NURBS (ang. Non-Uniform Rational B-Spline) – popularna nazwa dla dwóch rodzajów obiektów: krzywych i powierzchni.

Kształt tych krzywych określany jest za pomocą punktów kontrolnych tworzących wielobok kontrolny. Krzywe te nadają się do modelowania kształtów organicznych w programach do tworzenia grafiki 3D.

Powierzchnia NURBS jest matematycznie najbardziej elastyczną metodą przedstawienia powierzchni dowolnego modelu. Powierzchnia B-spline jest łatwa w modyfikacji, gdyż każdy biegun jej siatki kontrolnej wpływa na kształt powierzchni tylko w ograniczonym stopniu. Siatka kontrolna jest analogiem wieloboku kontrolnego krzywej B-spline.

Wyjaśnienie wyrażeń w angielskiej nazwie:

• B-spline – krzywe NURBS to krzywe B-sklejane, a więc parametryczne krzywe złożone z wycinków krzywych wielomianowych.
• Rational – krzywe wymierne, ponieważ zdefiniowano je we współrzędnych jednorodnych; po przejściu na współrzędne kartezjańskie otrzymuje się funkcje wymierne. Rzecz ma się dokładnie tak samo jak w przypadku wymiernych krzywych Béziera.
• Non-uniform – cecha krzywej B-sklejanej: węzły krzywej nie muszą być rozmieszczone równomiernie.

Na kształt krzywej NURBS wpływają następujące elementy:

• punkty kontrolne ${\displaystyle p_{0},\dots ,p_{m-n-1};}$
• węzły ${\displaystyle u_{0},\dots ,u_{m}}$ dzielące przedział ${\displaystyle [0,1]}$ na ${\displaystyle m-1}$^{[wymaga weryfikacji?]} podprzedziałów;
• wagi punktów kontrolnych ${\displaystyle w_{0},\dots ,w_{m-n-1}}$ (liczby rzeczywiste) określające wpływ każdego z punktów kontrolnych na krzywą;
• ${\displaystyle n}$ – stopień sklejanych wielomianów.

Dowolny punkt na krzywej dany jest wzorem:

${\displaystyle p(t)={\frac {\sum _{i=0}^{m-n-1}w_{i}p_{i}N_{i}^{n}(t)}{\sum _{i=0}^{m-n-1}w_{i}N_{i}^{n}(t)}}\qquad {\text{dla }}\ t\in [u_{n},u_{m-n}],}$

gdzie:

${\displaystyle N_{i}^{n}}$ jest unormowaną funkcją B-sklejaną.

Zwyczajna krzywa B-sklejana jest specjalnym przypadkiem krzywej NURBS dla równych sobie wag ${\displaystyle w_{i}}$ różnych od zera. Krzywa NURBS łączy cechy krzywych B-sklejanych i wymiernych krzywych Béziera. W szczególności waga punktu wpływa na kształt lokalnie, co pokazano na rysunku – krzywa „zbliża się” lub „oddala” od punktu, w zależności od jego wagi. Odcinek krzywej jest liniowy, jeżeli punkt ma wagę równą zeru.

• śledzenie promieni