Muzeum Bursztynu w Gdańsku

Muzeum Bursztynu w Gdańsku
	Oddział Muzeum Gdańska
	; Kabinet Zernebacha, w zbiorach muzeum
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Adres	ul. Wielkie Młyny 16
Data założenia	2000
	Położenie na mapie Gdańska Muzeum Bursztynu w Gdańsku
	Położenie na mapie Polski Muzeum Bursztynu w Gdańsku
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Muzeum Bursztynu w Gdańsku
	54°21′14,98″N 18°39′00,00″E/54,354160 18,650000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Muzeum Bursztynu w Gdańsku – muzeum rzemiosła w Gdańsku, założone w 2000 roku, oddział Muzeum Gdańska; dokumentuje historię bursztynu i dzieje bursztyniarstwa w Polsce.

Muzeum zostało otwarte 28 czerwca 2006^[1] w Wieży Więziennej w Gdańsku^[2] przy Drodze Królewskiej. 24 lipca 2021 otrzymało nową siedzibę w Wielkim Młynie^[3]. Do tego czasu odwiedziło je ponad milion zwiedzających^[4] (119 tys. osób rocznie - dane za 2019)^[5]^[6].

Historia powstania

W lutym 2000 decyzją Zarządu Miasta powołano Muzeum Bursztynu jako oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (obecnie Muzeum Gdańska). Rozpoczęto od podstaw kompletowanie zbiorów^[7]. Na potrzeby muzeum zostały wówczas zaadaptowane wszystkie piętra Wieży Więziennej. W czerwcu 2006 roku Muzeum Bursztynu zainaugurowało swoją działalność, mając 439 m² powierzchni wystawienniczej^[8]. Kolekcja muzeum obejmowała (stan przed 2012 r.) 2000 okazów naturalnego bursztynu (w tym inkluzji organicznych w bursztynie, m.in. gekona, ptasznika, solfugi), 675 współczesnych dzieł sztuki i wyrobów z bursztynu oraz siedem zabytkowych przedmiotów z bursztynu^[9].

Organizacja ekspozycji

Ekspozycja została tak pomyślana, aby na poszczególnych piętrach pokazać bursztyn w różnych aspektach. Można tu poznać historię bursztynu, historię rzemiosła bursztynowego i bursztynowych szlaków handlowych, tradycje bursztynu w lecznictwie, użycie go jako kamienia magicznego, materiału badawczego i tworzywa artystycznego. Tradycyjnym metodom prezentacji towarzyszą multimedialne w specjalnie do tego celu przeznaczonych wnękach w każdej sali ekspozycyjnej. Muzeum posiada trzy działy: przyrodniczy, sztuki dawnej i sztuki współczesnej^[7].

Od przeprowadzki w 2021 muzeum dysponuje znacznie większą powierzchnią wystawienniczą (1000 m kw.) niż w dotychczasowej siedzibie w Katowni. Sale wystawowe podzielono na dwie części: przyrodniczą (I piętro), poświęconą m.in. historii kruszcu, jego wydobyciu, produkcji i właściwościom, a także inkluzjom; i artystyczną (II piętro), w której prezentuje się wykorzystanie bursztynu w różnych epokach historycznych, w tym jego współczesne zastosowanie w sztuce. Ponadto w Wielkim Młynie znalazły miejsce sale edukacyjne, miejsce spotkań i największy w Polsce północnej sklep muzealny m.in. z wyrobami bursztynowymi.

Niektóre eksponaty

Inkluzja zwierzęca tzw. "Jaszczurki Gierłowskiej" (Succinilacerta succinea)

Jest to jedyna w Polsce inkluzja jaszczurki – bursztynowa bryłka pochodząca sprzed 40 mln lat, wewnątrz której znajduje się zmumifikowana jaszczurka. Jest unikatem na skalę światową – jest to druga znaleziona jaszczurka w bursztynie bałtyckim, pierwszą w 1875 roku znalazł Richard Klebs^[10]. Na bryłkę natrafiono w 1997 roku na plaży w Gdańsku Stogach (bryłkę znalazła Gabriela Gierłowska, której nazwisku okaz zawdzięcza nazwę^[11]), Muzeum podarowana została przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga.
W bryłce ponadto znajdują się detrytus roślinny i włoski dębu. Na podstawie tych cech dokonuje się identyfikacji inkluzji. Badania wykazały, że jest to młoda jaszczurka. O bałtyckim pochodzeniu jaszczurki świadczy mlecznobiała otoczka jej łapek^[10].

