braćmi (Konradami VI i VII). W 1416 doszło do podziału księstwa, po którym otrzymał Oleśnicę, Milicz, Trzebnicę, Prusice, Wołów, Wąsosz i Żmigród[3][4]
|
7.
|
Konrad VI Dziekan
|
|
1412–1416
|
syn Konrada III Starego. Współrządził z braćmi do 1416 roku, kiedy doszło do podziału księstwa, po którym otrzymał Lubiąż i Ścinawę[5]
|
8.
|
Konrad VII Biały
|
|
1412–1416
1421–1450
|
syn Konrada III Starego. Współrządził ze starszymi braćmi (Konradami VI i VII) do 1416 roku, kiedy doszło do podziału księstwa, po którym otrzymał Kozielsk i Bytom. W 1421 roku zawarł porozumienie z Konradem V o wzajemnym sprawowaniu władzy w swoich księstwach i wzajemnego ich dziedziczenia[3][6]
|
9.
|
Konrad VIII Młody
|
|
1412–?
|
syn Konrada III Starego. Współrządził ze starszymi braćmi (Konradami VI i VII) do 1416 roku. Wówczas wstąpił do Zakonu krzyżackiego. W źródłach brak danych, czy faktycznie sprawował później władzę książęcą, czy tylko zachował tytuł książęcy[1]
|
10.
|
Konrad IX Czarny
|
|
1450–1471
|
syn Konrada V Kąckiego. Wraz z bratem porywa Konrada VII w 1450 roku i przejmuje włądzę w księstwie. Dochodzi do podziału księstwa, ale używana tytulatura nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, którą częścią władał[7]
|
11.
|
Konrad X Biały
|
|
1450–1492
|
syn Konrada V Kąckiego. Wraz z bratem porywa Konrada VII w 1450 roku i przejmuje włądzę w księstwie. Dochodzi do podziału księstwa, ale używana tytulatura nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, którą częścią władał[7]
|
#
|
Władca
|
Okres panowania/posaidania tytułu
|
Komentarz
|
1.
|
Sylwiusz Nimrod Wirtemberski
|
|
1647–1664
|
księciem Oleśnicy zostałw wyniku ślubu z córką Karola Fryderyka Podiebradowicza Elżbietą Marią[15]
|
2.
|
Karol Ferdynand Wirtemberski
|
|
1664–1668
|
syn Sylwiusza. Po śmierci ojca był niepełnoletni i opiekę sprawowała nad nim matka. W 1668 zmarł w Kassel. Poza tytułem księcia nie sprawował faktycznej władzy[16]
|
3.
|
Juliusz Zygmunt
|
|
1673–1684
|
syn Sylwiusza. Po śmierci ojca był niepełnoletni i opiekę sprawowała nad nim matka. W wyniku sporów między barćmi matka podzieliła w 1673 roku księstwo. W wyniku tego został księciem oleśnickim na Trzebnicy i Dobroszycach[16]
|
4.
|
Sylwiusz Fryderyk Wirtemberski
|
|
1673–1697
|
syn Sylwiusza. Po śmierci ojca był niepełnoletni i opiekę sprawowała nad nim matka. W wyniku sporów między barćmi matka podzieliła w 1673 roku księstwo. W wyniku tego został księciem oleśnickim[16]
|
5.
|
Chrystian Ulryk I Wirtemberski
|
|
1697–1704
|
syn Sylwiusza. Po śmierci ojca był niepełnoletni i opiekę sprawowała nad nim matka. W wyniku sporów między barćmi matka podzieliła w 1673 roku księstwo. W wyniku tego otrzymał Bierutów, a po śmierci Sylwiusza Fryderyka objął władzą w księstwie[17]
|
6.
|
Karol Fryderyk Wirtemberski
|
|
1704–1744
|
syn Chrystiana Ulryka I. Po śmierci ojca rządy opiekuńcze sprawował kuzyn Karol. W 1707 roku osiągnął pełnoletniość i rządził samodzielnie. W 1744 roku zrzekł się władzy[18]
|
7.
|
Karol Chrystian Erdmann Wirtemberski
|
|
1744–1792
|
syn Chrystiana Ulryka II
|
#
|
Władca
|
Okres panowania/posaidania tytułu
|
Komentarz
|
1.
|
Fryderyk August
|
|
1792–1805
|
księciem Oleśnicy zostałw wyniku ślubu z córką Karola Chrystiana Erdmanna Fryderyką Zofią. Formalnie objął władzę w 1795 roku[19]
|
2.
|
Fryderyk Wilhelm
|
|
1805–1815
|
bratanek Fryderyka Augusta. Otrzymał księstwo od króla Prus w wyniku bezpotomnej śmierci poprzednika[20]
|
3.
|
Karol II
|
|
1823–1825
|
syn Fryderyka Wilhelma. Po śmierci ojca do osiągnięcia pełnoletniości regencję sprawował Jerzy IV. W 1825 roku odstąpił prawa swojemu bratu[21]
|
4.
|
Wilhelm August
|
|
1825–1844
|
syn Fryderyka Wilhelma. Po śmierci ojca do osiągnięcia pełnoletniości regencję sprawował Jerzy IV. W 1825 objął pełnię władzy w księstwie[21][22]. Zmarł bezpotomnie i nie zabepzieczył praw do księstwa rodzinie. W rezultacie tego podzielono księstwo, a część z Oleśnicą i Bierutowem stała się lennem tronowym Hohenzollernów[21]
|
- ↑ a b Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 47, 53.
- ↑ Konrad IV Starszy (oleśnicki) [online], poczte.com [dostęp 2024-09-17] .
- ↑ a b Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 53.
- ↑ Konrad V Kącki (Kantner) [online], poczet.com [dostęp 2024-09-17] .
- ↑ Konrad VI Dziekan (oleśnicki) [online], poczet.com [dostęp 2024-09-17] .
- ↑ Konrad VII Biały (oleśnicki) [online], poczet.com [dostęp 2024-09-17] .
- ↑ a b Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 59.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 67–68.
- ↑ a b c Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 68.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 72.
- ↑ Gaworski 2023 ↓, s. 22.
- ↑ a b c Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 73.
- ↑ a b Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 73, 85.
- ↑ a b Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 88–89.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 96.
- ↑ a b c Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 101–102.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 101–103.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 109–110.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 117–118.
- ↑ Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 119.
- ↑ a b c Mrozowicz i Wiszewski 2006 ↓, s. 120.
- ↑ Gaworski 2023 ↓, s. 76.
- MarekM. Gaworski MarekM., Zamek w Oleśnicy, Wydawnictwo Matiang, 2023, ISBN 978-83-64399-65-7 .
- WojciechW. Mrozowicz WojciechW., PrzemysławP. Wiszewski PrzemysławP., Oleśnica od czasów najdawniejszych po współczesność, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2006, ISBN 978-83-7432-164-8 .