Największa bryła bursztynu w kolekcji (68 kg, z Sumatry)^[12]
bursztynowe szachy z ok. 1690 (o wartości kilku milionów złotych), jeden z 4-5 na świecie kompletnych zestawów 32 figur z planszą, od 1758 własność lorda Murray, znajdująca się na zamku Blair w Szkocji^[13]
bursztynowa waza dla Stalina
Kabinet w typie gdańskiej szafy barokowej z 1724 roku autorstwa gdańskiego rzemieślnika Johana Georga Zernebacha; jest to rodzaj sekretarzyka z wieloma szufladkami, wykonany z bursztynu w różnych odcieniach.
kolia paciorków bursztynowych pochodząca z okresu wpływów rzymskich, wypożyczenie z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
współczesna kolekcja miniatur biżuterii muzycznej wykonana w srebrze i bursztynie
Bursztynowy Słowik, główna nagroda festiwalu muzycznego Sopot Festival w Sopocie. Statuetka jest darem dla muzeum od Bogdana Mirowskiego, sopockiego artysty – złotnika.

Zobacz też

Galeria

Wnętrze
Kolia paciorków bursztynowych z okresu wpływów rzymskich
Statuetka Bursztynowego Słowika
Fragment wystawy Gdańsk światową stolicą bursztynu zorganizowanej w Senacie RP
Instrumenty muzyczne wykonane z bursztynu
Bursztynowe szachy z ok. 1690 roku

Przypisy

↑ Koperkiewicz A., 2007: Powstanie i plany Muzeum Bursztynu Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W: W: Koperkiewicz A., Grążawska J. (red.): Muzeum Bursztynu, strona 6. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8
↑ D. Karaś, Muzeum Bursztynu w Gdańsku, "Gazeta Wyborcza Trójmiasto", 11 lipca 2006.
↑ Życie zatopione w bursztynie. 24 lipca otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie w Gdańsku
↑ Po 15 latach zamykają gdańskie Muzeum Bursztynu i... otwierają nowe
↑ Dobre wyniki Muzeum Bursztynu po otwarciu nowej siedziby w Wielkim Młynie w Gdańsku
↑ Muzeum Bursztynu. Darmowe wejściówki rozeszły się w ciągu kilku godzin
↑ ^a ^b Grążawska J., 2009: Nowożytne zabytki w kolekcji Muzeum Bursztynu w Gdańsku. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1
↑ Bigoś-Bojarska M., 2007: Historia Zespołu Przedbramia ulicy Długiej, adaptacja zabytkowego obiektu na potrzeby nowoczesnego Muzeum Bursztynu, realizacja w latach 2000-2006. W: Muzeum Bursztynu, strony 8-10. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8<
↑ Kosmowska-Ceranowicz B., 2012: Bursztyn w Polsce i na świecie. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa, strona 257.
↑ ^a ^b informacja z tablicy umieszczonej przy eksponacie
↑ Paweł Wojciechowski, Życie zatrzymane w bursztynie, czyli rzecz o inkluzjach, "Gdańsk światową stolicą bursztynu" - dodatek do Gazety Wyborczej, 23 lipca 2021 r., s.10
↑ Wielki bursztyn z gdańskiego muzeum z szansą na wpis do Księgi Rekordów Guinnessa
↑ Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł

[1] Koperkiewicz A., 2007: Powstanie i plany Muzeum Bursztynu Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W: W: Koperkiewicz A., Grążawska J. (red.): Muzeum Bursztynu, strona 6. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8

[2] D. Karaś, Muzeum Bursztynu w Gdańsku, "Gazeta Wyborcza Trójmiasto", 11 lipca 2006.

[3] Życie zatopione w bursztynie. 24 lipca otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie w Gdańsku

[4] Po 15 latach zamykają gdańskie Muzeum Bursztynu i... otwierają nowe

[5] Dobre wyniki Muzeum Bursztynu po otwarciu nowej siedziby w Wielkim Młynie w Gdańsku

[6] Muzeum Bursztynu. Darmowe wejściówki rozeszły się w ciągu kilku godzin

[Grążawska_J._2010-7] Grążawska J., 2009: Nowożytne zabytki w kolekcji Muzeum Bursztynu w Gdańsku. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1

[8] Bigoś-Bojarska M., 2007: Historia Zespołu Przedbramia ulicy Długiej, adaptacja zabytkowego obiektu na potrzeby nowoczesnego Muzeum Bursztynu, realizacja w latach 2000-2006. W: Muzeum Bursztynu, strony 8-10. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8<

[9] Kosmowska-Ceranowicz B., 2012: Bursztyn w Polsce i na świecie. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa, strona 257.

[inf-10] rmacja z tablicy umieszczonej przy eksponacie

[11] Paweł Wojciechowski, Życie zatrzymane w bursztynie, czyli rzecz o inkluzjach, "Gdańsk światową stolicą bursztynu" - dodatek do Gazety Wyborczej, 23 lipca 2021 r., s.10

[12] Wielki bursztyn z gdańskiego muzeum z szansą na wpis do Księgi Rekordów Guinnessa

[13] Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]